پژوهشی در علوم قرآن صفحه 270

خاستگاه واقعیت های اجتماعی

این نکته نیز نباید از نگرها دور باشد که خاستگاه این واقعیت ها نه به امتیازها و برتری های ارزشی مرد بازگشت دارد و نه برای مرد ارزش حقوقی انسانی پدیدار می سازد. بلکه خاستگاه این واقعیت ها تفاوت های میان زن و مرد در آفرینش بازگشت دارد.

به دیگر سخن علت این تفاوت مسؤولیت ها در میان مرد و زن، بازگشت به تفاوت های آفرینشی زن و مرد از جهت روحیات و اندام دارد. هیچ اندیشمندی و هیچ انسانی این تفاوت ها را نمی توان نادیده انگارد.

البته تفاوت های زن و مرد نه در فطرت است و نه در ارزش های انسانی و الهی. این نوع تفاوت ها به طبیعت و آفرینش اندام زن و مرد و نیز روحیات و علاقه ها و تمایلات متفاوت این دو بازگشت دارد. همان که در یک بُعد باعث تفاوت مرد بر زن است که، الرجال قوّامون علی النساء، بما فضل الله بعضهم علی بعضهم و بما انفقوا من اموالهم. (1) این برتری ها همان تفاوت اندام مرد با زن است که مرد از اندامی سترگ و مقاوم، بهره مند است. زن از اندامی ظریف و نازک و نازنین بهره مند است. مرد تمایلات به برخی کارهای اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی دارد. زن به کارهای هنری و ظرافت ها علاقه مند است.

تفاوت در اندام و توان مندی ها و خواسته ها، تفاوت در مسؤولیت های این دو (مرد و زن) می باشد. این تفاوت ها باعث تفاوت ایفاء نقش در بسترهای گوناگونی اجتماعی و دفاعی و اقتصادی و فرهنگی می گردد. و چون تفاوت در آفرینش پایدار و همیشگی است، بازتاب ها نیز تغییرناپذیر خواهد بود. این گونه نیست که روزی با ایجاد دگرگونی در فرهنگ و روابط اجتماعی زن و مرد بتوان بنیان این تفاوت ها را دگرگون ساخت. زیرا تفاوت ها در آفرینش و تغییرناپذیر است. تلاش برای دگرگونی آنها تلاش بیهوده خواهد بود. در واقع شناکردن بر خلاف جریان رودخانه آفرینش است، که تنها باعث فرسایش توان و از پای درآمدن شناگر ناشی خواهد شد. در روند جریان رودخانه هیچ گونه دگرگونی فراهم نخواهد شد. بر همین اساس اگر در برخی از بخش ها مانند بخش فرهنگی،