- پیش گفتار 1
- اشاره 5
- فصل یکم : جایگاه مرثیه سرایی و عزاداری در سخن و سیره پیشوایان 5
- 1. مرثیه سرایان سید الشهدا پیش از واقعه کربلا 7
- 2. نخستین مرثیه سرایان سید الشهدا پس از واقعه کربلا 8
- 3. پوشیدن لباس سیاه در عزای سید الشهدا 10
- 4. تأکید بر زنده نگهداشتن یاد سید الشهدا 10
- 5 . تأکید بر تداوم عزاداری 11
- فصل دوم : فلسفه عزاداری 13
- اشاره 17
- فصل سوم : آسیب شناسی مرثیه سرایی و عزاداری 17
- 1 . تحریف هدف عزاداری 18
- 2 . استناد به منابع غیر معتبر 25
- اشاره 27
- 3 . گزارش های ذلّت بار 27
- چرا ذلت فرزندم حسین را خواندی ؟! 30
- 4 . غلوّ 33
- 5 . دروغ 35
- اشاره 35
- دروغ در مرثیه سرایی در دوران گذشته 36
- نمونه هایی از روضه های دروغ از نگاه محدث نوری 37
- اشاره 37
- 1 . اضافات داستان آمدن طبیب برای معالجه امام علی علیه السلام در بستر شهادت 38
- 2 . آب آوردن ابا الفضل برای سید الشهدا در کودکی! 40
- 3 . پیمان گرفتن زینب علیها السلام از حبیب بن مظاهر 41
- 4 . احوال پرسی امام حسین علیه السلام از زین العابدین علیه السلام در روز عاشورا 42
- 5 . داستان اسب امام حسین علیه السلام 42
- 6 . داستان عروسی حضرت قاسم 43
- 8 . آمدن زینب علیها السلام به بالین برادر در قتلگاه 44
- 7 . نسبت دادن شعر ابو الحسن تهامی به امام حسین علیه السلام 44
- اشاره 45
- 9 . اسیری در این خانواده نبود 45
- 10 . چگونگی حضور امام صادق در مجلس عزاداری 45
- دروغ در مرثیه سرایی در عصر حاضر 46
- ریشه دروغ در مرثیه سرایی از نگاه محدث نوری 51
- ریشه های اصلیِ دروغ در مرثیه سرایی 53
- 6 . بدعت در نحوه عزاداری 58
- 1 . خدا محوری 62
- فصل چهارم : مجالس عزاداری هدفمند 62
- 2 . ارائه تاریخ و تحلیل صحیح از حادثه عاشورا 64
- 3 . تبلور عاطفه و ارادت به اهل بیت علیهم السلام 66
- فصل پنجم : کتاب شناسی تاریخ عاشورا و عزاداری 69
- اشاره 69
- 1 . منابع قابل استناد 71
- اشاره 73
- 2 . منابع غیر قابل استناد 73
- 1. مقتل منسوب به ابومخنف 77
- 2. نور العین فی مشهد الحسین علیه السلام 80
- 3 . روضه الشهداء 81
- 4 . المنتخب فی جمع المراثی و الخطب 83
- 5 . محرق القلوب 84
- 6 . اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات «اسرار الشهاده» 85
- 7 . ناسخ التواریخ 88
- 8 . عنوان الکلام 89
- 9 . تذکره الشهداء 90
- 10 . معالی السبطین 91
- 3 . منابع معاصر 93
- فصل ششم : تحلیلی در باره متفرّدات منابع متأخّر 95
- اشاره 95
- دلایل بهره نبردن از منابع متأخّر 95
- 2 . عدم نیاز به گزارش مُتفرّدات منابع متأخّر 96
- 1 . ارائه مستند واقعه عاشورا 96
- 3 . تمایز روشن گزارش های منابع کهن و منابع جدید 97
- یک نکته 97
- اقسام گزارش منابع متأخّر 98
- 2 . نوازش دختر مسلم 100
- نمونه هایی از متفرّدات منابع متأخّر 100
- 1 . فتوای شُرَیح قاضی در باره امام حسین علیه السلام 100
- 3 . دستور خاموشی در شب عاشورا 101
- 4 . داستان هلال و حبیب و آوردن اصحاب به کنار خیمه اهل بیت 103
- فهرستِ شماری دیگر از متفرّدات منابع متأخّر 105
- فهرست منابع و مآخذ 115
9 . تذکره الشهداء
کتاب عنوان الکلام مرجع و مستند کتاب های پژوهشی و تاریخی واقع نشده ، اما به دلیل ذکر برخی مواعظ حدیثی و داستانی گاه مورد استناد اهل منبر قرار می گیرد . تأخر زمانی مؤلف ، نقص ارجاع علمی به کتب و منابع و گزارش های منفرد و بدون شاهد(1) کتاب را می توان دلیل عدم استفاده علمی از آن دانست .(2)
9 . تذکره الشهداءملا حبیب شریف کاشانی (م 1340 ق) از عالمان و فقیهان پر نویس قرن چهاردهم است . او نزدیک به 200 نوشته دارد که از جمله آنها ، تذکره الشهداء است . کار اصلی شریف کاشانی فقه و علوم وابسته به آن بوده ، اما به دلیل شیفتگی به امام حسین علیه السلام تاریخ مفصّلی در شرح حال شهیدان عاشورا نگاشت . شریف کاشی در این کتاب از همه گونه منابع قوی و ضعیف ، نقل کرد و از این رو با وجود ردّ برخی اخبار از سوی مؤلّف ، تعدادی از روایت های ضعیف در کتاب باقی مانده است . این اخبار پشتوانه تاریخی ندارند وقرائن دیگری در کنار آنها وجود ندارد و از این رو همه گزارش های کتاب قابل اعتماد
.
1- .برای آگاهی از متفرّدات بدون پشتوانه تاریخی کتاب ، ر . ک : ص 81 و 268 : مرثیه مادر علی اصغر برای طفل شیرخوارش ، ص 265 و 326 : بیرون کشیدن پیکر علی اصغر از قبر و جدا کردن سر او از بدن و مطالب دیگر در صفحات : 194 ، 280 ، 282 ، 320 و ... .
2- .ر . ک : الذریعه : ج 15 ص 268 ، شماره 1740 و ص 353 ، شماره 2267 ، معجم المؤلفین : ج 9 ص 91 ، اعیان الشیعه : ج 9 ص 332 .