- پیشگفتار 1
- اهمیّت قرآن و ماه رمضان 5
- فصل اوّل تحلیلی پیرامون مثالهای قرآن 5
- رابطه ماه مبارک رمضان با قرآن 6
- چرا قرآن «مثال» زده است؟ 7
- مثلهای عملی و لسانی 8
- هدف از مثَلَها، از زبان قرآن 10
- اهمّیّت پیام مثل 11
- شرح و تفسیر آیه 12
- اشتباه منافقان 14
- جاذبه قرآن و نجات مسلمانان 15
- نمونه دیگری از تأثیر قرآن 16
- 1- پشه حیوان کوچکی نیست! 17
- پیامهای آیه 17
- 2- دو حجاب بزرگ: کثرت نعمت و عادت به آن 18
- اشاره 19
- 3- هدایت و ضلالت در قرآن 19
- معنای هدایت و ضلالت 20
- فصل دوّم اوّلین مثال: مثال منافقان 23
- اشاره 23
- شرح و تفسیر آیه شریفه 24
- پیامهای آیه 26
- 1- اقسام منافقان 26
- 2- صورتهای نفاق 26
- اشاره 27
- 4- تاریخچه منافقان 27
- 3- نشانههای نفاق 27
- چهره منافقان در قرآن 28
- خطر منافقان از دیدگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 29
- 5- تعبیر به «نار» در قرآن 30
- 6- «نور» و «ظلمات» 30
- 7- تفسیر آیه 18 «صُمٌ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ» 31
- 8- منشأ «نفاق» 34
- تنوّع مثالهای قرآن 38
- اشاره 38
- فصل سوّم: دوّمین مثال: تشبیهی دیگر برای منافقین 38
- شرح و تفسیر آیات 41
- 1- چگونگی ایجاد برق و صاعقه 43
- پیامهای آیه 43
- 2- تفاوت این دو مَثَل 44
- 3- جهان منافق یا نفاق جهانی 45
- 4- پیدایش منافقان در اسلام 46
- اوّل- استهزا و شوخی گرفتن دین 47
- اشاره 47
- مراحل مبارزات دشمنان اسلام با اسلام 47
- سوّم- محاصره اقتصادی و قطع ارتباطات 48
- دوّم- نسبت «سحر» و «شعر» 48
- چهارم- نفشه سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله 49
- پنجم- جنگهای متوالی با مسلمانان 50
- ششم- توسّل به خطرناکترین سلاح: «نفاق» 53
- نتایج مَثَلها 54
- سعید بن جبیر به هنگام مرگ 56
- فصل چهارم سوّمین مثال: قساوت قلب 58
- اشاره 58
- داستان گاو بنی اسرائیل 59
- شرح و تفسیر آیه شریفه 60
- قلب مصنوعی آینهای برای عظمت قلب انسان 62
- تعبیر قرآن از دلهای بنی اسرائیل: «سختتر از سنگ» 65
- تسبیح تمام موجودات جهان 66
- قساوت 67
- دنیای بی عاطفهها 69
- علم و عاطفه وجه تمایز انسان از حیوان 69
- دین و مذهب، تقویت کننده عواطف 70
- عوامل قساوت در قرآن 71
- قساوت در روایات اسلامی 73
- فصل پنجم چهارمین مثال: مثال کفّار 78
- مانع بزرگ در دعوت پیامبران: «تقلید کورکورانه» 78
- اشاره 78
- شرح و تفسیر آیه شریفه 171 سوره بقره 80
- پیامهای آیه 81
- اشاره 83
- اقسام تقلید 83
- تقلید در قرآن 83
- اشاره 86
- فصل ششم: پنجمین مثال: انفاق 86
- راههای درمان فقر 87
- راه حلّ اسلام 88
- «انفاق» راهی برای فقرزدایی 89
- پیامهای آیه 91
- 1- منظور از «فی سبیل اللّه» 91
- 2- منظور از «حبّه» در آیه شریفه 93
- اشاره 94
- 3- منظور از «یُضاعفُ» در آیه شریفه 94
- عالیترین نمونه انفاق در قرآن 95
- 4- بررسی «مشبّه» در آیه انفاق 99
- اشاره 99
- پرورش مال انفاق شده در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 102
- «انفاق» در تعبیرات زیبای قرآن 104
- فصل هفتم: ششمین مثال: انفاقهای همراه با اذیّت و آزار 108
- اشاره 108
- شرح و تفسیر آیه 109
- پیامهای آیه 111
