- پیشگفتار 1
- اهمیّت قرآن و ماه رمضان 5
- فصل اوّل تحلیلی پیرامون مثالهای قرآن 5
- رابطه ماه مبارک رمضان با قرآن 6
- چرا قرآن «مثال» زده است؟ 7
- مثلهای عملی و لسانی 8
- هدف از مثَلَها، از زبان قرآن 10
- اهمّیّت پیام مثل 11
- شرح و تفسیر آیه 12
- اشتباه منافقان 14
- جاذبه قرآن و نجات مسلمانان 15
- نمونه دیگری از تأثیر قرآن 16
- 1- پشه حیوان کوچکی نیست! 17
- پیامهای آیه 17
- 2- دو حجاب بزرگ: کثرت نعمت و عادت به آن 18
- اشاره 19
- 3- هدایت و ضلالت در قرآن 19
- معنای هدایت و ضلالت 20
- فصل دوّم اوّلین مثال: مثال منافقان 23
- اشاره 23
- شرح و تفسیر آیه شریفه 24
- پیامهای آیه 26
- 2- صورتهای نفاق 26
- 1- اقسام منافقان 26
- اشاره 27
- 4- تاریخچه منافقان 27
- 3- نشانههای نفاق 27
- چهره منافقان در قرآن 28
- خطر منافقان از دیدگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 29
- 5- تعبیر به «نار» در قرآن 30
- 6- «نور» و «ظلمات» 30
- 7- تفسیر آیه 18 «صُمٌ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ» 31
- 8- منشأ «نفاق» 34
- فصل سوّم: دوّمین مثال: تشبیهی دیگر برای منافقین 38
- تنوّع مثالهای قرآن 38
- اشاره 38
- شرح و تفسیر آیات 41
- 1- چگونگی ایجاد برق و صاعقه 43
- پیامهای آیه 43
- 2- تفاوت این دو مَثَل 44
- 3- جهان منافق یا نفاق جهانی 45
- 4- پیدایش منافقان در اسلام 46
- اشاره 47
- اوّل- استهزا و شوخی گرفتن دین 47
- مراحل مبارزات دشمنان اسلام با اسلام 47
- سوّم- محاصره اقتصادی و قطع ارتباطات 48
- دوّم- نسبت «سحر» و «شعر» 48
- چهارم- نفشه سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله 49
- پنجم- جنگهای متوالی با مسلمانان 50
- ششم- توسّل به خطرناکترین سلاح: «نفاق» 53
- نتایج مَثَلها 54
- سعید بن جبیر به هنگام مرگ 56
- فصل چهارم سوّمین مثال: قساوت قلب 58
- اشاره 58
- داستان گاو بنی اسرائیل 59
- شرح و تفسیر آیه شریفه 60
- قلب مصنوعی آینهای برای عظمت قلب انسان 62
- تعبیر قرآن از دلهای بنی اسرائیل: «سختتر از سنگ» 65
- تسبیح تمام موجودات جهان 66
- قساوت 67
- دنیای بی عاطفهها 69
- علم و عاطفه وجه تمایز انسان از حیوان 69
- دین و مذهب، تقویت کننده عواطف 70
- عوامل قساوت در قرآن 71
- قساوت در روایات اسلامی 73
- فصل پنجم چهارمین مثال: مثال کفّار 78
- مانع بزرگ در دعوت پیامبران: «تقلید کورکورانه» 78
- اشاره 78
- شرح و تفسیر آیه شریفه 171 سوره بقره 80
- پیامهای آیه 81
- اشاره 83
- اقسام تقلید 83
- تقلید در قرآن 83
- اشاره 86
- فصل ششم: پنجمین مثال: انفاق 86
- راههای درمان فقر 87
- راه حلّ اسلام 88
- «انفاق» راهی برای فقرزدایی 89
- پیامهای آیه 91
- 1- منظور از «فی سبیل اللّه» 91
- 2- منظور از «حبّه» در آیه شریفه 93
- اشاره 94
- 3- منظور از «یُضاعفُ» در آیه شریفه 94
- عالیترین نمونه انفاق در قرآن 95
- اشاره 99
- 4- بررسی «مشبّه» در آیه انفاق 99
- پرورش مال انفاق شده در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 102
- «انفاق» در تعبیرات زیبای قرآن 104
- فصل هفتم: ششمین مثال: انفاقهای همراه با اذیّت و آزار 108
- اشاره 108
- شرح و تفسیر آیه 109
- پیامهای آیه 111
