- مقدمه 1
- پیش گفتار 2
- فصل 1- جایگاه اعتقادی دعا 8
- اشاره 8
- معنای دقیق عبادت 8
- بخش اول: دعا در اعتقاد، عمل و اجابت 8
- دعا: برترین عبادت 11
- سؤال به همراه دعا 12
- محبوب ترین و مبغوض ترین عمل 13
- فضل الهی در فتح باب دعا 15
- اشاره 15
- بالاترین تقرّب به خدا از طریق اهل دعا شدن 17
- اشاره 17
- انگیزه ی دعا: محتاج دیدن خود به خداوند 20
- دعا: مغز عبادت 22
- تعمیم دعا به امور کوچک و بزرگ 23
- یکسان بودن حال بلا و عافیت در لزوم دعا 27
- برتری دعا بر تلاوت قرآن 29
- الهام و اعطای دعا 31
- ترک دعا؛ معصیت و گناه 32
- لزوم فراگیر شدن دعا در همه شؤون زندگی 33
- منافات نداشتن دعا با کار و زندگی 34
- فصل 2- آثار و نتایج دعا 38
- 1- وسیله ی پیروزی و مایه ی دلگرمی (سلاح) 38
- اشاره 38
- روزی مادّی و معنوی 41
- اشاره 41
- 2- سرازیر شدن روزی 41
- دعا به همراه تلاش برای تحصیل روزی 43
- 3- شفای همه ی دردها 47
- رسیدن به موفقیّت و رستگاری 47
- اشاره 49
- 5- رفع بلاهای نازل شده 49
- وجود و عدم دعا نشانه ی کوتاه یا بلند بودن مدّت بلا 51
- 6- دفع بلای مقدّر 53
- اشاره 56
- 7- دفع بلای غیر مقدّر 56
- گناه: منشأ بلا و مصیبت 59
- طلب مغفرت و عافیت 61
- دفع بلا از اهل دعا 64
- معنای عامّ اجابت 66
- اشاره 66
- فصل 3- اجابت دعا 66
- اشاره 68
- 1- برآوردن حاجت در دنیا 68
- انواع اجابت مثبت 68
- 2- عطای بهتر 69
- 3- رفع بلا یا دفع شر 70
- 4- کفّاره ی گناهان 71
- 5- ذخیره ی آخرت 72
- اجابت نکردن مثبت دعا 75
- تأخیر در اجابت دعا 77
- اشاره 77
- تعجیل منفی در اجابت دعا 77
- انواع تأخیر در اجابت 78
- نهی از استعجال در اجابت دعا 80
- باز بودن باب اجابت دعا 83
- مخفی بودن اجابت در دعاها 86
- شرایط اجابت 88
- معنای مشروط بودن اجابت 88
- اشاره 88
- شرط اوّل دعاکننده: معرفت خداوند 89
- شرط دوم دعاکننده: تقوی- وفا به عهد الهی 94
- شرط سوم دعاکننده: کسب حلال 99
- شرط چهارم دعاکننده: دعا در حال عافیت 102
- شرط اوّل دعا: اقبال قلبی 105
- شرط دوم دعا: رقّت قلب 108
- موانع اجابت 111
- اشاره 111
- اوّلین مانع اجابت: پاک نبودن دل 111
- دومین مانع اجابت: حقّ الناس 113
- سومین مانع اجابت: گناه 115
- مانع چهارم اجابت: مخالفت با حکمت 118
- مانع پنجم اجابت: کوتاهی در ایجاد اسباب 120
- مانع ششم اجابت: ترک امر به معروف و نهی از منکر 122
- مانع هفتم اجابت: اهل شراب یا آلات موسیقی یا قمار بودن 123
- مانع شدن از اجابت در فرض عدل الهی 123
- 1- دعا یا نفرین پدر در حقّ فرزند 125
- اشاره 125
- اجابت شوندگان 125
- 2- دعا یا نفرین مظلوم 126
- 3- دعا یا نفرین مؤمن در مورد کسی که به او نیکی یا بدی نموده 127
- 5- دعای فرزند نیکوکار در حقّ پدرش 128
- 4- دعای امام عادل در حقّ رعیّت 128
- 6- دعای عمره گزار 129
- 7- دعای روزه دار 129
- 8- دعای حج گزار 130
- 9- دعای جهادکننده در راه خدا 131
- 10- دعای مریض 131
- 11- دعا پشت سر دیگران 132
- 12- دعای فقیر مؤمن 134
- 13- دعای کودکان امّت پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم 134
- 14- دعای مسافر 135
- 15- دعای قاری قرآن 135
- 1- یأس از خلق 136
- فصل 4- آداب دعا 136
- اشاره 136
- 2- رضا به قضای الهی 138
- 3- یقین به اجابت 139
- 4- مقدّم نمودن نماز 140
- 6- مقدّم کردن حمد و ثنای الهی 142
- 5- شروع با بسم الله الرّحمن الرّحیم 142
- 7- یاد کردن از نعمت های الهی و شکر آنها 143
- 8- ذکر صلوات بر پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و آل او علیهم السّلام 145