- سیره امامان در انفاق و بخشش 114
- صدقه بازدارنده مرگهای بد 116
- شرح و تفسیر آیه 118
- فصل هشتم: هفتمین مثال: «انفاق» های شایسته 118
- اشاره 118
- پیامهای آیه 120
- راههای انفاق و کمک به دیگران 123
- زهی سعادت که نصیب انسان شده است! 126
- آداب انفاق 128
- فصل نهم: هشتمین مثال: عاقبت امور 134
- اشاره 134
- مفسّران در تفسیر آیه مثل اقوالی دارند: 135
- عاقبت این شخص ختم به شر شد! 139
- پیام آیه مَثَل: «احباط و تکفیر» 140
- استدلالی بر وجود احباط و تکفیر 141
- اشاره 143
- فصل دهم: نهمین مثال: رباخواران 143
- رابطه این آیه با آیات قبل 144
- شرح و تفسیر 145
- پیامهای آیه 147
- 1- مجازات رباخواران در دنیا و آخرت 147
- 2- تناسب جرمها و مجازاتها 148
- رابطه «اخلاق» و «اقتصاد» در اسلام 149
- فلسفه تحریم ربا 149
- اسوه اخلاق در ارزشهای اخلاقی 152
- علی علیه السلام و هدیه شبانه 154
- 1- رباخواری در عصر ما 156
- مباحث تکمیلی آیه 156
- 2- آیا فعّالیّت بانکها بدون رباخواری ممکن است؟ 157
- 3- حکم سپردهها و وامها 158
- 4- آیاتی دیگر درباره ربا 160
- اشاره 163
- فصل یازدهم دهمین مثال: خلقت شگرف حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام 163
- شرح و تفسیر 163
- قدرت خداوند در کلام امیر المؤمنین علیه السلام 164
- درباره پیدایش انسان دو نظریّه عمده وجود دارد: 166
- داستان پیدایش انسان 166
- نظر قرآن درباره پیدایش انسان 167
- فصل دوازدهم یازدهمین مثال: انفاقهای کفّار 169
- شرح و تفسیر 169
- اشاره 169
- اشاره 171
- 1- منظور از انفاق در آیه مَثَل 171
- پیامهای آیه 171
- عبرت بگیرید 176
- فصل سیزدهم دوازدهمین مثال: مثال کفر و ایمان 178
- اشاره 178
- شأن نزول آیه 178
- «حیات و زندگی» چیست؟ 180
- منظور از حیات در آیه مثل 182
- اقسام حیات و زندگی 182
- چرا عرب جاهلی را مرده میپندارند؟ 183
- اشاره 184
- آثار و برکات نور 184
- نور فرقان 185
- زیبا جلوه کردن اعمال زشت در نظر کفّار 186
- تقوا ثمره روزه و فرقان میوه تقوا 186
- اشاره 187
- فصل چهاردهم: سیزدهمین مثال: شرح صدر 187
- شرح و تفسیر 188
- پیامهای آیه 188
- 1- هدایت و ضلالت به دست خداست 188
- 2- اعجاز علمی قرآن در آیه مَثَل 190
- 3- شرح صدر 191
- پیامبر صلی الله علیه و آله و همسایه یهودی 192
- فصل پانزدهم: چهاردهمین مثال: مبدأ و معاد 194
- اشاره 194
- جسمانی و روحانی بودن معاد 196
- شرح و تفسیر آیه 198
- میوههای مختلف از آب و هوا و زمین واحد! 199
- آثار معاد 200
- فصل شانزدهم: پانزدهمین مثال: بلد طیّب 202
- اشاره 202
- شرح و تفسیر مثال پانزدهم 204
- پیامهای آیه 205
- 1- فاعلیّت فاعل و قابلیّت هر دو لازم است! 205
- این مثل برای چه کسانی است؟ 205
- 2- قرآن و وحی برای کفّار نتیجه معکوس میدهد! 206
- اشاره 206
- مردم سه دستهاند 207
- قابلیّت، اکتسابی یا جبری؟ 209
- اشاره 212
- فصل هفدهم: شانزدهمین مثال: عالم منحرف 212
- شأن نزول آیه 213
- شرح و تفسیر 214
- پیام آیه خطر دانشمندان منحرف 217
- عالم و دانشمند دینی از دیدگاه امام حسن عسگری علیه السلام 218
- فصل هجدهم: هفدهمین مثال: مسجد ضرار 221
- اشاره 221
- شرح و تفسیر 223
