مناجات منتظران جلد 1 صفحه 142

1- بحارالانوار، ج93، ص344، ح8، به نقل از مجالس مفید و بحارالانوار، ج85، ص321، ح7، به نقل از عیون اخبار الرّضا علیه السلام.

2- فصل گذشته در توضیح سومین مانع اجابت دعا: گناه.

3- بحارالانوار، ج93، ص320، ح28، به نقل از فلاح السّائل.

5- شروع با بسم الله الرّحمن الرّحیم

یکی از زیباترین آداب دعا، شروع کردن آن با آیه شریفه «بسم الله الرّحمن الرّحیم» است. از رسول مکرّم اسلام نقل شده که فرمودند:

لا یُرَدُّ دُعاءٌ اَوَّلُه بِسمِ اللهِ الَّرحمنِ الرّحیمِ.(1)

دعایی که ابتدای آن «بسم الله الرّحمن الرّحیم» باشد، مردود نمی گردد.

چه خوب است که دعا با نام مقدّس «الله» متّصف به صفات «رحمان» و «رحیم» آغاز شود تا مقبول درگاه حق افتد و مردود نگردد.

6- مقدّم کردن حمد و ثنای الهی

پس از ادای نماز و شروع کردن دعا با آیه «بسم الله الرّحمن الرّحیم» بهترین عمل، حمد و ثنای پروردگار است که باید زینت بخش هر دعایی به پیشگاه او باشد. در حدیثی که ابتدای آن را از امام صادق علیه السلام نقل کردیم، ایشان پس از ادای فریضه (نماز واجب) اوّلین ادب دعا را تمجید و تعظیم خداوند دانسته و فرموده اند:

اِذا اَدَّیتَ الفَریضَهَ مَجَّدتَ اللهَ و عَظَّمتَهُ وَ تَمدَحُهُ بِکُلِّ ما تَقدِرُ علیه.(2)

وقتی نماز واجب را ادا نمودی، خداوند را تمجید و تعظیم می کنی و او را با همه آنچه در توان داری، مدح می گویی.

یاد کردن خداوند به عظمت، نشانگر عمق معرفت دعاکننده نسبت به ذات مقدّس ربوبی است و هرچه این معرفت بالاتر و عمیق تر باشد، دعای برخاسته از آن قدر و ارزش بیشتری پیدا می کند. به همین جهت است که زیباترین و بهترین حمد و ثناها را در دعاهای مأثور از ائمّه طاهرین علیهم السلام مشاهده می کنیم. در بسیاری از این دعاها حجم تمجید و تعظیم خداوند به مراتب بیش از درخواست ها و تقاضایی است که به پیشگاه او عرضه می شود. به عنوان نمونه می توانیم به دعای «مشلول» و دعای «جوشنل.