حزب رستاخیز؛ اشتباه بزرگ صفحه 107

پیش از آن، در فاصله سالهای 1332 تا 1353، شاه بارها از نظام دو حزبی حاکم بر کشور، حمایت کرده و اساسا آن را بهترین نوع حکمرانی توصیف نموده بود. شیوه ای که، اگرچه هرگز به طور کامل پیاده نشد، اما، او همیشه تصور می کرد وجود حداقل یک حزب اقلیت منتقد (که منظور همان حزب مردم بود) می تواند حزب اکثریت حاکم را از انحرافاتی که پیوسته آن را تهدید می کند، باز دارد و در صورت جلب آراء عمومی و کسب اکثریت تعداد کرسیهای نمایندگی مجلس شورای ملی، به تشکیل کابینه اقدام نماید. از جمله، در اول فروردین 1347، ضمن ذکری از خود به عنوان محور اصلاحات انقلاب سفید و نیز هادی دموکراسی، در توصیف و تحلیل ویژگی دولتهای حزبی که مقصودش البته نظام سیاسی حاکم بر ایران بود، چنین گفت:

اصول رژیم پارلمانی بر اساس حقوق و وظایف قانونی مجلسین و در عین حال بدون عوام فریبی و هوچیگری و احیانا اتلاف وقت [یک کلمه ناخوانا ]دارد به خوبی قوام می گیرد. دولت حزبی مشغول انجام برنامه های مملکت و اجرای مرامنامه خویش است. جز در صورتی که اتفاق فوق العاده ای بیفتد، اساس حکومت های حزبی این است که وقتی یک دسته ای اکثریت

را در پارلمان حائز باشند تا انتهای آن دوره اگر اکثریت او در پارلمان باقی بماند بر سر کار می ماند تا برنامه های خود را انجام دهد. این مطلبی که گاه گاه می شنوم که عده ای پشت تریبون می روند و انتشاراتی می دهند و برای خودشان یا برای اجنبی تصوراتی می کنند مطلبی بی معنی است که باید برای همیشه در این مملکت بدان خاتمه داد. دولت ایران را فقط شاه ایران تعیین

می کند و فقط مجلسین ایران هستند که باید آن را تأیید کنند. دولت ایران را فقط شاه ایران یا مجلسین ایران می توانند ساقط کنند. به این طریق است که ثبات لازم در مملکت ایجاد می شود.

دوره مجلسین چهار سال است و دوره برنامه های ما پنج سال است. بنا بر این هر دولتی حداقل

چهار سال بر سر کار است مگر آن که خدای نخواسته خلافی از آن سربزند. اگر دولت در این

مدت خوب کار کند و مردم از حزبی که دولت وابسته به آن است راضی باشند مجددا آن حزب حائز اکثریت پارلمانی می شود و دولت می تواند چهار سال یا هشت سال یا دوازده سال

دیگر یا تا موقعی که مردم به آن حزب بیشتر رأی بدهند بر سر کار بماند این امر از بدیهیات

رژیم پارلمانی و حزبی است. همان طور که گفتم در مملکت ما کم کم دارند به رژیم پارلمانی

صحیح عادت می کنند.(1)

شاه در نخستین کتابش، مأموریت برای وطنم، خود را پادشاه کشوری مشروطه قلمداد می کند. پادشاهی که همواره مشوق تأسیس و فعالیت احزاب بوده است و هرگز به جایگاه «دیکتاتورها» تنزل مقام نخواهد یافت تا نظام تک حزبی را در کشور برقرار ساخته و «مانند