پژوهشی در علوم قرآن صفحه 239

مخاطب خویش ضرورتی نمی دیده است که اظهار نظر قطعی کند. بلکه ب_ه گونه دوپهلو سخن گفته است که در عین حال که باور غلط را تأیید نمی کند موجب آزردگی خاطر و چالش مخاطب نشود. چه بسا در انتخاب گونه ها و مثال ها باورهای آنان را مورد ع_نایت قرار داده است تا روزنه نفوذ در جان ها باز شود! حتی این مقدار پذیرش آداب و رسوم قوم نیز با ویژگی های قرآن مانند قول حق و قول فصل بودن نا سازگار است. قرآن تنها در بایسته های سخن به صورت طبیعی از زب_ان ق_وم بهره گرفته است، که بعد از توضیح کوتاه در مورد ویژگی های زبان قرآن برخی محورها که در اطراف آن ایجاد شبهه شده، مانند مثال ها و سوگندها و نفرین های قرآن و مانند طرح آداب و رسوم قوم یا بهره گیری از دانش مخاطب و ... مورد بررسی قرار خواهیم داد. تا این نکته محوری به خوبی روشن گردد که آنچه قرآن به صورت طبیعی به رعایت آن ملزم بوده بایسته های سخن است، نه پذیرش فرهنگ زمانه.

ویژگی های زبان قرآن

الف: واژگان عربی

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلم چون از میان قوم عرب برگزیده شده است، برای ایجاد انس و سازگاری با قوم، زبان دین و پیامش عربی می باشد. قرآن که به زبان عربی مبین و آشکار فرود آمده است، در گویش خویش واژه اختراع نکرده است. بلکه از همان واژگان گفتاری متداول در عصر نزول بهره گرفته است. که پیامبر واضع واژگان گویشی نیست. بلکه از روان ترین و رساترین واژه های متداول گفتاری را بسان زیباترین سخن، که همگان را به چالش فرا می خواند پدید آورده است.

ب: فنون زبان عربی

قرآن ک_ه ب_ه زبان عربی تجلی یافته است، در بهره گیری از گرامر و قواعد صرف و نحو و معانی بیان برای رساندن پیام خویش به شیواترین و روان ترین سخن از همان ترازهای زیبایی این زبان ب_هره گرفته است. و چون خدای آگاه و خبیر سخن می گوید به تمام رموز و عناصر روانی و رسایی و شیوایی آگاهی کامل دارد و توان بهره گیری این فنون را در