- سپاسگذاری 1
- چکیده 2
- کلیات تحقیق 4
- فصل اول : مفاهیم و کلیات 9
- اشاره 9
- 3-1-1- عوام زدگی 10
- 1-1-1- واژه خواص در لغت و اصطلاح 10
- 2-1-1 - واژه عوام در لغت و اصطلاح 10
- اشاره 11
- 1-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه حق 11
- 1-1-2-1- حواریون 11
- 2-1-2-1- صاحبان کتاب (عالمان اهل کتاب) 13
- 3-1-2-1- اولوالعلم (عالمان ربانی) 14
- 4-1-2-1- خواص مستضعف 17
- 1-2-2-1- مستکبران 18
- 2-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه باطل 18
- 2-2-2-1- مترفان (خوشگذرانان و مرفهای بی درد) 20
- اشاره 21
- الف) تقلید کورکورانه از آئین گذشتگان خود 21
- ویژگیهای مترفان 21
- ب) ملاک و معیار قرار دادن ثروت و امکانات مادّی 22
- د) فسق 23
- ج) انکار توحید و معاد 23
- 3-2-2-1- پیشوایان گمراهی 24
- ه) ظلم و جرم 24
- الف) ملاء جبهه حق که خوب عمل کردند مانند خواص حضرت سلیمان 25
- 1-3-2-1- ملاء 25
- اشاره 25
- 3-2-1- واژه ی مشترک 25
- ب) سران جبهه باطل که خوب عمل کردند مانند خواص بلقیس (ملکه سباء) 26
- 1-3-1- الناس 27
- 1-1-3-1- اراده الناس در معنای عموم 27
- اشاره 27
- 2-3-1- مستضعفان 28
- اشاره 28
- 2-1-3-1- اراده الناس در معنای گروه خاص 28
- 1-2-3-1- مستضعف عقیدتی (فکری) 29
- 2-2-3-1- مستضعف مادی 30
- 4-2-3-1- مستضعف سیاسی و اجتماعی 31
- 3-2-3-1- مستضعف جسمی و عقلی 31
- اشاره 31
- الف) مستضعفان ظالم 31
- ب) مستضعفان کافر 32
- ج) مستضعفان صالح 33
- نتیجه گیری 34
- فصل دوم : عوام و خواص از منظر قرآن 35
- اشاره 35
- اشاره 36
- 1-1-1-2- تقوا در لغت 36
- اشاره 36
- 1-1-2- تقوا 36
- 3-1-1-2-تقوا در قرآن 37
- 2-1-1-2- تقوا در اصطلاح 37
- الف) اصل تقوا در قرآن 37
- ب) مشتقات تقوا در قرآن 38
- ج) مضاف الیه تقوا در قرآن 38
- 4-1-1-2- عوامل تقوی 39
- اشاره 39
- الف)پیروی از صراط مستقیم و دوری از راههای دیگر 39
- د) یادآوری پیام های آسمان 40
- ب) مراعات و اجرای حدود الهی 40
- ه) پرستش خدا 40
- ج) روزه داری 40
- الف) به معنای بینائی دل 41
- اشاره 41
- 2-2-1-2- بصیرت در اصطلاح 41
- 3-2-1-2- بصیرت در قرآن 41
- اشاره 41
- ب) به معنای بینائی چشم 41
- 1-2-1-2- بصیرت در لغت 41
- 2-1-2- بصیرت 41
- الف) توحید 42
- اشاره 42
- 3) به معنای بینائی با برهان و دلیل 42
- 4-2-1-2- آثار بصیرت 42
- ب) درخواست بازگشت در آخرت 42
- د) سود شخصی 43
- ج) عبرت آموزی 43
- 3-1-2- ولایت پذیری 43
- اشاره 43
- 1-3-1-2- معنی و مفهوم ولایت پذیری 44
- 2-3-1-2- جایگاه ولایت در اسلام 45
- 3-3-1-2- ولایت غیر معصوم 46
