حزب رستاخیز؛ اشتباه بزرگ صفحه 72

برنامه های انقلابی ام از بین می رفت؛ اگر انقلاب من با شکست روبرو می شد چپ گرایان دست راستی ها را در عرض چند ساعت از بین می بردند و انقلاب سفید با آنها مدفون می شد. می بایستی کاری بکنم که کردم. مثلاً دستور داده بودم ارتش به سوی کسانی که مخالف تقسیم

اراضی بودند تیراندازی کنند. بنا بر این در ایران دموکراسی نیست؟»(1)

گفتیم شاه در دهه نخست سلطنت، در فرصتهای مختلف از دموکراسی غربی ستایش می کرد. برداشت وی از از دموکراسی همان شیوه معمول مدیریت سیاسی در جهان غرب بود.(2) همین رویکرد طی دهه دوم سلطنت نیز در سخنان شاه دیده می شد. شاه در دهه دوم سلطنت، هر چه از معیارهای نظام دموکراتیک و مشروطیت فاصله می گرفت، در ظاهر، همچنان به تمجید دموکراسی غربی می پرداخت. این رویه حداقل تا اواسط دهه 1340 ادامه یافت. طی سالهای نخست دهه 1340 هنوز شاه را در موضع انتقادی نسبت به دموکراسی رایج در غرب نمی بینیم. ولی، تعابیری که درباره دموکراسی و «مشروطیت واقعی» به کار می برد، نشان می دهد که می خواست میان آنچه در ایران تحت عنوان نظام دموکراسی و مشروطیت بر مردم کشور تحمیل می شود و نظامی که تحت عنوان «دموکراسی» در غرب رایج است، تفاوتی قایل شود.

انتقاد شاه از دموکراسی و سایر نحله های سیاسی غرب

انتقاد شاه از مارکسیسم و کمونیسم از اواخر دهه 1320 و درست در زمانی آغاز شد که نقشه سوء قصد 15 بهمن 1327، ظاهرا از سوی یکی از فعالان حزب توده به اجرا درآمد.(3) انتقادات

شاه از گروههای چپ، که طی تمامی دوران سلطنت ادامه یافت، چنان گزنده بود که جایگاه آنان را تا حد خائنین به کشور و مردم تنزل می داد. در واقع، شاه طی دهه چهل همه گروههای

چپ و مکاتب سیاسی غربی نظیر فاشیسم و نازیسم و حتی کمونیسم را ذیل واژه «ایسم»

1- . فالاچی، اوریانا؛ مصاحبه اوریانا فالاچی با شاه ایران: بخش سانسور شده کتاب مصاحبه با تاریخ.
2- . ستایش لفظی شاه از دموکراسی به مفهوم التزام عملی او به رعایت معیارهای آن در حیطه عمل سیاسی نبود و چنانکه در فصل نخست همین اثر بحث شد، به ویژه، طی نیمه دوم دهه 1320 ضربات سختی به ارکان قانون اساسی مشروطیت ایران وارد ساخت.
3- . با آنکه، هنوز تحقیق جامعی درباره دلایل و منشاء این سوءقصد صورت نگرفته، نگارنده معتقد است سناریوی این حادثه از سوی محافل انگلیسی و شرکت نفت انگلیس و ایران طراحی و به اجرا گذاشته شد. برای اطلاع بیشتر، نگاه کنید به: شاهدی، مظفر؛ مردی برای تمام فصول.