پژوهشی در علوم قرآن صفحه 24

نزول وحی

اشاره

ن_زول وح_ی، زمینه وحی فراگیر، آغاز رسالت رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلم اولین آیات نازل شده، آخرین سوره ن_ازل ش_ده، ن_ام گ_ذاری س_وره ها، فضای مکه، فضای مدینه، اسباب نزول، شأن نزول اختصاصی، س_وره های مکی و مدنی ترتیب سوره ها، معنای آیه، توقیفی بودن آیه ها، فایده شناخت آیه ها, آخرین آیه نازل شده، از جمله بحث های این بخش پیش رو می باشد.

معنای نزول

اشاره

نزول به معنای فرودآمدن چیزی از بلندی می باشد وقتی چیزی جابجا شود و از بالا به پایین بیاید، می گویند فرود آمد و نازل شد (1) ن_زول ب_ه دو ش_ک_ل ت_ح_قق دارد: گاهی جسمی از بلندی فرود می آید مانند باران از ابرها نازل م_ی شود، که یک جسم جابجا شده و تغییر مکان داده است. در این نوع از نزول که در اجسام تحقق دارد، «ت_ج_افی» نامیده می شود. یعنی وقتی آن جسم به پایین فرود می آید دیگر در جای اول نخواهد بود.

نوع دیگری از نزول شکل می گیرد که در عین حال که در مرحله بالا تحقق دارد به پایین هم تنزل می کند. به این نوع نزول «تجلی» گفته می شود که این نوع نزول در مجردات ت_ح_قق دارد. در وحی نزول به شکل دوم یعنی تجلی است، با این که حقایق قرآن در مرحله خودش ت_حقق دارد به صورت لفظ در آمده بر پیامبر متجلی می شود. فتجلی لهم سبحانه فی کتابه (2)؛ «خدای سبحان بر مردم در کتابش متجلی شده است.»