مناجات منتظران جلد 1 صفحه 68

1- اصول کافی، کتاب الایمان والکفر، باب شدّه ابتلاء المؤمن، ح7.

2- بحارالانوار، ج93، ص373، ح16، به نقل از عدّه الدّاعی.

ای عیسی به ستمکاران از بنی اسرائیل بگو: در حالی که زیر پاهایتان مال حرام و داخل خانه هایتان بت ها هستند، مرا نخوانید، چون من قسم یاد کرده ام که: به هر که مرا می خواند پاسخ دهم و پاسخ من به آنها نفرین آنهاست تا وقتی که از گرد یکدیگر پراکنده شوند.

«لعن» در زبان عربی به معنای «دور کردن و طرد نمودن از خیر» است.(1) در این حدیث قدسی خداوند به بنی اسرائیل خطاب فرموده که تا وقتی زیر پاهایشان فرش های حرام گسترده اند و در خانه هایشان بت ها را نگه می دارند، پاسخ دعاهایشان از جانب خداوند چیزی جز دور شدن از خیر و رحمت نیست. این هم نوعی ترتیب اثر دادن به دعاهاست که می توانیم آن را «اجابت منفی» بنامیم.

در این فصل و فصول آینده کتاب هرجا تعبیر «اجابت» یا «استجابت» را به کار می بریم، مقصودمان معنای مثبت آن است مگر اینکه بر خلافش تصریحی داشته باشیم. امّا اجابت مثبت نیز انواعی دارد.

انواع اجابت مثبت

اشاره

لبّیک گفتن خداوند به دعای بنده و پاسخ مثبت دادن به درخواست او به یکی از این پنج صورت می تواند باشد:

1- برآوردن حاجت در دنیا

اوّلین پاسخ مثبت خداوند به دعای بنده این است که خواسته اش را در دنیا برآورده سازد. وعده پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم در این مورد چنین است:

ما مِن مُسلِمٍ یَدعُو بِدَعوَهٍ لَیسَ فیها اِثمٌ ولا قَطیعَهٌ رَحِمٍ إلّا أعطاهُ اللهُ بها اِحدی ثلاثٍ: إمّا اَن یُعَجِّلَ دَعوَتَه و إمّا اَن یَدَّخِرَها لَهُ فی الآخِرَه و ...(2)ی.