پژوهشی در علوم قرآن صفحه 57

منظوران آیه کلمات قرآن که به عنوان آیه های الهی از آنها یاد شده است، باشد. نه جمله ها با فاصله های مشخص که اصطلاح شده است.

کار برد آیه در روایات

در روای_ات ن_ب_وی صلی الله علیه و آله و سلم و ن_ی_ز روای_ات رسیده از ائمه اطهار علیهم السلام و نیز در کاربردهای محاوره ای اصحاب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بدون شک آیه به معنای اصطلاحی کنونی کاربرد داشته است. مانند: عن رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلم م_ن قرأ اربع آیاتٍ من اول البقره و آیه الکرسی و آتین بعدها و ثلاث آیاتٍ من آخرها لم یر فی نفسه و ماله شیئاً یکرهه (1)؛ «کسی که چهار آیه اول بقره و آیه الکرسی و دو آیه بعد از آن و سه آیه آخر سوره بقره را قرائت کند، در جان و مال خود بد نخواهد دید».

ع_ن رس_ول اللّه صلی الله علیه و آله و سلم، ال_ح_م_د للّه رب ال_عالمین سبع آیات بسم اللّه الرحمن الرحیم احدیهن (2)؛ «سوره حمد هفت آیه دارد که بسم اللّه یکی از آنهاست. مانند، من تلا فیه آیهً من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور (3)؛ «هرکس در ماه رمضان یک آیه از قرآن تلاوت کند، پاداش یک ختم قرآن در غیر ماه رمضان را دارد».

ام_ام ص_ادق علیه السلام؛ سبعاً من المثانی هی سوره الحمد هی سبع آیات. (4) «سبع من المثانی منظور سوره حمد است که هفت آیه دارد.»

در سرتاسر روایات تفسیری و فقهی این نکته به چشم می خورد. و اصطلاح شدن این کاربرد از صدر اسلام در محاوره مسلمانان امر قطعی است، گر چه کاربرد خود قرآن به اثبات نرسد.

1- نور الثقلین، ج 1، ص 24.
2- در المنثور، ج 1، ص 2.
3- امالی صدوق، مجلس بیستم، ص 95.
4- نور الثقلین، ج 1، ص 6.