تاریخ عصر غیبت صفحه 252

2. وکالت و جاسوسی علیه امام رضا علیه السلام

گاه دنیاطلبی و گرایش به ظواهر کاذب آن، ضعف در ایمان و نبود معرفت به امامان علیهم السلام موجب می شد افرادی که از نزدیکان امامان علیه السلام و مورد وثوق آنان بوده اند، در دام وسوسه های شیطانی فروغلتند و به جای پایداری در صراط حق به دامان آلوده حاکمان فاسد فرو افتند.

هشام بن ابراهیم عباسی همدانی راشدی که بنا به روایت شیخ صدوق در توحید و عیون اخبارالرضا، پیش از انتقال امام رضا علیه السلام به طوس، از نزدیک ترین افراد به حضرت بود و امور حضرت در مدینه به دست او انجام می شد، شخصی عالم و ادیب بود که در حقیقت، وکالت ارشد آن حضرت را در مدینه بر عهده داشت و اموال و وجوهات را از نواحی مختلف گرد می آورد. هشام بن ابراهیم پس از انتقال امام رضا علیه السلام به طوس به فضل بن سهل، (ذوالریاستین)، نزدیک شد و کم کم به صورت جاسوس حکومتی در خانۀ امام علیه السلام در آمد. «مأمون» وی را به دربانی حضرت نصب کرد و هیچ اتفاقی در خانۀ حضرت رخ نمی داد، مگر آن که او به مأمون گزارش می داد و هر کس قصد ملاقات با حضرت داشت، می بایستی از طریق «هشام بن ابراهیم» اقدام می نمود. وی تا جایی به مأمون نزدیک شد و مورد وثوق او قرار گرفت که مأمون فرزندش عباس را جهت تعلیم به او سپرد و از این جهت، به «هشام عباسی» شهرت یافت.(1)

3. فارس بن حاتم قزوینی، وکیل خائن امام هادی علیه السلام

او از دستیاران اصلی امام هادی علیه السلام در سامرا بود. از آن جا که اهل قزوین بود، شیعیان این منطقه بیشتر به نزد وی می رفتند و وجوهات مالی را به او می پرداختند، ولی دنیاطلبی و فساد درونی موجب شد تا رفته رفته ماهیت اصلی خود را بنماید.

او در پی انحرافش به اختلاس اموال امام علیه السلام دست یازید. مخالفت و رقابت او با دیگر وکیل ارشد امام علیه السلام در سامرا یعنی علی بن جعفر همانی نیز دیگر از علت های