پژوهشی در علوم قرآن صفحه 202

ساخت آنگاه آن حقایق را بر فرشتگان عرضه نموده، از آنها خواست که اگر آگاهی دارند، مرا از آن حقایق آگاه سازید.»

ش_ن_اخ_ت اب_عاد وجودی و نیازهای انسان بدون بهره گیری از تعالیم وحی مقدور نیست. انسان با ک_اوش_ه_ای خود قادر نیست ابعاد وجودی و درون انسان را روانکاوی کند. انسان توان مند نیست تا از زوایای روحی انسان به ط_ور دق_ی_ق اط_لاع ح_اص_ل کند و در صدد تأمین خواسته های او برآید. آن که انسان را می شناسد خدای انسان است. همان که بعد از آفرینش انسان به عنوان زیباترین مخلوق، بر آن عمل با عظمت، خود را ستود، فتبارک اللّه احسن الخالقین (1).

دو مبدأ، دو گرایش

اشاره

ق_رآن ب_رای آفرینش انسانی دو مبدأ عنوان می کند زیرا که وجود انسان وجود ترکیبی از ماده و مجرد اس_ت. ان_سان به نوعی آفریده شده که بُعد وجودی او با جسم و ماده سر و کار دارد. حقیقت انسان دو مبدأ می طلبد که هم جنبه مادی و هم جنبه تجرد او را تأمین نماید. به همین سبب قرآن وجود عنصری و ج_س_م انسان را به آب و گل نسبت می دهد، و لقد خلقنا الانسان من سلاله من طین (2) «ما انسان را از خالصی گل آفریدیم». ام_ا ح_ق_ی_ق_ت وج_ودی انسان که روح او است مبدأ آن را عالم ملکوت می داند، و نفخت فیه من روحی،(3) «در او (انسان) از روح خود دمیدم».

گرایش فطری

به لحاظ دو مبدأ در آفرینش انسان، دو گرایش هماهنگ با دو مبدأ نیز در درون انسان نهاده شده است. م_ب_دأ م_ل_ک_وتی انسان گرایش به اصل خود یعنی عالم ملکوت دارد بر همین اساس کشش های فطری انسان ه_م_واره ب_ه سوی خدا می باشد. و خواسته های بی نهایت فطرت

1- مومنون، 14.
2- مومنون، 11.
3- حجر، 29.