پژوهشی در علوم قرآن صفحه 204

الهی چیز طلب نکند، و م_ا ت_ش_اءون الا ان ی_ش_اء اللّه (1) «چ_ی_زی را ن_می خواهد مگر آنکه ذات مقدس نیز آن را بخواهد».

گرایش طبیعی

اشاره

در مقابل بعد مادی انسان که طبیعت گرایی است، گرایش های آن هم بی پایان است. انسان هلوع و ح_ری_ص اس_ت. ان_سان در بعد طبیعت مناع للخیر است. انسان در گرایش طبیعی افزون طلب است، الهیکم التکاثر (2) «افزون طلبی شما را از یاد خدا غافل کرده است.»

إنّ الانسان خُلِق هلوعاً اذا مسّه الشر جزوعاً و اذا مسّه الخیر منوعاً(3) «انسان حریص آفریده شده است. انسان هنگامی که ناملایمی به او می رسد جزع و ناشکیبایی می کند و وقتی نعمت برای او فراهم می شود از دیگران آن را منع می کند.» و اح_ض_رت الان_ف_س الشح (4) «بخل در درون نفس انسان همواره حاضر شده است.»

بعد طبیعت ظ_ل_وم و جهول یعنی طغیانگر و بسیار جاهل است، انه کان ظلوماً و جهولاً (5) انسان تجاوز ک_ار و س_ف_اه_ت پ_یشه آفریده شده است، ظلم و طغیان انسان هم بی پایان است، کلا ان الانسان ل_ی_طغی ان راه استغنی (6) «انسان آنگاه که بی نیازی احساس کند طغیانگر است.»

طغیانگری ان_سان تا بدان جاست که، انا ربکم الاعلی (7) سر می دهد. خوی تفرعن و تفوق طلبی در نهاد همگان است. همه در مقابل لااله الا اللّه که گرایش فطری است، گرایش

1- انسان، 30.
2- تکاثر، 1.
3- معارج، 19 تا 21.
4- نساء، 128.
5- احزاب، 72.
6- علق، 8.
7- نازعات، 24.