- 9- توسّل به اهل بیت علیهم السّلام 149
- 10- اقرار به گناهان و استغفار از آنها 152
- 11- تعمیم دادن در دعا 156
- 12- دعا کردن پنهانی 158
- 13- جمعی دعا کردن 159
- 14- اصرار و الحاح در دعا 161
- 15- گریستن (بکاء) 164
- اشاره 164
- تباکی 165
- گریه از خوف خدا 167
- ابتهال 169
- لرزیدن از خوف خدا 169
- 16- اختیار زمان مناسب برای دعا 170
- 17- اختیار مکان مناسب برای دعا 175
- اشاره 175
- مسجد الحرام 176
- حائر حسینی 179
- 18- در دست داشتن انگشتر عقیق و فیروزه 182
- فصل 5- عدم منافات دعا با رضا به قضای الهی 184
- اشاره 184
- اهمیّت رضا و تسلیم به قضای خداوند 184
- توهّم تعارض دعا با مقام رضا و تسلیم 185
- دیدگاه صوفیانه: دعا نکردن نشانه ی تقرّب به خداوند! 188
- عدم اختصاص اشکال صوفیان به دعا 189
- راضی بودن به قضای تشریعی و تکوینی خداوند 190
- دعا: لازمه ی راضی بودن به قضای تشریعی خداوند 191
- معنای صحیح سپردن کامل خود به خدا 193
- دعا: نشانه ی استقلال یا نیاز؟ 195
- ملاک شناخت خیر و شر برای انسان 196
- تأکید بر طلب عافیت از خدا در دعاها 197
- مذمّت حضرت یوسف علیه السلام به خاطر نخواستن عافیت 199
- رابطه ی عافیت طلبی با خیر و شرّ انسان 200
- لزوم توجّه به نحوه ی صحیح دعا کردن 202
- دعای شر به سبب عدم معرفت عمیق 204
- محبوبیّت دعا برای رفع بلا نزد خداوند 206
- نقد منطق صوفیان در دعا نکردن 211
- عدم امکان تقرّب به خدا با اعراض از دعا 213
- رابطه ی مهر یا قهر خداوند با وظیفه ی دعا کردن 216
1- بحارالانوار، ج93، ص347 و 348، ح14، به نقل از الدّعوات راوندی.
2- البتّه حساب عید غدیر جداست چون به فرمایش امام صادق علیه السلام آن (عید) بزرگ ترین عید خداوند است. (تهذیب الاحکام، ج3، ص143).
3- بحارالانوار، ج93، ص348، ح14، به نقل از الدّعوات راوندی. (توضیح بیشتر در این خصوص در فصل 5 از بخش 2 آمده است).
شده اند که ما از میان همه آنها فقط به یکی اشاره می کنیم. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند:
یُفتَحُ اَبوابُ السَّماءِ بِالرَّحمَهِ فی اَربَعِ مَواضِعَ: عِندَ نُزُولِ المَطَرِ و عِندَ نَظَرِ الوَلَدِ فی وَجهِ الوالِدَینِ وَ عِندَ فَتحِ بابِ الکَعبَهِ وَ عِندَ النِّکاحِ.(1)
درهای آسمان در چهار زمان به رحمت باز می شود: موقع نزول باران، زمانی که فرزند (با محبّت) به صورت پدر و مادر می نگرد و هنگام باز شدن در کعبه و آنگاه که صیغه نکاح جاری می گردد.
اینها مناسبت هایی هستند که اگر انسان در آن شرایط غفلت نکند می تواند از زمینه آماده ای که برای استجابت دعا فراهم شده، کمال استفاده را بنماید. تحقّق برخی از اینها به اختیار انسان هست و برخی هم نیست. مثلاً باریدن باران به اختیار انسان نیست ولی نگاه مهرآمیز به صورت پدر و مادر (برای کسی که هنوز پدر و مادرش زنده هستند) هرگاه که انسان اراده کند، برایش مهیّاست. باز شدن در کعبه هم در حال حاضر به اختیار ما نیست.(2) حضور در مجلس اجرای صیغه نکاح هم گاهی برای انسان پیش می آید که اگر شیطان انسان را به غفلت نیندازد، زمان خوبی برای اجابت دعاست.
17- اختیار مکان مناسب برای دعا
اشاره
علاوه بر زمان، انتخاب مکان مناسب برای دعا نیز جزء آداب نیکوی آن به شمار می آید. مکان هایی که نزد خداوند شرافت و عظمت دارند، برای دعا مناسب تر از دیگر مکان ها هستند. لذا مساجد و حرم های مطهّر پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و حضرت صدّیقه علیها السلام و ائمّه اطهار علیهم السلام از این جهت بر سایر مکان ها امتیاز و برتری دارند. ما در این جا فقطن.