- سیره امامان در انفاق و بخشش 114
- صدقه بازدارنده مرگهای بد 116
- شرح و تفسیر آیه 118
- فصل هشتم: هفتمین مثال: «انفاق» های شایسته 118
- اشاره 118
- پیامهای آیه 120
- راههای انفاق و کمک به دیگران 123
- زهی سعادت که نصیب انسان شده است! 126
- آداب انفاق 128
- فصل نهم: هشتمین مثال: عاقبت امور 134
- اشاره 134
- مفسّران در تفسیر آیه مثل اقوالی دارند: 135
- عاقبت این شخص ختم به شر شد! 139
- پیام آیه مَثَل: «احباط و تکفیر» 140
- استدلالی بر وجود احباط و تکفیر 141
- فصل دهم: نهمین مثال: رباخواران 143
- اشاره 143
- رابطه این آیه با آیات قبل 144
- شرح و تفسیر 145
- پیامهای آیه 147
- 1- مجازات رباخواران در دنیا و آخرت 147
- 2- تناسب جرمها و مجازاتها 148
- فلسفه تحریم ربا 149
- رابطه «اخلاق» و «اقتصاد» در اسلام 149
- اسوه اخلاق در ارزشهای اخلاقی 152
- علی علیه السلام و هدیه شبانه 154
- 1- رباخواری در عصر ما 156
- مباحث تکمیلی آیه 156
- 2- آیا فعّالیّت بانکها بدون رباخواری ممکن است؟ 157
- 3- حکم سپردهها و وامها 158
- 4- آیاتی دیگر درباره ربا 160
- اشاره 163
- فصل یازدهم دهمین مثال: خلقت شگرف حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام 163
- شرح و تفسیر 163
- قدرت خداوند در کلام امیر المؤمنین علیه السلام 164
- درباره پیدایش انسان دو نظریّه عمده وجود دارد: 166
- داستان پیدایش انسان 166
- نظر قرآن درباره پیدایش انسان 167
- شرح و تفسیر 169
- فصل دوازدهم یازدهمین مثال: انفاقهای کفّار 169
- اشاره 169
- اشاره 171
- 1- منظور از انفاق در آیه مَثَل 171
- پیامهای آیه 171
- عبرت بگیرید 176
- اشاره 178
- فصل سیزدهم دوازدهمین مثال: مثال کفر و ایمان 178
- شأن نزول آیه 178
- «حیات و زندگی» چیست؟ 180
- اقسام حیات و زندگی 182
- منظور از حیات در آیه مثل 182
- چرا عرب جاهلی را مرده میپندارند؟ 183
- اشاره 184
- آثار و برکات نور 184
- نور فرقان 185
- زیبا جلوه کردن اعمال زشت در نظر کفّار 186
- تقوا ثمره روزه و فرقان میوه تقوا 186
- فصل چهاردهم: سیزدهمین مثال: شرح صدر 187
- اشاره 187
- شرح و تفسیر 188
- 1- هدایت و ضلالت به دست خداست 188
- پیامهای آیه 188
- 2- اعجاز علمی قرآن در آیه مَثَل 190
- 3- شرح صدر 191
- پیامبر صلی الله علیه و آله و همسایه یهودی 192
- فصل پانزدهم: چهاردهمین مثال: مبدأ و معاد 194
- اشاره 194
- جسمانی و روحانی بودن معاد 196
- شرح و تفسیر آیه 198
- میوههای مختلف از آب و هوا و زمین واحد! 199
- آثار معاد 200
- فصل شانزدهم: پانزدهمین مثال: بلد طیّب 202
- اشاره 202
- شرح و تفسیر مثال پانزدهم 204
- این مثل برای چه کسانی است؟ 205
- پیامهای آیه 205
- 1- فاعلیّت فاعل و قابلیّت هر دو لازم است! 205
- 2- قرآن و وحی برای کفّار نتیجه معکوس میدهد! 206
- اشاره 206
- مردم سه دستهاند 207
- قابلیّت، اکتسابی یا جبری؟ 209
- فصل هفدهم: شانزدهمین مثال: عالم منحرف 212
- اشاره 212
- شأن نزول آیه 213
- شرح و تفسیر 214
- پیام آیه خطر دانشمندان منحرف 217
- عالم و دانشمند دینی از دیدگاه امام حسن عسگری علیه السلام 218
- اشاره 221
- فصل هجدهم: هفدهمین مثال: مسجد ضرار 221
- شرح و تفسیر 223