- ابو عامر نصرانی، دشمن کینه توز اسلام 224
- فرمان تخریب مسجد ضرار 226
- پیامهای آیه 227
- فصل نوزدهم: هجدهمین مثال: زندگی زودگذر دنیا 229
- اشاره 229
- شرح و تفسیر 230
- فلسفه مثل 233
- پیامهای آیه 236
- اشاره 239
- فصل بیستم: نوزدهمین مثال: مَثَل کافر و مؤمن 239
- شرح حال کافران 240
- شرح حال مؤمنان 240
- اشاره 242
- شرح و تفسیر آیه مثل 242
- چشم، یکی از بزرگترین آیات الهی 243
- گوش آیتِ دیگر خداوند 244
- کفّار فاقد ابزار شناخت هستند 245
- چگونه حجابها را از خود برهانیم؟ 247
- علامتهای مؤمن 247
- اشاره 249
- فصل بیست و یکم: بیستمین مثال: توسّل به ما سوی اللَّه 249
- برق آسمانی و ابرهای بارانزا 250
- چگونه «برقِ» آسمان سبب نزول باران میشود؟ 251
- «رعد آسمانی» نشانهای از عظمت خدا 251
- شرح و تفسیر آیه مثل 254
- 1- آیا توسل به معصومان علیهم السلام شرک نیست؟ 256
- پیامهای آیه 256
- 2- أشکال مختلف بتپرستی. 258
- دعا از دیدگاه قرآن و روایات 260
- دعا برترین عبادت 261
- دعا در آئینه روایات 263
- راز اهمیّت دعا در اسلام 264
- رابطه «دعا» و «تربیت» 265
- موانع و شرایط استجابت دعا 268
- اجابت برخی از دعاها به مصلحت انسان نیست! 275
- دو سؤال مهم درباره دعا 276
- اشاره 279
- فصل بیست و دوم: بیست و یکمین مثال: مثال حقّ و باطل 279
- شرح و تفسیر 280
- پیامهای آیه 281
- 1- تعریف حق و باطل 281
- اشاره 281
- 2- نشانههای حق و باطل 283
- 3- وسعت حق و باطل 283
- 5- مبارزه حق و باطل همیشگی است 284
- 4- سرانجام مبارزه حق و باطل 284
- 6- چگونگی پیدایش باطل 285
- مصادیق حق چیست و کیست؟ 286
- حق و باطل از نگاه آیات و روایات 286
- عمر کوتاه «باطل» و دولت پایدار «حق» 288
- حق تلخ و باطل شیرین است! 289
- باطل همواره در لباس حق جلوه میکند 290
- علی علیه السلام محور حق 291
- شرح و تفسیر آیه 293
- اشاره 293
- فصل بیست و سوم: بیست و دومین مثال: تقوا برات بهشت 293
- مراحل چهارگانه قبل از ولادت 294
- عجایبی از عالم جنین 295
- مراحل چهارگانه کمال انسان 296
- شرح و تفسیر آیه مثل 299
- پیام مهم آیه 299
- فصل بیست و چهارم: بیست و سومین مثال: اعمال کافران 301
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 301
- اشاره 301
- شرح و تفسیر: 302
- فواید خاکستر 303
- اشاره 305
- پیامهای آیه 305
- 1- ایمان شرط صحّت اعمال: 305
- چرا ایمان و ولایت شرط صحّت اعمال است؟ 307
- 2- دومین پیام این است که آدمهای بیایمان، انگیزههای معنوی ندارند؛ 309
- إحباط در قرآن 310
- حبط در جهان طبیعت 312
- اشاره 315
- فصل بیست و پنجم: بیست و چهارمین و بیست و پنجمین مثال: کلمه «طیّبه» و «خبیثه» 315
- ارتباط آیات مَثَل با آیات پیشین 316
- شرح و تفسیر 317
- نکته مهم خداشناسی 319
- «کلمه طیّبه» چیست؟ 321
- کلمه طیّبهای از امام حسن مجتبی علیه السلام 322
- اشاره 324
- فصل بیست و ششم: بیست و ششمین مثال: مثال والایی برای خداوند 324
- چرا عرب جاهلیّت دختران خود را میکشت؟ 328
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 328
- دختر دسته گل است 330
- ارتباط آیه مثل با آیات قبل 333
- فصل بیست و هفتم: بیست و هفتمین مثال: بتپرستان و خداپرستان 333
- اشاره 333
