- اشاره 3
- فصل اول: دلایل غیبت 3
- مقدّمه 4
- مرحله نخست: علل غیبت در روایات 5
- مرحله دوم: بررسی سندی و دلالی روایات 12
- اشاره 12
- بررسی نخستین روایت: اجرای شیوه پیامبران علیهم السلام در مورد حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 13
- روایات مذمّت سدیر 23
- اشاره 23
- شواهدی از روایاتِ امام صادق علیه السلام 26
- شواهدی از روایاتِ امام زین العابدین علیه السلام 28
- شواهدی از روایاتِ امام باقر علیه السلام 28
- شاهدی از روایاتِ امام رضا علیه السلام 29
- غیبت ها و پنهان شدن پیامبران 33
- فصل دوم: حکم تسمیه و ذکر نام شریف حضرت ولی عصر علیه السلام 36
- اشاره 36
- قائلین به حرمت 40
- 1. علاّمه مجلسی 40
- اشاره 40
- اشاره 40
- بررسی گفته دانشمندان و فقیهان 40
- توجیهات علاّمه مجلسی 42
- 2. محدّث نوری 46
- اشاره 50
- دیدگاه قائلین به جواز 50
- 1. شیخ حُرّ عامِلی 50
- 1. باب احتضار 51
- 2. باب دفن 52
- 3. باب عقیقه 53
- 4. باب مزارات 54
- 5. ابواب ذکر 54
- 2. محقق إربلی 55
- 3. فیض کاشانی 56
- 6. آیت الله مکارم شیرازی 57
- 5. صاحب مکیال المکارم 57
- 4. شیخ صدوق 57
- اشاره 61
- فصل سوم: نهی از قیام در بوته نقد و تحلیل روایی 61
- اشاره 62
- روایت نخست 62
- دلالت و توجیه روایت 64
- بررسی سند روایت 68
- اشاره 68
- روایت دوم 68
- اشاره 68
- 2. وثاقت وی 69
- 1. ضعف راوی 69
- طریق دیگر حدیث 70
- بررسی نخستین طریق نعمانی 71
- بررسی طریق دوم نعمانی 72
- بررسی طریق سوم 72
- مناقشه نخست 73
- بررسی دلالت روایت 73
- مناقشه دوم 76
- مناقشه سوم 77
- روایات دیگر 78
- سند روایت 81
- دلالت حدیث 82
- اشاره 83
- فصل چهارم: جریان غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در سرداب سامرا 83
- اشاره 84
- گفتار علمای اهل سنّت در مورد سرداب سامرا 84
- شبهات مخالفین در مورد سرداب سامرا 84
- موضع گیری علمای شیعه در برابر این تهمت 86
- قضیه سرداب در منابع شیعی 87
- اشاره 87
- دو پرسش 87
- اشکالات وارده بر احادیث «الخرائج و الجرایح» 89
- اشاره 89
- نقل جریان سرداب در «المزار» ابن مشهدی 91
- تحقیقی پیرامون ابن مشهدی و کتاب «المزار» 92
- اشاره 92
- سخن ابن مشهدی پیرامون سرداب 92
- اشکال دوّم: مبنائی و کبروی 93
- اشکال نخست: بنائی و صغروی 93
- اشاره 93
- دیدگاه آیه الله العظمی خوئی 93
- دیدگاه شیخ آقابزرگ تهرانی 94
- شیوه تألیف «المزار» 95
- اشاره 95
- اشاره 95
- دیدگاه محدّث نوری 95
- مشایخ «المزار» 95
- دیدگاه محدث نوری در مورد مؤلف 96
- دیدگاه ما 97
- الف. آیا ظهور حضرت ولی عصر علیه السلام از سرداب است. 98
- اتهامات اهل سنّت به شیعه پیرامون سرداب 98
- ب. آیا حضرت ولی عصر علیه السلام در سرداب زندگی می کند؟ 101
- خاتمه بحث 104
- اشاره 106
- فصل پنجم: بررسی جریان «قرقیسیا» یا «آرمگدون» 106
- اشاره 107
- نظریه «زبیدی» پیرامون «قرقیسیا» 107
- الف) در شمال غربی عراق 108
- محور نخست: محدوده جغرافیائی «قرقیسیا» 108
- اشاره 108
- اشاره 109
- ب) در شمال فلسطین 109
- اشاره 110
- تحقیقی رجالی پیرامون نُعیم ابن حمّاد 110
- محور دوّم: «قرقیسیا» در روایات عامه 110
- نگاهی به «مگدون» یا تعبیر عِبری آن «مجدّون» 110
- تحقیقی پیرامون «عبدالله بن لهیعه». 116
- 1. ذهبی 116
- اشاره 116
- دیدگاه علمای اهل سنّت درباره کعب 121
- دیدگاه شیعه درباره کعب 123
- اشاره 125
- نخستین روایت، از روضه کافی 125
- محور سوّم: «قرقیسیا» در روایات شیعه 125
- اشاره 125
- محور نخست: مؤلف روضه کیست؟ 126
- محور دوّم: سند روایت روضه کافی 128