- ابو عامر نصرانی، دشمن کینه توز اسلام 224
- فرمان تخریب مسجد ضرار 226
- پیامهای آیه 227
- فصل نوزدهم: هجدهمین مثال: زندگی زودگذر دنیا 229
- اشاره 229
- شرح و تفسیر 230
- فلسفه مثل 233
- پیامهای آیه 236
- فصل بیستم: نوزدهمین مثال: مَثَل کافر و مؤمن 239
- اشاره 239
- شرح حال مؤمنان 240
- شرح حال کافران 240
- اشاره 242
- شرح و تفسیر آیه مثل 242
- چشم، یکی از بزرگترین آیات الهی 243
- گوش آیتِ دیگر خداوند 244
- کفّار فاقد ابزار شناخت هستند 245
- علامتهای مؤمن 247
- چگونه حجابها را از خود برهانیم؟ 247
- اشاره 249
- فصل بیست و یکم: بیستمین مثال: توسّل به ما سوی اللَّه 249
- برق آسمانی و ابرهای بارانزا 250
- «رعد آسمانی» نشانهای از عظمت خدا 251
- چگونه «برقِ» آسمان سبب نزول باران میشود؟ 251
- شرح و تفسیر آیه مثل 254
- 1- آیا توسل به معصومان علیهم السلام شرک نیست؟ 256
- پیامهای آیه 256
- 2- أشکال مختلف بتپرستی. 258
- دعا از دیدگاه قرآن و روایات 260
- دعا برترین عبادت 261
- دعا در آئینه روایات 263
- راز اهمیّت دعا در اسلام 264
- رابطه «دعا» و «تربیت» 265
- موانع و شرایط استجابت دعا 268
- اجابت برخی از دعاها به مصلحت انسان نیست! 275
- دو سؤال مهم درباره دعا 276
- فصل بیست و دوم: بیست و یکمین مثال: مثال حقّ و باطل 279
- اشاره 279
- شرح و تفسیر 280
- 1- تعریف حق و باطل 281
- پیامهای آیه 281
- اشاره 281
- 2- نشانههای حق و باطل 283
- 3- وسعت حق و باطل 283
- 4- سرانجام مبارزه حق و باطل 284
- 5- مبارزه حق و باطل همیشگی است 284
- 6- چگونگی پیدایش باطل 285
- حق و باطل از نگاه آیات و روایات 286
- مصادیق حق چیست و کیست؟ 286
- عمر کوتاه «باطل» و دولت پایدار «حق» 288
- حق تلخ و باطل شیرین است! 289
- باطل همواره در لباس حق جلوه میکند 290
- علی علیه السلام محور حق 291
- شرح و تفسیر آیه 293
- اشاره 293
- فصل بیست و سوم: بیست و دومین مثال: تقوا برات بهشت 293
- مراحل چهارگانه قبل از ولادت 294
- عجایبی از عالم جنین 295
- مراحل چهارگانه کمال انسان 296
- شرح و تفسیر آیه مثل 299
- پیام مهم آیه 299
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 301
- فصل بیست و چهارم: بیست و سومین مثال: اعمال کافران 301
- اشاره 301
- شرح و تفسیر: 302
- فواید خاکستر 303
- اشاره 305
- پیامهای آیه 305
- 1- ایمان شرط صحّت اعمال: 305
- چرا ایمان و ولایت شرط صحّت اعمال است؟ 307
- 2- دومین پیام این است که آدمهای بیایمان، انگیزههای معنوی ندارند؛ 309
- إحباط در قرآن 310
- حبط در جهان طبیعت 312
- اشاره 315
- فصل بیست و پنجم: بیست و چهارمین و بیست و پنجمین مثال: کلمه «طیّبه» و «خبیثه» 315
- ارتباط آیات مَثَل با آیات پیشین 316
- شرح و تفسیر 317
- نکته مهم خداشناسی 319
- «کلمه طیّبه» چیست؟ 321
- کلمه طیّبهای از امام حسن مجتبی علیه السلام 322
- فصل بیست و ششم: بیست و ششمین مثال: مثال والایی برای خداوند 324
- اشاره 324
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 328
- چرا عرب جاهلیّت دختران خود را میکشت؟ 328
- دختر دسته گل است 330
- فصل بیست و هفتم: بیست و هفتمین مثال: بتپرستان و خداپرستان 333
- ارتباط آیه مثل با آیات قبل 333