- انگیزه پرستش 334
- 1- بردهداری در اسلام 336
- پیامهای آیه 336
- 2- بردگیهای مدرن 339
- حضرت یوسف علیه السلام انسانی آزاده 340
- علی علیه السلام آزادمردی دیگر 341
- اشاره 344
- فصل بیست و هشتم: بیست و هشتمین مثال: مشرک و مؤمن 344
- شرح و تفسیر 344
- پیام آیه: شرک و بتپرستی در قرن بیستم. 347
- اشاره 353
- فصل بیست و نهم: بیست و نهمین مثال: تازهمسلمانان سست ایمان 353
- شرح و تفسیر 354
- پیامهای آیه شریفه 355
- اهمیّت وفای به عهد و پیمان 357
- اشاره 360
- فصل سی ام: سیامین مثال: کفران نعمت 360
- شرح و تفسیر 361
- 1- عذابها و ناملایمات نتیجه کار خود ماست 365
- پیامهای آیه 365
- 2- آیا «قریه» در مَثَل وجود خارجی داشته است؟ 367
- آیا تکیه بر غیر خدا، تکیه بر تار عنکبوت نیست؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- 1 زمان تأثیر توبه 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- مباحث تکمیلی 368
- پیامهای آیه 368
- 3 اسباب تذکّر 368
- 2 مثال مذکور شامل همه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله نمیشود! 368
- پیامهای آیه: 368
- 3 دقّت در انتخاب دوست 368
- 1 وحدت مبدأ تصمیمگیریها 368
- پیامهای آیه 368
- عزّت در سایه ایمان 368
- مثال سی و دوم: مستکبران و مستضعفان 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- 2- آیا مگس موجود کوچکی است؟ 368
- اهمّیّت توحید 368
- پیام آیه 368
- اشاره 368
- مثال سی و نهم: اعمال مشرکان 368
- اهمّیّت توحید 368
- 2 هدف از بلاها و عذابها 368
- 4 تاریخ گذشتگان چراغ راه آیندگان 368
- 1 «حُمِّلُوا ... ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوا» ضرب المثلی عام و فراگیر! 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- مثال پنجاه و چهارم: ویژگیهای منافقان 368
- اشاره 368
- 5 آیه مثل شامل هر عالم بی عملی میگردد! 368
- مثال پنجاه و پنجم: میزان، ضابطه است نه رابطه! 368
- نگاهی به آیات قبل از آیه مثل 368
- 1 انحصار طلبی بلایی خطرناک! 368
- 1- آشنایی با قرآن 368
- 3 مشرک آرامش ندارد. 368
- 4 توحید حاکمیّت 368
- 1 منافق کیست؟ 368
- مباحث تکمیلی 368
- مثال چهل و چهارم: شرک و توحید 368
- 1 مثالهای دیگری در مورد نزدیکی خدا به انسان 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- شاخههای توحید 368
- تفسیرهای مختلف برای یک آیه! 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 جبر یا اختیار؟ 368
- مثال پنجاه و ششم: استقامت همسر فرعون 368
- پیامهای آیه 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- 2 منظور از «ریح» در آیه، شیطان سرکش است. 368
- اشاره 368
- مباحث تکمیلی 368
- پیامهای آیه 368
- اشاره 368
- مثال چهلم: پستترین انسانها 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- مثال پنجاه و نهم: افراد بخیل 368
- معرّفی اجمالی سوره حجرات 368
- آیا آیه مورد بحث جزء امثال القرآن است؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- ماهیّت بت پرستی 368
- 5 شیطان و منافقین در یک مسیر حرکت میکنند! 368
- پیام آیه 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه: 368
