عوامل انحراف خواص از منظر قرآن کریم صفحه 31

این مصداق است؛ یعنی عده ای در جامعه ضعیف شمرده می شوند و در واقع ضعیف هم هستند ، این معنا درباره کودکان و زنان نیز که دارای ضعف قوای جسمانی اند نیز ، صادق است. خداوند می فرماید: وَ اذْکُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلیلٌ مُسْتَضْعَفُونَ فِی الْأَرْض(1). . . ؛ و (به یاد آرید) هنگامی که شما اندک و مستضعف در روی زمین بودید.

3-2-3-1- مستضعف جسمی و عقلی

در برخی از آیات به افراد ضعیف جامعه که احیاناً دارای قوای جسمانی ضعیف تری هستند و در اموری مانند جهاد نمی توانند شرکت کنند و این واجب الهی از آنان برداشته شده است ، مستضعف اطلاق می شود.

برخی از مردان، اکثر زنان و تقریباً همۀ کودکان از این دسته اند؛ خداوند می فرماید: إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدان(2). . . ؛ مگر ناتوان شدگان از مردان و زنان و کودکان. . . . در این آیه مستضعف به معنای اول یعنی کسانی که ضعیف شمرده شده اند، آمده است که واقعاً هم در زمره ضعیفان جامعه هستند.

4-2-3-1- مستضعف سیاسی و اجتماعی

اشاره

نظام های فاسد و استبدادی برای حفظ جایگاه خود و پیش گیری از خیزش های اجتماعی، از هیچ کوششی فروگذار نمی کنند؛ لذا افرادی وجود دارند که از ترس چنین حکومت های استبدادی و فاسد توان بیان دیدگاههای خود و مقابله با آن را نداشته و مجبور به اطاعت هستند ، این گروه از افراد را مستضعف سیاسی – اجتماعی نام برده اند که این گروه نیز به چند دسته تقسیم شده اند.

الف) مستضعفان ظالم