- 5-1-2- اهل فهم و تجزیه و تحلیلند 46
- 4-1-2- تصمیم گیری بجا 46
- 6-1-2- حق گویی بدون هراس از دیگران 47
- 7-1-2- ثبات قدم 48
- اشاره 48
- اشاره 49
- 1-7-1-2- معنی و مفهوم ثبات قدم 49
- الف) پایداری در برابر دشمن 49
- 2-7-1-2- ثبات قدم در قرآن 49
- ب) امدادهای غیبی 50
- 3-7-1-2- عوامل ثبات قدم در قرآن 51
- الف)مژده پیروزی دادن در جنگ 51
- ب) یاری خواستن از خداوند و یادآوری نعمت های او 51
- د) دوری از وعده و وعیدهای مشرکان 52
- ج) داشتن قول ثابت 52
- اشاره 53
- 2-2-2- ظاهر بین 54
- 1-2-2- معیار قرار دادن دیگران برای تشخیص حق 54
- 3-2-2- مقلد و تابع 55
- 3-2 - وظایف خواص در قرآن 56
- 1-3-2- عمل به علم 56
- اشاره 56
- 4-2-2- جو زده 56
- 2-3-2- تعلیم عوام 58
- 3-3-2- بیان حقایق در مواقع لازم 58
- 4-3-2- امر به معروف و نهی از منکر 59
- 5-3-2-اعلام بیزاری از منحرفان 60
- 6-3-2-هجرت 61
- 7-3-2- تصمیم گیری به جا 61
- 8-3-2- جان فشانی و جان نثاری 62
- 11-3-2- تواضع و فروتنی 63
- 9-3-2- هراس نداشتن از ملامت دیگران 63
- 10-3-2- رشادت و جوانمردی 63
- 12-3-2- زهد و بی اعتنایی به دنیا 64
- 13-3-2- پیروی از رهبر آگاه و شجاع 65
- 1-4-2- تبعیت از حق و عالمان عامل 66
- اشاره 66
- 2-4-2- خودداری از اظهار نظرهای جاهلانه 67
- 3-4-2- آموختن و کوشش برای خارج شدن از گروه عوام 67
- نتیجه گیری 68
- اشاره 70
- فصل سوم : عوامل انحراف خواص از منظر قرآن 70
- 1-1-3- گرایش به دنیا (دنیاگرایی) 72
- اشاره 72
- 1-1-1-3- دنیا از منظر قرآن 72
- اشاره 72
- 2-1-1-3- تعبیرات دنیاگرایی در قرآن 73
- اشاره 74
- 3-1-1-3- شاخص های دنیا گرایی 74
- الف) شاخص توحید 74
- ب) شاخص نبوت 74
- ه) شاخص اجتماعی 75
- د) شاخص اقتصاد 75
- ج ) شاخص معاد 75
- و) شاخص سیاست 76
- اشاره 78
- 2-1-3- استفاده از مال حرام 78
- 1-2-1-3- حرام خواری در لغت 78
- 2-2-1-3- نکوهش حرام خواری در اسلام 79
- اشاره 80
- 3-2-1-3- آثار دنیوی و اخروی حرام خواری 80
- الف )استحقاق لعنت ، غضب الهی و جهنم 80
- ب) عدم قبولی اعمال 80
- ه) دشواری انجام اعمال نیک 81
- ج) نابودی اعمال صالح 81
- و) عدم صرفه ی اقتصادی 81
- د) قساوت قلب و عدم پذیرش حق 81
- اشاره 82
- ی) بی برکتی مال حرام 82
- 1-2-3- نداشتن ایمان واقعی 82
- اشاره 82
- 1-1-2-3- معنای ایمان 83
- 2-1-2-3- ایمان در قرآن 84
- 3-1-2-3- موانع ایمان 85
- ب) مرض قلب 85
- الف) ختم قلب 85
- 4-1-2-3- ویژگی های ایمان 86
- اشاره 87
- 2-2-3- ولایت ناپذیری 87
- 1-3-3- بی بصیرتی 88
- اشاره 88
- الف) دلبستگی به زیور آلات دنیوی93 89