- اشاره 333
- انگیزه پرستش 334
- 1- بردهداری در اسلام 336
- پیامهای آیه 336
- 2- بردگیهای مدرن 339
- حضرت یوسف علیه السلام انسانی آزاده 340
- علی علیه السلام آزادمردی دیگر 341
- شرح و تفسیر 344
- اشاره 344
- فصل بیست و هشتم: بیست و هشتمین مثال: مشرک و مؤمن 344
- پیام آیه: شرک و بتپرستی در قرن بیستم. 347
- اشاره 353
- فصل بیست و نهم: بیست و نهمین مثال: تازهمسلمانان سست ایمان 353
- شرح و تفسیر 354
- پیامهای آیه شریفه 355
- اهمیّت وفای به عهد و پیمان 357
- فصل سی ام: سیامین مثال: کفران نعمت 360
- اشاره 360
- شرح و تفسیر 361
- 1- عذابها و ناملایمات نتیجه کار خود ماست 365
- پیامهای آیه 365
- 2- آیا «قریه» در مَثَل وجود خارجی داشته است؟ 367
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- 1 زمان تأثیر توبه 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- مباحث تکمیلی 368
- 3 دقّت در انتخاب دوست 368
- پیامهای آیه 368
- 2 مثال مذکور شامل همه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله نمیشود! 368
- پیامهای آیه: 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- پیامهای آیه 368
- 1 وحدت مبدأ تصمیمگیریها 368
- عزّت در سایه ایمان 368
- 4 تاریخ گذشتگان چراغ راه آیندگان 368
- مثال سی و دوم: مستکبران و مستضعفان 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- مثال پنجاه و پنجم: میزان، ضابطه است نه رابطه! 368
- اهمّیّت توحید 368
- اشاره 368
- پیام آیه 368
- مثال چهل و چهارم: شرک و توحید 368
- اشاره 368
- اهمّیّت توحید 368
- 2 هدف از بلاها و عذابها 368
- پیامهای آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- 2- آیا مگس موجود کوچکی است؟ 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- اشاره 368
- 5 آیه مثل شامل هر عالم بی عملی میگردد! 368
- ماهیّت بت پرستی 368
- 1 انحصار طلبی بلایی خطرناک! 368
- مثال سی و نهم: اعمال مشرکان 368
- 1- آشنایی با قرآن 368
- اشاره 368
- 3 مشرک آرامش ندارد. 368
- 1 منافق کیست؟ 368
- مباحث تکمیلی 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- 1 «حُمِّلُوا ... ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوا» ضرب المثلی عام و فراگیر! 368
- شاخههای توحید 368
- ب- تفسیر روایی آیه نور 368
- تفسیرهای مختلف برای یک آیه! 368
- 3 جبر یا اختیار؟ 368
- مثال پنجاه و ششم: استقامت همسر فرعون 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- مثال پنجاه و چهارم: ویژگیهای منافقان 368
- دور نمای بحث 368
- هیبت و عظمت قرآن 368
- 2 منظور از «ریح» در آیه، شیطان سرکش است. 368
- مباحث تکمیلی 368
- پیامهای آیه 368
- 2 سخنی از امام کاظم علیه السلام 368
- اشاره 368
- نگاهی به آیات قبل از آیه مثل 368
- اشاره 368
- 1- اثر هدایت 368
- مثال پنجاه و نهم: افراد بخیل 368
- آیا آیه مورد بحث جزء امثال القرآن است؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- پیام آیه 368
- 4 توحید حاکمیّت 368
- پیامهای آیه 368
- چگونه ایمان خود را تقویت کنیم؟ 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه: 368
- 3 برنامهریزی در کارهای تبلیغی 368
