پژوهشی در علوم قرآن صفحه 171

چ_ون قرآن را ندارند. زیرا قرآن از منبع کمال و زیبایی محض سر چشمه می گیرد و چون صفت کمال دیگران محدود است، به همین خاطر قادر به این گونه سخن گفتن نیستند. ح_روف ک_ه م_واد س_خن را تشکیل می دهند در اختیار همگان است و همه در کاربرد ابزار س_خ_ن و س_اخ_ت_ن جمله آزادند، که توان خود را به کار گرفته و به زیباترین شکل ممکن سخن ب_گویند. اما اینکه نمی توانند مثل قرآن سخن بگویند، برای این است که ساختار جمله بندی قرآن و نیز محتوای عمیق آن از جای دیگری است که در فکررس اندیشه بشر نیست. و به همیت خاطر انسان بر همانند سازی سخن قرآن عاجز و ناتوان است.

بی پایگی صرفه

از ای_ن ب_ی_ان روشن شد که «صرفه» در موضوع اعجاز توهمی بیش نیست. سخن گفتن مانند قرآن ب_رای ب_ش_ر محال است. ساختار جمله و نیز محتوای سخن قرآن به گونه ای است که در توان انسان نیست م_ث_ل آن زی_با سخن و سخن زیبا بگوید؛ با اینکه انسان آزاد است که توان خود را به کارگیرد لیکن محال است ه_م_ان_ند قرآن بیاورد.

اما اینکه کسی بگوید قرآن معجزه نیست مثل قرآن حرف زدن برای بشر ممکن است! اینکه کسی نتوانسته و یا ن_می تواند همانند قرآن سخن بگوید برای این است که هر گاه کسی بخواد مثل قرآن سخن بگوید خ_دای سبحان او را از این کار منصرف نموده به کار دیگری مشغول می کند! یا آنکه خدا قدرت او را س_ل_ب م_ی ک_ن_د که توان سخن گفتن مثل قرآن را نداشته باشد! از این نکته تعبیر به «صَرفه» م_ی ک_نند. این سخن کاملاً در مورد اعجاز بی پایه است. زیرا در این صورت اعجاز قرآن و هماوردی ط_ل_ب_ی آن ک_ه دی_گ_ران را ف_را م_ی_خ_واند که مثل قرآن را بیاورند امری نا معقول خواهد بود.

صرفه ب_دان م_ی ماند که ده نفر در مسابقه دو میدانی شرکت کنند یکی از آنها ادعای برتری نماید که هیچ کس همانند من توان دویدن ندارد، آنگاه هنگامی که خواستند بدوند پاهای نه نفر دیگر را ببندد و خ_ود ب_ه ت_نهایی بدود و در آخر هم ادعا کند هیچ کس مثل من نمی تواند بدود، من برنده مسابقه ه_س_ت_م! ص_رفه در اعجاز همین است و چون بی پایگی آن آشکار است، نیازی به بسط سخن و نقل دیدگاه های دی_گران و نقد و بررسی نمی باشد، زیرا