- پیش گفتار 1
- اشاره 5
- فصل یکم : جایگاه مرثیه سرایی و عزاداری در سخن و سیره پیشوایان 5
- 1. مرثیه سرایان سید الشهدا پیش از واقعه کربلا 7
- 2. نخستین مرثیه سرایان سید الشهدا پس از واقعه کربلا 8
- 3. پوشیدن لباس سیاه در عزای سید الشهدا 10
- 4. تأکید بر زنده نگهداشتن یاد سید الشهدا 10
- 5 . تأکید بر تداوم عزاداری 11
- فصل دوم : فلسفه عزاداری 13
- اشاره 17
- فصل سوم : آسیب شناسی مرثیه سرایی و عزاداری 17
- 1 . تحریف هدف عزاداری 18
- 2 . استناد به منابع غیر معتبر 25
- اشاره 27
- 3 . گزارش های ذلّت بار 27
- چرا ذلت فرزندم حسین را خواندی ؟! 30
- 4 . غلوّ 33
- 5 . دروغ 35
- اشاره 35
- دروغ در مرثیه سرایی در دوران گذشته 36
- اشاره 37
- نمونه هایی از روضه های دروغ از نگاه محدث نوری 37
- 1 . اضافات داستان آمدن طبیب برای معالجه امام علی علیه السلام در بستر شهادت 38
- 2 . آب آوردن ابا الفضل برای سید الشهدا در کودکی! 40
- 3 . پیمان گرفتن زینب علیها السلام از حبیب بن مظاهر 41
- 4 . احوال پرسی امام حسین علیه السلام از زین العابدین علیه السلام در روز عاشورا 42
- 5 . داستان اسب امام حسین علیه السلام 42
- 6 . داستان عروسی حضرت قاسم 43
- 7 . نسبت دادن شعر ابو الحسن تهامی به امام حسین علیه السلام 44
- 8 . آمدن زینب علیها السلام به بالین برادر در قتلگاه 44
- 9 . اسیری در این خانواده نبود 45
- اشاره 45
- 10 . چگونگی حضور امام صادق در مجلس عزاداری 45
- دروغ در مرثیه سرایی در عصر حاضر 46
- ریشه دروغ در مرثیه سرایی از نگاه محدث نوری 51
- ریشه های اصلیِ دروغ در مرثیه سرایی 53
- 6 . بدعت در نحوه عزاداری 58
- 1 . خدا محوری 62
- فصل چهارم : مجالس عزاداری هدفمند 62
- 2 . ارائه تاریخ و تحلیل صحیح از حادثه عاشورا 64
- 3 . تبلور عاطفه و ارادت به اهل بیت علیهم السلام 66
- فصل پنجم : کتاب شناسی تاریخ عاشورا و عزاداری 69
- اشاره 69
- 1 . منابع قابل استناد 71
- اشاره 73
- 2 . منابع غیر قابل استناد 73
- 1. مقتل منسوب به ابومخنف 77
- 2. نور العین فی مشهد الحسین علیه السلام 80
- 3 . روضه الشهداء 81
- 4 . المنتخب فی جمع المراثی و الخطب 83
- 5 . محرق القلوب 84
- 6 . اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات «اسرار الشهاده» 85
- 7 . ناسخ التواریخ 88
- 8 . عنوان الکلام 89
- 9 . تذکره الشهداء 90
- 10 . معالی السبطین 91
- 3 . منابع معاصر 93
- دلایل بهره نبردن از منابع متأخّر 95
- فصل ششم : تحلیلی در باره متفرّدات منابع متأخّر 95
- اشاره 95
- 2 . عدم نیاز به گزارش مُتفرّدات منابع متأخّر 96
- 1 . ارائه مستند واقعه عاشورا 96
- 3 . تمایز روشن گزارش های منابع کهن و منابع جدید 97
- یک نکته 97
- اقسام گزارش منابع متأخّر 98
- نمونه هایی از متفرّدات منابع متأخّر 100
- 2 . نوازش دختر مسلم 100
- 1 . فتوای شُرَیح قاضی در باره امام حسین علیه السلام 100
- 3 . دستور خاموشی در شب عاشورا 101
- 4 . داستان هلال و حبیب و آوردن اصحاب به کنار خیمه اهل بیت 103
- فهرستِ شماری دیگر از متفرّدات منابع متأخّر 105
- فهرست منابع و مآخذ 115
دروغ در مرثیه سرایی در دوران گذشته
برای توضیح این اجمال ، علاقمندان می توانند به کتاب لؤلؤ و مرجان که توسط محدّث نوری در سال 1319 هجری قمری تألیف شده و کتاب حماسه حسینی اثر استاد شهید مطهری مراجعه کنند . و اینک نگاهی کوتاه به این دو کتاب از این منظر :
دروغ در مرثیه سرایی در دوران گذشته می توان گفت از موقعی که کتاب روضه الشهداء نوشته شد یعنی حدود سال نهصد هجری آسیب دروغ وارد عرصه مرثیه سرایی گردید ، و به تدریج این آفت گسترش یافت به گونه ای که در اوایل قرن چهاردهم محدّث نوری از گسترش این آفت احساس خطر کرد و به پیشنهاد یکی از علمای هندوستان اقدام به نوشتن کتاب لؤلؤ و مرجان کرد(1) . وی درباره انگیزه نوشتن این کتاب در آغاز آن می گوید : جناب العالم العامل الجلیل الفاضل الکامل ... سید محمّد مرتضی جونپوری هندی - ایده اللَّه تعالی - مکرر از آنجا به حقیر شکایت از ذاکرین و روضه خوانان آن صوب کرده که در گفتن دروغ حریص و بی باک[اند ]و اصرار تام در نشر اکاذیب و مجعولات دارند ، بلکه نزدیک به آن رسیده که آن را جایز دانند و مباح شمارند ، چون سبب گریانیدن مؤمنین است از دائره عصیان و قبح او را بیرون دانند! و امر
.
1- .استاد مطهری درباره این کتاب می گوید : «با این که کتاب کوچکی است ولی فوق العاده خوب است ... خیال نمی کنم در هیچ کتابی درباره دروغ و انواع آن به اندازه این کتاب بحث شده باشد و شاید نظیر این کتاب در دنیا وجود ندارد» (حماسه حسینی : ج 1 ص 19) .