- اشاره 5
- تبیین مسأله 6
- ضرورت بحث 8
- پیشینۀ بحث 11
- اشاره 15
- فلسفه 15
- نتیجه 15
- اشاره 16
- حکمت 16
- نتیجه 17
- اشاره 18
- علت 18
- عزلت 19
- نتیجه 19
- اشاره 19
- نتیجه 20
- غیبت 21
- اشاره 21
- اشاره 23
- توقیع 23
- نتیجه 24
- سنت 25
- روش تحقیق 26
- اشاره 27
- چگونگی غیبت 29
- روایات 30
- بررسی سند روایات 34
- بررسی دلالت روایات 34
- اشاره 35
- غیبت شخصیت 35
- بررسی سند روایت 37
- بررسی دلالت روایت 39
- بررسی سند روایت 41
- نتیجه 42
- بررسی دلالت حدیث 43
- بررسی سند حدیث 44
- بررسی دلالت روایت 46
- بررسی سند حدیث 47
- بررسی دلالت حدیث 48
- بررسی سند حدیث 48
- بررسی دلالت حدیث 49
- سند حدیث 50
- بررسی دلالت حدیث 51
- نتیجه 53
- نتیجه 55
- غیبت شخص و شخصیت 57
- شیخیه و غیبت 58
- توضیح 58
- نقد و بررسی 60
- اهل سنت و غیبت 61
- اشاره 61
- نقد و بررسی 63
- مقدمه 63
- اشاره 71
- اشاره 73
- اشاره 73
- اول: میزان تأثیر این علل در تحقق غیبت 73
- روایات 73
- بررسی سند حدیث 74
- نتیجه 77
- بررسی سند حدیث 78
- نتیجه 84
- بررسی سند حدیث 85
- نتیجه 87
- بررسی سند 88
- نتیجه 98
- پاسخ به دو سؤال 99
- 1.علت غیبت، خواست خداوند است یا عمل مردم؟ 99
- 2.فرق غیبت انبیاء وحضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف چیست؟ 102
- دوم: عهده دار نبودن بیعت 106
- روایات 106
- بررسی سند حدیث 107
- نتیجه 109
- نکته 109
- سند 110
- نتیجه 112
- بررسی دلالت 119
- توضیح 119
- معنای لغوی و شرعی بیعت 119
- نقد و نظر 121
- نتیجه 121
- نتیجه 125
- روایات 126
- اول: خوف و ترس از قتل 126
- اشاره 126
- بررسی سند حدیث 127
- نتیجه 130
- نتیجه 132
- بررسی سند حدیث 134
- نتیجه 135
- نتیجه 140
- بررسی دلالت حدیث 147
- نتیجه 151
- امام از چه چیزی می ترسد؟ 155
- پاسخ به سوال 155
- دوم: سلب نعمت امام از قوم ستمگر 159
- اشاره 159
- نتیجه 159
- بررسی سند حدیث 161
- نتیجه 162
- بررسی سند حدیث 163
- نتیجه 164
- بررسی سند حدیث 166
- بررسی دلالت حدیث 167
- نتیجه 168
- نقد و نظر 168
- روایات 170
- نتیجه 170
- نتیجه 172
- بررسی سند حدیث 173
- نتیجه 175
- بررسی سند حدیث 176
- نتیجه 177
- بررسی دلالت حدیث 177
- نقد و نظر 178
- نتیجه 179
- اشاره 180
- نکته پایانی گفتار 180
- نتیجه 183
- روایات 185
- اول: امتحان الهی 185
- اشاره 185
- بررسی دلالت حدیث 186
- بررسی سند حدیث 186
- نتیجه 187
- سند 188
- نتیجه 189
- بررسی دلالت حدیث 190
- بررسی دلالت حدیث 191
- بررسی دلالت حدیث 192
- بررسی دلالت حدیث 194
- بررسی دلالت حدیث 195
- نتیجه 196
- بررسی دلالت حدیث 197
- بررسی دلالت حدیث 199
- بررسی دلالت حدیث 200
- بررسی دلالت حدیث 201
- بررسی دلالت حدیث 202
- بررسی دلالت حدیث 203
- بررسی و دلالت 205
- تفصیل بحث 208
- نظرات بزرگان 209
- نتیجه 212
- ب. روایات 216
- الف. قرآن 216
- معانی امر در قرآن و روایات 216
- دوم: اختلاف مردم 218
- روایات 218
- سند 218
- سند 220
- توضیح 224
- اشاره 226
- سوم: ادبار به حق و استقبال از باطل 226
- نقد و نظر 229
- اشاره 230
- سند 230
- چهارم: اتمام حجت بر مردم 230
- بررسی دلالت حد یث 231
- توضیح 231
- نقد و نظر 232
- مقدمه 233
- اول: اجازه نداشتن در بیان علت 234
- روایت 234
- بررسی سند حدیث 235
- نتیجه: 236
- بررسی دلالت حدیث 236
- اشاره 237
- دوم: ندانستن، بهتر از دانستن 237
- بررسی سند حدیث 239
- بررسی دلالت حدیث 240
- نتیجه 241
- سوم: سر الهی 242
- بررسی سند حدیث 242
- اشاره 242
- بررسی سند حدیث 246
- بررسی دلالت حدیث 247
- نقد و نظر 248
- پاسخ به سؤال 251
- نتیجه 253
ایشان از مشایخ مرحوم صدوق هستند.(1) توثیق عام شامل این شخصیت می شود و این که مرحوم صدوق می فرماید: هم خط او را دیدم و هم دوباره از او سوال کردم، بر اعتماد او بر علی بن عبدالله دلالت می کند. سعدبن عبد الله و احمدبن اسحاق هم از اجلا و بزرگان روات شیعه می باشند.
بنابراین سند این حدیث در سطح عالی و قابل استناد می باشد.
بررسی دلالت حدیث
قبل از پرداختن به دلالت این دو روایت، مصادیقی از سرالله در روایات بیان می شود.
1. در برخی موارد، سرالله به شب قدر اطلاق شده است.(2)
2. در برخی موارد به اهل بیت علیهم السلام سرالله گفته شده است.(3)
3. گاهی به علوم خاص نزد اهل بیت علیهم السلام اطلاق شده است.(4)
4. در برخی موارد هم به غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف اطلاق شده است.
متن دو روایت، در دلالت بر معنای مورد نظر، مشترک است. البته سند و متن دو روایت بسیار شبیه هم هستند و هردو روایت بیانگر این است که علت غیبت از اسرار و امور الهی است و فقط اهل بیت علیهم السلام از اسرار آن آگاه هستند.
اگر سؤال شود که سر الهی، خود حضرت هستند، عرض می کنیم چنین نیست؛ چرا که هم از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اسم امام عصر علیه السلام و خصوصیات او برای شیعیان مکرر
1- علم رجال الحدیث، ج13، ص91، ش8304.؛ تنقیح المقال، ج3، ص96.
2- الاعتقادات فی دین الامامیه، باب هفتم، ص34.
3- کافی، ج1، ص221، ح3.
4- کافی، ج1، ص 402، ح5.