- سپاسگذاری 1
- چکیده 2
- کلیات تحقیق 4
- فصل اول : مفاهیم و کلیات 9
- اشاره 9
- 3-1-1- عوام زدگی 10
- 1-1-1- واژه خواص در لغت و اصطلاح 10
- 2-1-1 - واژه عوام در لغت و اصطلاح 10
- اشاره 11
- 1-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه حق 11
- 1-1-2-1- حواریون 11
- 2-1-2-1- صاحبان کتاب (عالمان اهل کتاب) 13
- 3-1-2-1- اولوالعلم (عالمان ربانی) 14
- 4-1-2-1- خواص مستضعف 17
- 1-2-2-1- مستکبران 18
- 2-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه باطل 18
- 2-2-2-1- مترفان (خوشگذرانان و مرفهای بی درد) 20
- الف) تقلید کورکورانه از آئین گذشتگان خود 21
- اشاره 21
- ویژگیهای مترفان 21
- ب) ملاک و معیار قرار دادن ثروت و امکانات مادّی 22
- ج) انکار توحید و معاد 23
- د) فسق 23
- 3-2-2-1- پیشوایان گمراهی 24
- ه) ظلم و جرم 24
- 1-3-2-1- ملاء 25
- الف) ملاء جبهه حق که خوب عمل کردند مانند خواص حضرت سلیمان 25
- 3-2-1- واژه ی مشترک 25
- اشاره 25
- ب) سران جبهه باطل که خوب عمل کردند مانند خواص بلقیس (ملکه سباء) 26
- 1-1-3-1- اراده الناس در معنای عموم 27
- اشاره 27
- 1-3-1- الناس 27
- 2-3-1- مستضعفان 28
- اشاره 28
- 2-1-3-1- اراده الناس در معنای گروه خاص 28
- 1-2-3-1- مستضعف عقیدتی (فکری) 29
- 2-2-3-1- مستضعف مادی 30
- 4-2-3-1- مستضعف سیاسی و اجتماعی 31
- 3-2-3-1- مستضعف جسمی و عقلی 31
- اشاره 31
- الف) مستضعفان ظالم 31
- ب) مستضعفان کافر 32
- ج) مستضعفان صالح 33
- نتیجه گیری 34
- اشاره 35
- فصل دوم : عوام و خواص از منظر قرآن 35
- اشاره 36
- 1-1-1-2- تقوا در لغت 36
- اشاره 36
- 1-1-2- تقوا 36
- 2-1-1-2- تقوا در اصطلاح 37
- 3-1-1-2-تقوا در قرآن 37
- الف) اصل تقوا در قرآن 37
- ب) مشتقات تقوا در قرآن 38
- ج) مضاف الیه تقوا در قرآن 38
- الف)پیروی از صراط مستقیم و دوری از راههای دیگر 39
- 4-1-1-2- عوامل تقوی 39
- اشاره 39
- د) یادآوری پیام های آسمان 40
- ه) پرستش خدا 40
- ب) مراعات و اجرای حدود الهی 40
- ج) روزه داری 40
- الف) به معنای بینائی دل 41
- 3-2-1-2- بصیرت در قرآن 41
- 2-2-1-2- بصیرت در اصطلاح 41
- 1-2-1-2- بصیرت در لغت 41
- اشاره 41
- اشاره 41
- ب) به معنای بینائی چشم 41
- 2-1-2- بصیرت 41
- 3) به معنای بینائی با برهان و دلیل 42
- اشاره 42
- الف) توحید 42
- 4-2-1-2- آثار بصیرت 42
- ب) درخواست بازگشت در آخرت 42
- ج) عبرت آموزی 43
- د) سود شخصی 43
- 3-1-2- ولایت پذیری 43
- اشاره 43
- 1-3-1-2- معنی و مفهوم ولایت پذیری 44
- 2-3-1-2- جایگاه ولایت در اسلام 45
- 3-3-1-2- ولایت غیر معصوم 46
- 5-1-2- اهل فهم و تجزیه و تحلیلند 46
