حزب رستاخیز؛ اشتباه بزرگ صفحه 38

شاه کسانی را که در داخل یا خارج از کشور، به روش او در تشکیل دو حزب اخیر خرده می گرفتند و آن را در تباین با شیوه دموکراتیک تشکیل و فعالیت احزاب ارزیابی می کردند،

سخت انتقاد می کرد. از دید شاه آنان بدبینانی بودند که بی توجه به دلایل و انگیزه های تأسیس این دو حزب، به غلط آن را «دست نشانده مقام سلطنت» می دانستند و البته به گفته او این واقعیت را در نظر نمی گرفتند که مردم ایران به پشتیبانی و رهبری او برای تأسیس احزاب

سیاسی نیازمندند. در بخشهایی از این نکته سنجیها و توجیه گریهای شاه چنین می خوانیم:

بعضی از افراد از احزاب ما انتقاد می کنند به این عنوان که این دو حزب از طرف مردم بنیانگذاری نشده و از طرف مقامات عالیه کشور تحمیل گشته است. حتی برخی از بدبینان مدعی

هستند که این احزاب، دست نشانده مقام سلطنت و دولت هستند. این اشخاص به انگیزه اصلی

تشکیل احزاب در کشوری مانند ایران که تازه در سیر پیشرفت و ترقی افتاده است دقت نکرده اند. در کشور ما [...] هنوز بسیاری از افراد مردم بی سواد هستند. به علاوه هنوز مفهوم دموکراسی پارلمانی و احزاب سیاسی برای ما تازگی دارد و در کشوری که سنن ملی در طرز زندگانی و سنخ فکر مردم تأثیر عمیق دارد، فکری از این سخیف تر نیست که تصور شود ممکن

است احزاب سیاسی ما یکباره از میان مردم و به دست مردم به وجود آیند و به رشد و نمو و کمال برسند. من چون شاه کشور مشروطه هستم، دلیلی نمی بینم که مشوق تشکیل احزاب نباشم

و مانند دیکتاتورها تنها از یک حزب دست نشانده خود پشتیبانی کنم ... (1)

شاه در همان حالی که سعی دارد تحولات سیاسی کشور در دهه نخست سلطنتش را نکوهش کند و دوره نخست وزیری مصدق را «بساط خیمه شب بازی»ای بخواند که برچیدن آن از ضروریات شمرده می شد، تأسیس دو حزب مردم و ملیون را جهت ترمیم خرابیهای