فرهنگ نامه مرثیه سرایی و عزاداری سیدالشهدا علیه السلام صفحه 88

7 . ناسخ التواریخ

پذیرش کردن گزارش هایی است که به سادگی قابل قبول نیستند .(1)

7 . ناسخ التواریخ میرزا محمدتقی سپهر ، مشهور به لسان الملک (م 1297 ق) از شاعران و منشیان دربار قاجار است . او در کنار کار دیوانی ، مأمور شد تا کتابی را درباره تاریخ جهان از آدم علیه السلام تا آن زمان ، بنگارد .(2) کتابی که همه آنچه را گفته اند و امکان وقوع دارد ومحال نیست ، در خود جای دهد هر چند دور از ذهن باشد . او این تفصیل را در بخش مربوط به امام حسین علیه السلام حفظ کرده و از این رو «هر قصّه را که در کتب معارف مورّخین و محدّثین»(3) دیده ، آورده است . او هر چند، گاه به گاه به نقد پاره ای منقولات دست می یازد ، اما خود نیز اشتباهات تاریخی دارد و مطالب ضعیف به کتابش راه یافته است و از این رو با وجود استفاده اهل منبر و مرثیه از آن ، نمی توان متفردات آن را معتبر دانست . شهید قاضی طباطبایی اشتباهات آن را فراوان دانسته و محتویات بدون مدرک آن را قابل اعتماد ندانسته است .(4) شهید مطهری نیز هر چند

.

1- .گزارش های غیر قابل باور مانند کشته شدن بیست و پنج هزار نفر به دست حضرت عباس و 330 هزار نفر به دست امام حسین علیه السلام و یا قصه پردازی درباره چگونگی بیرون آمدن امام حسین علیه السلام از مدینه که به زیّ پادشاهان شبیه کرده است و یا ارائه رقم 000/600/1 نفری برای سپاه عمر سعد ، (ص 345) .
2- .لغت نامه دهخدا : مدخل سپهر کاشانی .
3- .ناسخ التواریخ : ج 1 ص 378 .
4- .تحقیق درباره اول اربعین حضرت سید الشهدا علیه السلام : ص 97 و ص 12 .