- 3 برنامهریزی در کارهای تبلیغی 368
- اشاره 368
- مثال سی و پنجم: توحید و شرک 368
- تفاوت این آیه و آیه 24 سوره یونس 368
- اشاره 368
- پیامهای آیه 368
- دورنمای بحث 368
- چرا آسیه تقیّه نکرد؟ 368
- 1 قرآن «ذکر» و پیامبر «تذکّر دهنده» است 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- توصیف اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در تورات 368
- 2 توحید صفات 368
- مثال پنجاه و هفتم: مریم بنت عمران 368
- بررسی اجمالی سوره تحریم 368
- مؤمن کیست؟ 368
- اشاره 368
- ب- تفسیر روایی آیه نور 368
- مثال پنجاه و هشتم: تصویری از مؤمنان و کافران 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- برده داری از دیدگاه اسلام 368
- 1 تنوّع مثالهای قرآن 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- آیا مثال زدن برای ذات خداوند جایز است؟ 368
- اشاره 368
- عبرت بگیرید! 368
- مثال پنجاهم و پنجاه و یکم: یهود 368
- 1 از کمی نفرات نترسید 368
- 1 عفّت سرمایهای بس بزرگ 368
- اشاره 368
- هیبت و عظمت قرآن 368
- معنای «مثال» در استعمالات قرآن 368
- حجاب مستور چیست؟ 368
- 3 تکیه بر منافقان خطاست! 368
- معیارِ نجات، عمل صالح است. 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- واقعیّتهای نهفته در برچسبها 368
- 2 سخنی از امام کاظم علیه السلام 368
- اشاره 368
- پیامهای آیه: 368
- شأن نزول آیات فوق 368
- دورنمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- 1 زندگی دنیا چیست؟ 368
- اشاره 368
- 1- اثر هدایت 368
- پیامهای آیات فوق 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- 3 رابطه «گناه» و «قطع روزی» 368
- 1 تنوّع گیاهان نشانه قدرت الهی 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال سی و چهارم: تنوّع مثالهای قرآن 368
- 2 ممنوعیّت جدال 368
- مثال سی و ششم: بت پرستی 368
- چیزهایی که به نور تشبیه شده است 368
- اشاره 368
- این آیه مشتمل بر دو مثال است 368
- اشاره 368
- چگونه ایمان خود را تقویت کنیم؟ 368
- مثال شصتم: موضعگیری در مقابل سخن حق 368
- 2 منظور از «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» چیست؟ 368
- منظور از نور خدا چیست؟ 368
- 1 جلوههایی از نور ایمان 368
- دور نمای بحث 368
- علی علیه السلام نمونه کامل ویژگیهای پنجگانه 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- 4 لجاجت یا باز گشت؟ 368
- مثال چهل و هفتم: غیبت 368
- 3- ایجاد قدرت و حرکت 368
- دور نمای بحث 368
- 2 نشانه ایمان 368
- 2 بی اعتباری دنیا 368
- تحلیل روایات 368
- شرح و تفسیر 368
- مثل اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در انجیل 368
- 4 ولیّ مؤمنان کیست؟ 368
- پیامهای آیه 368
- مثال سی و هشتم: سراب زندگی 368
- رابطه «تسبیح» و «توبه» 368
- شرح و تفسیر 368
- دورنمای بحث 368
- پیامهای آیه: 368
- اشاره 368
- پلی به سوی توحید در ماه توحید 368
- دورنمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- 2 چرا «حمار»؟ 368
- 1 چرا اعمال کافران؟ 368
- دور نمای بحث 368
- 2 «باقیات صالحات» چیست؟ 368
- اشاره 368
- مثال چهل و نهم: مثالی دیگر برای زندگی دنیا 368
