تاریخ عصر غیبت صفحه 318

بهره بردن از من در عصر غیبتم، مانند بهره برده از آفتاب است، هنگامی که زیر ابرها باشد.

آن حضرت را غایب نامیده اند؛ چون ظاهر نیست، نه آن که «حاضر» نیست. غیبت به معنای «حاضر نبودن»، تهمت ناروایی است که به آن حضرت زده اند و آنان که بر این پندارند، فرق میان «ظهور» و «حضور» را نمی دانند. آمدن آن حضرت به معنای «ظهور» است، نه «حضور» و شیفتگان آن حضرت، ظهورش را از خدا می طلبند، نه حضورش را. از همین رو، وقتی ظاهر می شود، همه انگشت حیرت به دندان می گزند و با تعجب می گویند که او را پیش از این هم دیده اند.

برای به دست آوردن «سیرت» آن حضرت در دوران غیبت از برخی روایت ها، دعاها، زیارت نامه ها، توقیعات و نامه ها ی آن حضرت به بعضی از شیعیان و یا نقل قول های متواتر از افراد کاملاً مورد وثوق که به شرف حضور ره یافته اند می توان استفاده برد.

آن چه بیش از همه در میان ادعیه، توقیعات و... به چشم می خورد، عنایت خاص آن حضرت به وضعیت شیعیان و گرفتاری های آنان در عصر غیبت است. به برخی از نکاتی که در متون آمده، اشاره می شود:

یکم. آگاهی از وضعیت و احوال شیعیان

در توقیعی که برای شیخ مفید صادر شده، آمده است:

فانّا نحیط علماً بأنبائکم و لا یعزب عنّا شیٌ من أخبارکم؛(1)

ما بر اخبار و احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده و مخفی نمی ماند.

دوم. حفظ و نجات شیعیان از گرفتاری ها و شر دشمنان

نیز در همان توقیع آمده است:

انّا غیر مهملین لمراعاتکم و لا ناسین لذکرکم و لولا ذلک لنزل بکم اللأواء و اصطلمکم الاعداء؛(2)