پژوهشی در علوم قرآن صفحه 127

شایع ذایع بل کان متحققاً بعد عصر النبی صلی الله علیه و آله و سلم. (1)

بر این اساس فقهای شیعه در عین حال که قرائت های متفاوت را اجازه می دهند آن را مخالف اصل و قاعده می دانند و به دلیل خاص از قاعده اصلی عدول نموده اند.

اجماع

دلیل هایی که این گروه از فقهای ارجمند شیعه عنوان می فرمایند، به دلایلی مورد پذیرش نمی تواند باشد. و اگر عرصه فقهی بود بیشتر در این رابطه گفتگو می شد. لیکن چون موضوع علوم قرآنی است به صورت فشرده این ادله نقد می شوند.

این نکته آشکار است که هیچ گونه زمینه تقیه در مورد مسئله مشاهده نمی شود یا یادآوری این نکته نقد را در مورد اجماع شروع می کنیم. یکی از ادله فقهی بر تجویز قرائات قراء سبع ادعای اجماع است که در منابع فقهی به چشم می خورد.

در کتاب های متقن فقهی مانند کتاب هایی که نام برده می شوند یا ادعای اجماع اصحاب امامیه بر تواتر قرائات هفتگانه شده و یا ادعای تواتر این قرائات شده است. علامه رحمت الله علیه در منتهی می فرماید، یجوز ان قرأ بای قراءه شاء من السبعه لتواترها اجمع. (2) «جایز است که فرد به هر کدام از قرائت های هفتگانه، قرآن را قرائت کند. زیرا همه اینها متواتر می باشند.» همچنین در تذکره می فرماید: یجب ان یقرأ بالمتواتر من القراءات و هی سبعه. (3) «واجب است در نماز به یکی از قرائت های هفتگانه قرائت نماید.» در تحریر می فرماید: یجوز ان قرأ بای قرائه شاء من القراءات السبع. (4) «به هر کدام از قرائت های هفتگانه قرائت کند، جایز است.» (علامه در قواعد که یک کتاب متقن فقهی و متن است چنین مطلبی ندارد.)

1- مستند العروه الوثقی، ج 3، ص 477.
2- منتهی المطلب، ج 1، ص 273.
3- تذکره الفقهاء، ج 3، ص 141.
4- تحریر الاحکام، ج 1، ص 38.