- دور نمای بحث 368
- تفاوت این آیه و آیه 24 سوره یونس 368
- 1 مثالهای دیگری در مورد نزدیکی خدا به انسان 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- چرا آسیه تقیّه نکرد؟ 368
- 1 قرآن «ذکر» و پیامبر «تذکّر دهنده» است 368
- پیامهای آیه: 368
- توصیف اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در تورات 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 توحید صفات 368
- 2 «باقیات صالحات» چیست؟ 368
- مثال پنجاه و هفتم: مریم بنت عمران 368
- مؤمن کیست؟ 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- برده داری از دیدگاه اسلام 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- مراتب ایمان! 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- عبرت بگیرید! 368
- 3 این همه روایات در مذمّت دنیا چرا؟ 368
- مثال پنجاهم و پنجاه و یکم: یهود 368
- 1 عفّت سرمایهای بس بزرگ 368
- اشاره 368
- 2- دقّت در اسرار آفرینش 368
- حجاب مستور چیست؟ 368
- مثال چهلم: پستترین انسانها 368
- 3 تکیه بر منافقان خطاست! 368
- مثال چهل و پنجم: عیسای مسیح علیه السلام 368
- معیارِ نجات، عمل صالح است. 368
- پیامهای آیه 368
- واقعیّتهای نهفته در برچسبها 368
- اشاره 368
- پیامهای آیه: 368
- معرّفی اجمالی سوره حجرات 368
- شأن نزول آیات فوق 368
- مثال چهل و دوم: توحید مالکیّت 368
- دورنمای بحث 368
- 5 شیطان و منافقین در یک مسیر حرکت میکنند! 368
- اشاره 368
- 2 سرچشمه اختلاف جهل و نادانی است. 368
- 1 زندگی دنیا چیست؟ 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- ج: ترور نافرجام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله توسّط منافقان! 368
- دورنمای بحث 368
- مثال سی و پنجم: توحید و شرک 368
- 1 تنوّع گیاهان نشانه قدرت الهی 368
- ایمان سرچشمه همه خوبیها 368
- شرح و تفسیر 368
- دورنمای بحث 368
- مثال سی و ششم: بت پرستی 368
- 2 دنیا از دیدگاه روایات 368
- چیزهایی که به نور تشبیه شده است 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- 1 اسلام دین جهانی است. 368
- 3 رابطه «گناه» و «قطع روزی» 368
- بررسی اجمالی سوره تحریم 368
- منظور از نور خدا چیست؟ 368
- 3 غیبت در لباس تقدّس! 368
- 1 جلوههایی از نور ایمان 368
- مثال پنجاه و هشتم: تصویری از مؤمنان و کافران 368
- دور نمای بحث 368
- پیام تربیتی آیات مذکور 368
- 2 ممنوعیّت جدال 368
- 1 تنوّع مثالهای قرآن 368
- 3- ایجاد قدرت و حرکت 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- آیا مثال زدن برای ذات خداوند جایز است؟ 368
- 2 نشانه ایمان 368
- شرح و تفسیر 368
- این آیه مشتمل بر دو مثال است 368
- 1 از کمی نفرات نترسید 368
- تحلیل روایات 368
- پیامهای آیه 368
- مثال سی و هشتم: سراب زندگی 368
- معنای «مثال» در استعمالات قرآن 368
- مثل اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در انجیل 368
- 5 توحید مالکیّت 368
- 2 منظور از «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» چیست؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- زندگی دنیا به چه چیز تشبیه شده است؟ 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- رابطه «تسبیح» و «توبه» 368
