پژوهشی در علوم قرآن صفحه 177

هم منتفی نمی کند، زیرا پیامبری که عصای چوبی را تبدیل به اژدها می نماید، با نفس زکیه خویش این اعجاز را تحقق می دهد نه با ابزار.

اعجاز و کرامت

ش_ای_س_ت_ه اس_ت ک_ه در ه_مین جا فرق اعجاز با کرامت نیز گوشزد شود و پیش از بیان تفاوت این دو، ت_وض_ی_ح همانندی این دو نیز خالی از فایده نیست.

مشابهت اعجاز و کرامات در حقیقت این دو اس_ت. ب_ه ط_وری ک_ه از نظر حقیقت هیچ گونه تفاوتی بین این دو نمی باشد. هر دو فعال نمودن علل آشکار و پنهان به صورت غیر عادی توسط نفوس پاک و زکیه می باشند. راه تکامل برای همگان باز و ب_ه صورت یکسان هموار است. همه می توانند در اثر پیمودن راه حق به مراحلی از کمال برسند که م_ظ_هر اسماء حسنای الهی شوند. چنین انسانی مظهر صفات و افعال الهی می شود. آنگاه که مظهر اسماء الهی شد با اراده خویش باذن اللّه کرامت می آفریند، بیمار شفا می دهد و مرده زنده می کند، این ویژگی اختصاص به پیامبران هم ندارد. بنابراین اعجاز با کرامت از این جهت هیچ گونه تفاوتی ندارند، که هر دو فعال نمودن علت ها به صورت غیر عادی بوده و هر دو سبب غالبند.

تنها فرق اعجاز با کرامت در ان_گیزه تحقق این دو است. اعجاز برای اثبات ادعای نبوت تحقق می یابد. یعنی پیامبر برای این که مردم ن_ب_وت او را ب_پ_ذیرند معجزه می آورد. اما صاحب کرامت چنین ادعایی ندارد. او به جهات دیگر در صورت صلاح دید مرده را زنده می کند و بیمار را شفا می دهد و باران را از آسمان نازل می کند و ...

اعجاز و سحر

در ب_خش های قبلی به این نکته اشاره شد که سحر و اعجاز هر دو تأثیر در علت هاست و همچنین به این م_ط_ل_ب ت_وجه شد که هیچ کدام از این دو منافات با توحید افعالی ندارند و تأثیر هر دو باذن اللّه است. در ع_ین حال سحر با اعجاز از جهاتی تفاوت عمده دارد.

سحر راه و روش ویژه دارد که با پیمودن آن روش ساحر موفق به انجام سحر است. بیرون از دایره روش، سحر او تأثیر نمی گذارد که این روش ق_ابل تعلیم و تعلم است. اما