- محور سوّم: بررسی دلالت روایت 129
- روایت دوم 130
- بحث رجالی 131
- اشاره 131
- روایت سوّم 131
- توثیقات محمّد بن سنان 133
- روایت چهارم 134
- روایت پنجم 135
- اشاره 137
- فصل ششم: جریان حضرت نرگس 137
- اشاره 138
- فشرده روایت 138
- بررسی روایتی، درباره مادر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 138
- بررسی کتاب های ناقل این روایت 140
- اشاره 143
- بررسی سند این روایت 143
- الف. بِشر بن سلیمان نخّاس 143
- ب _ محمّد بن بحر شیبانی 146
- اشکالات وارده بر سند و دلالت این روایت 150
- تأییدی از مامقانی 153
- اشاره 155
- فصل هفتم: کاوشی در خبر سعد بن عبدالله (اشعری) قمی (1) 155
- بخش نخست. خبر سعد بن عبدالله اشعری قمی 156
- اشاره 156
- نخستین اشکال 157
- دومین اشکال 158
- اشاره 158
- ورود آن دو، به محضر امام علیه السلام 160
- دیدار جمال دلربای محبوب 160
- مسئلهِ حدیث غار 166
- سبب اسلام آوردن بعضی از صحابه 167
- وداع با حضرت 168
- جامه پیرزن، سجّاده امام 168
- بخش دوم. اسناد و کتاب های ناقل این حدیث 169
- اشاره 173
- بخش سوم. نقد و بررسی سندی و دلالی 173
- اشکال اول. ملاقات سعد بن عبدالله قمّی با امام حسن عسکری علیه السلام ثابت نیست. 174
- اشکالات و پاسخ ها 174
- اشکال دوم. سند حدیث غریب و غیرمعروف است 177
- اشکال سوم. سند حدیث ضعیف است 178
- تحقیق در رجال حدیث 178
- اشاره 178
- 2. احمد بن عیسی وشّا 179
- 1. محمّد بن علی بن محمّد بن حاتم نوفلی معروف به کرمانی. 179
- 4. محمد بن بحر بن سهل شیبانی 180
- 3. احمد بن طاهر قمّی 180
- 1. عبدالباقی بن یزداد بن عبدالله بزّاز 182
- 3. احمد بن محمّد بن یحیی عطّار 183
- 2. عبدالله بن محمّد ثعالبی 183
- اشکال چهارم. اگر این روایت، صحیح است چرا شیخ صدوق خود، آن را در کتاب من لایحضره الفقیه نقل نکرده است؟ 184
- اشکال پنجم. اگر این روایت، صحیح است چرا شیخ طوسی آن را در کتاب الغیبه نیاورده است؟ 185
- اشکال ششم. تشکیک طوسی در نقل روایت سعد از امام حسن علیه السلام 185
- فصل هشتم: کاوشی در خبر سعد بن عبدالله اشعری قمی (2) 187
- اشاره 187
- اشکال نخست 188
- اشاره 188
- اشاره 188
- نقد و بررسی دلالی 188
- 2. تفسیر دُرّالمنثور سیوطی 191
- بررسی روایی تفسیر «کهیعص» 191
- 1. تفسیر ثعلبی 191
- 4. تفسیر برهان 192
- 3. تفسیر مجمع البیان طبرسی 192
- 5. تفسیر قمّی 194
- 6. تفسیر نورالثَقَلین 195
- اشاره 195
- اشکال دوم. تفسیر فاحشه مبینه 195
- روایات 196
- سخنان فقها 197
- اشکال سوم. تفسیر سحق 198
- اشکال چهارم. «فاخلَع نَعلیک» 199
- اشکال پنجم. تفاوت دو محبت 201
- اشکال ششم. بازی با مقام امامت سازگاری ندارد 202
- اشکال هفتم. انار طلایی مناسب دنیاپرستان است 207
- اشکال هشتم. اطلاع یهود از اهداف پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 209
- فصل نهم: درنگی در روایات قتل های آغازین 212
- اشاره 212
- اندیشه تفریط گرایی در کشتارِ هنگام ظهور 214
- اندیشه افراط گرایی در کشتار به هنگام ظهور 217
- رفتار امام علیه السلام با دشمنان 221
- تربیت سپاهیان و تدارک مقدّمات جنگ 222
- اشاره 222
- قاطعیّت امام در رویارویی با دشمنان 223
- تجهیزات جنگی و وسایل دفاعی 223
- اشاره 223
- جنگ و کشتار 225
- اشاره 225
- مدّت جنگ ها 227
- قاطعیّت امام، در برخورد با اشخاص و گروه های مختلف 228
- اشاره 228
- 1. قوم عرب 230
- اشاره 230
- الف. اهل مکّه و دشمنی با اهل بیت علیهم السلام 231
- ب. برنامه نو و ناسازگاری عرب 232
- ج. آغاز قیام و نخستین پایگاه دشمن 233
- د. اهل مکّه و جانشین امام 235