- الف- تفسیر فلسفی آیه نور 368
- علی علیه السلام نمونه کامل ویژگیهای پنجگانه 368
- شرح و تفسیر 368
- دورنمای بحث 368
- مثال پنجاه و سوم: عالمان بی عمل 368
- مثال چهل و یکم: تکیه بر غیر خدا 368
- پیامهای آیات فوق 368
- اشاره 368
- 2 ندای حق را باید گوش داد! 368
- مثال چهل و هفتم: غیبت 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- چرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله را شاعر میخواندند؟ 368
- مثال سی و چهارم: تنوّع مثالهای قرآن 368
- 2 چرا «حمار»؟ 368
- دور نمای بحث 368
- 2 بی اعتباری دنیا 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- 2- اثر تربیت 368
- اشاره 368
- مثال شصتم: موضعگیری در مقابل سخن حق 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- 4 ولیّ مؤمنان کیست؟ 368
- دور نمای بحث 368
- 1 دنیا فریبنده، گذرا و ناپایدار است. 368
- ترسیم چهره عالمان بی عمل در روایات 368
- علی علیه السلام مصداق کامل آیه مثل 368
- 4 لجاجت یا باز گشت؟ 368
- اشاره 368
- از تاریخ عبرت بگیریم 368
- شرح و تفسیر 368
- ب: کار شکنی منافقین در حدیبیّه 368
- اوصاف منافقین 368
- اشاره 368
- مثال چهل و سوم: پیروزی اقلّیّت و شکست اکثریّت 368
- آیا آیه فوق از امثال القرآن است؟ 368
- تفاوت این مثال با مثالهای قبل 368
- 2 اتّحاد رمز پیروزی 368
- پلی به سوی توحید در ماه توحید 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- روشهای مبارزه با بت پرستی 368
- 1 چرا اعمال کافران؟ 368
- مثال سی و سوم: زندگی دنیا 368
- 3 نکته تعبیر به «اسفار» نه «کتاب» 368
- اراده، عامل اصلی افعال و کردار! 368
- مثال چهل و نهم: مثالی دیگر برای زندگی دنیا 368
- ارتباط آیات مثل با آیات پیشین 368
- معیار سنجش نفاق 368
- 4 ارزش علم و دانش 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- پیام آیه 368
- اشاره 368
- مرض غرور را از دو راه میتوان درمان کرد: 368
- قبح و زشتی فوق العاده غیبت 368
- مثال چهل و ششم: اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 368
- جاذبه شگفتانگیز قرآن 368
- آیا تکیه بر غیر خدا، تکیه بر تار عنکبوت نیست؟ 368
- اشاره 368
- مباحث تکمیلی 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 اسباب تذکّر 368
- 2 خود مان را فریب ندهیم! 368
- دورنمای بحث 368
- شأن نزول 368
- 2 اسلام، دین کیفیّت است نه کمّیّت 368
- بحث تکمیلی 368
- 3 شکنجه عامل تکامل یا وسیله شکست! 368
- پیام آیه 368
- غوغاسالاری نشانه جاهلیّت 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 خطرات منافقین 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال سی و هفتم: ذات بیمانند خدا 368
- آثار ایمان به نزدیکی خداوند 368
- 1 استقلال فکری 368
- مباحث تکمیلی: 368
- 1 سرانجام غیبت کننده 368
- چراغ در طول تاریخ 368
- اشاره 368
- 3 توحید افعالی 368
- الف: داستان إفک! 368
- شرح و تفسیر 368
- 1- آیا در آیه مثل تشبیهی وجود دارد؟ 368
- دور نمای بحث 368
- 3- تقوی و پرهیز کاری 368
- داستان تحریم 368
- پیام آیه 368