- 1 دنیا فریبنده، گذرا و ناپایدار است. 368
- مثال چهل و یکم: تکیه بر غیر خدا 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- اوصاف منافقین 368
- اشاره 368
- تفاوت این مثال با مثالهای قبل 368
- مرض غرور را از دو راه میتوان درمان کرد: 368
- چرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله را شاعر میخواندند؟ 368
- 2 اسلام، دین کیفیّت است نه کمّیّت 368
- پیامهای آیه 368
- غوغاسالاری نشانه جاهلیّت 368
- اشاره 368
- 2 خطرات منافقین 368
- مراتب ایمان! 368
- علی علیه السلام مصداق کامل آیه مثل 368
- 3 این همه روایات در مذمّت دنیا چرا؟ 368
- مثال چهل و سوم: پیروزی اقلّیّت و شکست اکثریّت 368
- 2- دقّت در اسرار آفرینش 368
- پیامهای آیه 368
- مثال چهل و پنجم: عیسای مسیح علیه السلام 368
- 3 نکته تعبیر به «اسفار» نه «کتاب» 368
- اشاره 368
- معیار سنجش نفاق 368
- مثال چهل و دوم: توحید مالکیّت 368
- پیام آیه 368
- 2 سرچشمه اختلاف جهل و نادانی است. 368
- مثال چهل و ششم: اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 368
- ج: ترور نافرجام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله توسّط منافقان! 368
- مباحث تکمیلی 368
- ایمان سرچشمه همه خوبیها 368
- دورنمای بحث 368
- 2 دنیا از دیدگاه روایات 368
- 3 شکنجه عامل تکامل یا وسیله شکست! 368
- 1 اسلام دین جهانی است. 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 غیبت در لباس تقدّس! 368
- مثال سی و هفتم: ذات بیمانند خدا 368
- پیام تربیتی آیات مذکور 368
- 1 استقلال فکری 368
- اشاره 368
- 1 سرانجام غیبت کننده 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- پیامهای آیه 368
- الف: داستان إفک! 368
- 5 توحید مالکیّت 368
- 1- آیا در آیه مثل تشبیهی وجود دارد؟ 368
- زندگی دنیا به چه چیز تشبیه شده است؟ 368
- 3- تقوی و پرهیز کاری 368
- الف- تفسیر فلسفی آیه نور 368
- پیام آیه 368
- مثال پنجاه و سوم: عالمان بی عمل 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 ندای حق را باید گوش داد! 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- مثال پنجاه و دوم: جاذبه فوق العاده قرآن 368
- دور نمای بحث 368
- پیشگفتار 368
- 2- اثر تربیت 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- ترسیم چهره عالمان بی عمل در روایات 368
- عاقبت انسان مغرور 368
- از تاریخ عبرت بگیریم 368
- مسحور یعنی چه؟ 368
- ب: کار شکنی منافقین در حدیبیّه 368
- 2 تار عنکبوت یکی از آیات بزرگ الهی 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- آیا آیه فوق از امثال القرآن است؟ 368
- شأن نزول آیه مثل 368
- 2 اتّحاد رمز پیروزی 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- پیام آیه 368
- روشهای مبارزه با بت پرستی 368
- 2 «ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ» اشاره به چیست؟ 368
- مثال سی و سوم: زندگی دنیا 368
- دورنمای بحث 368
- اراده، عامل اصلی افعال و کردار! 368
- مباحث تکمیلی 368
- ارتباط آیات مثل با آیات پیشین 368
- تاریخ یهود در مدینه 368
- 4 ارزش علم و دانش 368