- 1-1-3-3- موانع بصیرت93 89
- اشاره 89
- 2-3-3- ملاحظات خویشاوندی و دوستی 90
- ب) گرفتار شدن به لذت ها و شهوات94 90
- نتیجه گیری 92
- فصل چهارم : راهکار های جلوگیری از انحراف خواص 93
- اشاره 93
- 1-1-4- فوائد ایمان 94
- اشاره 94
- الف) پشتوانه اخلاق 94
- 2-1-4- راههای تقویت ایمان و باور 95
- ب) سلامت جسم و جان 95
- ج) انطباق با محیط 95
- 1-2-1-4- فعالیّت علمی 95
- د) تسلط بر نفس 95
- اشاره 95
- 2-2-1-4- فعالیّت عملی 96
- 4-2-1-4- محاسبه نفس 96
- 3-2-1-4- انجام وظایف واجب شرعی 96
- 5-2-1-4- یاد مرگ 97
- 6-2-1-4- پرهیز از لقمه حرام 97
- اشاره 100
- 1-1-3-4- رعایت ایمان و تقوای الهی 101
- 1-3-4- راههای عملی کسب بصیرت 101
- اشاره 101
- 2-1-3-4- ذکر و یاد الهی 101
- 3-1-3-4- شناخت ولی امر زمان 102
- 4-1-3-4- پیروی از عالمان وارسته 102
- 5-1-3-4- داشتن فکر و تحلیل مسائل 102
- 8-1-3-4- پیمودن مسیر اهل بصیرت 103
- 7-1-3-4- عبرت گرفتن از مسائل 103
- 6-1-3-4- دوراندیشی در امور 103
- نتیجه گیری 105
- فصل پنجم : نتیجه پژوهش 106
- منابع و مآخذ 109
قَالَ یَأَیُّهَا الْمَلَؤُاْ أَیُّکُمْ یَأْتِینِی بِعَرْشِهَا قَبْلَ أَن یَأْتُونِی مُسْلِمِینَ(1)؛ (سلیمان) گفت: ای بزرگان! کدام یک از شما تخت او (بلقیس، ملکه ی سبا) را - قبل از آن که آنان به حال تسلیم نزد من آیند - برای من می آورد؟
در اینجا دو نفر اعلام آمادگی کردند ، نخست "عفریتی" از جن رو به سوی سلیمان کرده گفت: من تخت او را پیش از آن که مجلس تو پایان گیرد، و از جای برخیزی نزد تو می آورم ، "عفریت" به معنی فرد گردنکش و خبیث است ، دومین نفر، مرد صالحی بود که آگاهی قابل ملاحظه ای از کتاب الهی داشت.
ب) سران جبهه باطل که خوب عمل کردند مانند خواص بلقیس (ملکه سباء)
این افراد با اینکه در جبهه باطل بودند اما با مشورت دادن به بلقیس در جهت جلوگیری از فساد و غوطه ور شدن جامعه در ظلالت و گمراهی کمک کردند ، آیه ذیل به این بحث اشاره دارد.
قَالَتْ یَأَیُّهَا الْمَلَؤُاْ أَفْتُونِی فِی أَمْرِی مَا کُنتُ قَاطِعَهً أَمْراً حَتَّی تَشْهَدُونِ؛ قَالُواْ نَحْنُ أُوْلُواْ قُوَّهٍ وَأُوْلُواْ بَأْسٍ شَدِیدٍ وَالْأَمْرُ إِلَیْکِ فَانظُرِی مَاذَا تَأْمُرِینَ(2)؛ (بلقیس) گفت: ای بزرگان! در کارم نظر دهید که بی حضور شما (تاکنون) کاری را فیصله نداده ام؛ (اشراف) گفتند: ما سخت نیرومند و دلاوریم (و نباید در برابر یک نامه از موضع ضعف برخورد کنیم)، ولی اختیار کار با توست، نظر خود را بیان فرما تا ببینیم چه دستور می دهی؟ (و ما با قدرت انجام دهیم).
1- نمل (27) ، آیه 38.
2- همان ، آیات 32 و 33.