- مشکلات و معایب حرکت خزندگان 368
- شرح و تفسیر 368
- دورنمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- مثال پنجاه و دوم: جاذبه فوق العاده قرآن 368
- پیام آیه 368
- پیشگفتار 368
- 2 هدف از آفرینش 368
- شرح و تفسیر 368
- قصّه ایمان آوردن آسیه 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- عاقبت انسان مغرور 368
- شرح و تفسیر 368
- مسحور یعنی چه؟ 368
- شکستن ارزشهای کاذب از اهداف انبیاست 368
- 2 تار عنکبوت یکی از آیات بزرگ الهی 368
- توحید خمیرمایه اصول و فروع دین 368
- اشاره 368
- شأن نزول آیه مثل 368
- اشاره 368
- پیام آیه 368
- 2 «ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ» اشاره به چیست؟ 368
- دورنمای بحث 368
- مباحث تکمیلی 368
- تاریخ یهود در مدینه 368
- 1 دشمنان اسلام قدرتمند نیستند! 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- 3 فلسفه مثال به حیوانی ضعیف 368
- مثال چهل و هشتم: نزدیکی خدا به انسان 368
- دور نمای بحث 368
- 4- توسّلات و دعا 368
- 1 توحید ذات 368
- 1 منظور از پرندگان گوشتخوار، هوی و هوس است. 368
- 1 بت پرستیهای جدید! 368
- 4 مشرک از خود ارادهای ندارد. 368
- 1 آیا این مثل برای دنیای کفّار است، یا برای آخرت آنها؟ 368
- مباحث تکمیلی 368
- 4 هدایت، قابلیّت لازم دارد. 368
- مثال سی و یکم: مثالهای کافران 368
- اسلحه منکران خدا 368
- اشاره 368
- د: اجتماع منافقان در سقیفه! 368
- پیامهای آیات هیجده گانه 368
- پیام آیه 368
- دور نمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- 4- رفع موانع حیات 368
- سیری در آیات قبل از آیه مثل 368
- دور نمای بحث 368
تفاوت بین «نظریّه» و «قانون»
در مباحث علمی، آن دسته از مسایلی که در آزمایش میگنجد، بعد از آن که مسیر آزمایش را طی کرد، تبدیل به یک قانون عملی میشود؛ مثلًا به وسیله آزمایش ثابت شده است که سرعت نور در هر ثانیه 300 هزار کیلومتر است. امّا آن دسته از مسایلی که در علوم تجربی نمیگنجد و قابل آزمایش نیست و برای اثبات آن از روی عقل به قرائن و شواهد موجود تمسّک میجویند، «فرضیّه» نامیده میشود.
از این رو، «تبدّل انواع» فرضیّه است، نه قانون. یکی از ویژگیهای فرضیّه، احتمال عوض شدن و باطل شدن آن است. به عنوان نمونه، دانشمندان فرضیّهای را مطرح کردند که انسانهای چهل هزار سال قبل، غیر از انسانهای امروز بودند؛ ولی باستانشناسان جمجمههایی از دو میلیون سال پیش یافتند که کاملًا شبیه به انسان امروزی است. بدین ترتیب فرضیّه قبل، باطل میگردد.
نظر قرآن درباره پیدایش انسان
آنچه از ظاهر آیات قرآن استفاده میگردد، این است که قرآن مجید نظر اوّل (تنوّع انواع) را تأیید میکند و باید به نظر دوّم از روی مطالعه نگریست و نمیتوان آن را قانون به حساب آورد.
در هر حال، چه نظر اوّل صحیح باشد و چه دوّم، در تفسیر آیه مثل تغییری ایجاد نمیشود؛ زیرا اگر به تبدّل انواع هم قائل شویم، باز خواهیم گفت:
همان خدایی که موجودات تک سلولی را بدون پدر و مادر آفرید، قادر است حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام را نیز خلق کند. علاوه بر این که دانشمندان بر حیواناتی دست یافتند که بدون جفتگیری بچّهدار میشوند، که از آن به