حقیقت غیبت از منظر روایات صفحه 233

گفتار چهارم: حکمت الهی

مقدمه

ابتدا پرداختن به دو نکته ضروری به نظر می رسد. اول: در معنای لغوی و اصطلاحی حکمت _ که همان طور که در فصل اول گفته شد _ حکمت آن چیزی است که برای مصالحی که به نفع مردم است، ازآن ها پوشیده شده، ولی برای انبیای الهی و اهل بیت علیهم السلام ظاهر است. دوم: خداوند هم در قرآن کریم بر این اصل اشاره دارد و می فرماید: «و ماکان الله لیطلعکم علی الغیب و لکن الله یجتبی من رسله من یشاء؛(1) خداوند شما را بر غیب آگاه نمی سازد، ولی از بین انبیا هر که را خواهد گزیند [و او را آگاهی سازد]». از این آیه شریفه چنین برداشت می شود که حکمت های الهی نزد انبیا می باشد. بنابراین حکمت غیبت برای عموم مردم پوشیده است، و درباره این که چرا پوشیده است گاهی فرمودند: ندانستن آن بهتر از دانستن است و گاهی فرمودند: اجازه گفتن آن را نداریم و بعد از ظهور از آن اطلاع پیدا می کنید. البته ما در این تحقیق، حکمت را دلیل حقیقی غیبت و ادله قبل را دلایل ظاهری می دانیم؛ همان طور که آیت الله جوادی آملی(2) و آیت الله شیخ جواد خراسانی(3) و حجت اسلام علی دوانی.(4) بر این نظر می باشند.

1- آل عمران (3)، آیه 179.
2- امام مهدی موجود موعود، ص128.
3- مهدی منتظر، ص72.
4- موعودی جهانی که جهان در انتظار اوست، ص212.