- ه_. اهل مدینه و جانشین امام 235
- و. آمار کشته شدگان قریش و سابقه آنان 236
- 2. مردم عراق 238
- 3. اهل کتاب 240
- 4. فرقه های انحرافی 241
- اشاره 241
- الف. زیدیّه 241
- ب. بَتْرِیّه 242
- د. مُرجئه 243
- ج. خوارج 243
- ه. مقدّس نماها 244
- 5. ناصبی ها 244
- 6. منافقان 245
- قاطعیّت امام در برخورد با خودی ها 246
- فصل دهم:سفارت و نیابت خاصه 249
- اشاره 249
- دوّمین محور (شهرت روایی) 250
- نخستین محور 250
- اشاره 250
- سوّمین محور (فقه الحدیث) 250
- اشاره 251
- محور نخست 251
- بررسی سندی پیام شریف 253
- محور دوم: شهرت روایی 255
- اشاره 257
- توجیه نخست 257
- محور سوم: فقه الحدیث و توجیهات ششگانه نوری 257
- توجیه سوم 258
- توجیه دوّم 258
- توجیه چهارم 260
- توجیه پنجم 260
- توجیه ششم 266
- خلاصه بحث 270
- اشاره 272
- فصل یازدهم: بررسی سرگذشت ابن مهزیار 272
- محور نخست: بیان اصل سرگذشت 273
- اشاره 273
- نقل اول 274
- نقل دوم 279
- نقل سوم 282
- نقل چهارم 286
- محور دوم: راوی این سرگذشت کیست؟ 289
- محور سوم: بررسی متن و محتوی 292
- نتیجه 299
- فصل دوازدهم: پایگاه زمینه سازان ظهور و تاریخ تأسیس آن 300
- اشاره 300
- پیدایش قم 301
- اشاره 304
- علّت نامگذاری قم 304
- اشاره 310
- دیدگاه مورد قبول 310
- منابع روایی 310
- آشنایی با مولّف آن 311
- 1. کتاب تاریخ قم 311
- آشنایی با کتاب تاریخ قم 312
- دیدگاه علما در مورد کتاب تاریخ قم 314
- 2. کتاب البلدان تألیف ابن الفقیه 315
- اشاره 315
- دسته بندی روایات 316
- بیان چهار نکته پیش از بررسی روایات 316
- بررسی متن و سند 319
- تهاجم، یورش و ناامنی قم در آخرالزمان 332
- روایت اول: خروج سیّد حسنی 332
- اشاره 332
- اشکالات روایت حسنی 333
- سه شاهد روایی در مدح سیّد حسنی 334
- گرفتاری قم در صورت خیانت … 337
- گرفتاری جوانان قم … 337
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین سیما الامام الثانی عشر الحجه بن الحسن العسکری، روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء.
اعتقاد به مهدویت و آمدن شخصیتی بزرگ از نسل رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در اخرالزمان جزء عقائد و باورهای قطعی و مسلّم تمام مذاهب اسلامی است. و اختصاص به پیروان مذهب اهل بیت علیهم السلام ندارد. پر واضح است، مسأله ای که بیش از سه هزار روایت از فریقین پیرامون آن وارده شده باشد. و آنرا تثبیت و تأیید کند، دیگر جائی برای تردید و تشکیک باقی نمی گذارد.
لذا از همان روزهائی که کتاب معجم احادیث الامام المهدی را با کمک جمعی از فضلای حوزه علمیه قم جمع آوری و تدوین و به اتمام رساندم و قریب دو هزار روایت در آن آوردم، در این فکر بودم که پس از اتمام این مرحله که خود اولین گام در مباحث مهدویت به شمار می آید _ بحث های مهدویت را موضوعی _ و تحقیقی دنبال کنم.
بویژه که امروز: این مسأله ابعاد جهانی به خود گرفت و مورد توجه خاص و عام و جوامع اسلامی و غیر اسلامی قرار گرفته. و مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی فروانی و در سطوح عالیه به آن می پردازند و طبعاً دست تحریف و وارونه جلوه دادن حقائق و سوء استفاده از عواطف و یا بد دفاع کردن، درصد آسیب پذیری این مفاهیم را زیاد کرده و بسیار بجاست که حوزه های علمیه ما با تاسیس رشته های تخصصی و تربیت اساتید و محققین و افراد متخصص، زمینه تحریف حقایق و سؤء استفاده را برطرف کنند، و مردم را به سوی واقعیت ها سوق دهند لذا از بدو تاسیس مرکز تخصصی مهدویت قم و افتخار تدریس و خدمت به سربازان امام زمان _ روحی فداه _ عناوین و سر