- 1 دشمنان اسلام قدرتمند نیستند! 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- قبح و زشتی فوق العاده غیبت 368
- 3 فلسفه مثال به حیوانی ضعیف 368
- جاذبه شگفتانگیز قرآن 368
- مثال چهل و هشتم: نزدیکی خدا به انسان 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- 4- توسّلات و دعا 368
- 2 خود مان را فریب ندهیم! 368
- 1 توحید ذات 368
- شأن نزول 368
- 1 منظور از پرندگان گوشتخوار، هوی و هوس است. 368
- بحث تکمیلی 368
- 1 بت پرستیهای جدید! 368
- پیام آیه 368
- 4 مشرک از خود ارادهای ندارد. 368
- اشاره 368
- 1 آیا این مثل برای دنیای کفّار است، یا برای آخرت آنها؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- مباحث تکمیلی 368
- شرح و تفسیر 368
- 4 هدایت، قابلیّت لازم دارد. 368
- آثار ایمان به نزدیکی خداوند 368
- مثال سی و یکم: مثالهای کافران 368
- مباحث تکمیلی: 368
- اسلحه منکران خدا 368
- چراغ در طول تاریخ 368
- اشاره 368
- 3 توحید افعالی 368
- د: اجتماع منافقان در سقیفه! 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیات هیجده گانه 368
- دور نمای بحث 368
- پیام آیه 368
- داستان تحریم 368
- دور نمای بحث 368
- مشکلات و معایب حرکت خزندگان 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- 4- رفع موانع حیات 368
- اشاره 368
- سیری در آیات قبل از آیه مثل 368
- پیام آیه 368
- دور نمای بحث 368
- 2 هدف از آفرینش 368
- قصّه ایمان آوردن آسیه 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- شکستن ارزشهای کاذب از اهداف انبیاست 368
- توحید خمیرمایه اصول و فروع دین 368
سلب میکند، بنابراین؛ گمراهی به معنای سلب توفیق است. «1»
علّت اختلاف مفسّران در تفسیر «هدایت و ضلالت» در قرآن مجید ظاهراً بدین جهت است که معنای این دو کلمه برای آنها پیچیده و دشوار است. بنابراین؛ با توضیحی درباره این دو واژه، باید مشکل حلّ شود.
معنای هدایت و ضلالت
به این مثال توجّه کنید: دانههای شفّاف، سالم و حیاتبخش باران از آسمان نازل میشود و بر سراسر کره زمین میبارد، خورشید عالمگیر نیز با نور پاک و نیروبخش خود بر همه زمینها میتابد. اینها هر دو رحمت الهی است؛ ولی محصول زمینهایی که از این دو رحمت الهی بهرهمند شدهاند، یکسان نیست.
در زمینهای شورهزار، خار میروید و در زمینهای دیگر، گل و گیاه سبز میشود! آیا سبب این اختلاف باران و خورشیدند یا شورهزاری زمین؟
شکّی نیست که اشکال از زمین است. اگر به جای تخم خار در آن زمین، تخم گل نهاده یا پاشیده میشد، این خارستان، گلستان میشد؛ پس اگر گفته شود: باران در این زمین خار رویانده است؛ معنایش این نیست که باران خارآفرین بوده است، بلکه ایراد از خود زمین است.
مسأله هدایت و ضلالت هم درست به همین شکل است. باران رحمت الهی به وسیله پیامبر صلی الله علیه و آله بر همه قلبها باریدن گرفت و همه به آوای ملکوتی قرآن گوش فرا دادند. کسانی که قبلًا زمین دلشان را آماده کرده بودند، هدایت شدند و کسانی که شورهزار دل را به زلال ایمان نشسته بودند و مستعد نشده بودند، گمراه شدند.
خود آیات قرآن نیز این مدّعاً را تأیید میکند؛ مثلًا در آیه دوّم سوره بقره
______________________________
(1)- تفسیر نمونه، جلد 1، صفحه 152.