- 4-1-2- تصمیم گیری بجا 46
- 6-1-2- حق گویی بدون هراس از دیگران 47
- اشاره 48
- 7-1-2- ثبات قدم 48
- 1-7-1-2- معنی و مفهوم ثبات قدم 49
- الف) پایداری در برابر دشمن 49
- اشاره 49
- 2-7-1-2- ثبات قدم در قرآن 49
- ب) امدادهای غیبی 50
- الف)مژده پیروزی دادن در جنگ 51
- 3-7-1-2- عوامل ثبات قدم در قرآن 51
- ب) یاری خواستن از خداوند و یادآوری نعمت های او 51
- د) دوری از وعده و وعیدهای مشرکان 52
- ج) داشتن قول ثابت 52
- اشاره 53
- 1-2-2- معیار قرار دادن دیگران برای تشخیص حق 54
- 2-2-2- ظاهر بین 54
- 3-2-2- مقلد و تابع 55
- 1-3-2- عمل به علم 56
- 3-2 - وظایف خواص در قرآن 56
- اشاره 56
- 4-2-2- جو زده 56
- 3-3-2- بیان حقایق در مواقع لازم 58
- 2-3-2- تعلیم عوام 58
- 4-3-2- امر به معروف و نهی از منکر 59
- 5-3-2-اعلام بیزاری از منحرفان 60
- 7-3-2- تصمیم گیری به جا 61
- 6-3-2-هجرت 61
- 8-3-2- جان فشانی و جان نثاری 62
- 10-3-2- رشادت و جوانمردی 63
- 11-3-2- تواضع و فروتنی 63
- 9-3-2- هراس نداشتن از ملامت دیگران 63
- 12-3-2- زهد و بی اعتنایی به دنیا 64
- 13-3-2- پیروی از رهبر آگاه و شجاع 65
- اشاره 66
- 1-4-2- تبعیت از حق و عالمان عامل 66
- 2-4-2- خودداری از اظهار نظرهای جاهلانه 67
- 3-4-2- آموختن و کوشش برای خارج شدن از گروه عوام 67
- نتیجه گیری 68
- اشاره 70
- فصل سوم : عوامل انحراف خواص از منظر قرآن 70
- 1-1-3- گرایش به دنیا (دنیاگرایی) 72
- اشاره 72
- 1-1-1-3- دنیا از منظر قرآن 72
- اشاره 72
- 2-1-1-3- تعبیرات دنیاگرایی در قرآن 73
- اشاره 74
- 3-1-1-3- شاخص های دنیا گرایی 74
- الف) شاخص توحید 74
- ب) شاخص نبوت 74
- ه) شاخص اجتماعی 75
- د) شاخص اقتصاد 75
- ج ) شاخص معاد 75
- و) شاخص سیاست 76
- 2-1-3- استفاده از مال حرام 78
- اشاره 78
- 1-2-1-3- حرام خواری در لغت 78
- 2-2-1-3- نکوهش حرام خواری در اسلام 79
- 3-2-1-3- آثار دنیوی و اخروی حرام خواری 80
- الف )استحقاق لعنت ، غضب الهی و جهنم 80
- اشاره 80
- ب) عدم قبولی اعمال 80
- ج) نابودی اعمال صالح 81
- ه) دشواری انجام اعمال نیک 81
- د) قساوت قلب و عدم پذیرش حق 81
- و) عدم صرفه ی اقتصادی 81
- ی) بی برکتی مال حرام 82
- اشاره 82
- 1-2-3- نداشتن ایمان واقعی 82
- اشاره 82
- 1-1-2-3- معنای ایمان 83
- 2-1-2-3- ایمان در قرآن 84
- 3-1-2-3- موانع ایمان 85
- ب) مرض قلب 85
- الف) ختم قلب 85
- 4-1-2-3- ویژگی های ایمان 86
- اشاره 87
- 2-2-3- ولایت ناپذیری 87
- 1-3-3- بی بصیرتی 88
- اشاره 88
- الف) دلبستگی به زیور آلات دنیوی93 89
- 1-1-3-3- موانع بصیرت93 89
- اشاره 89
- 2-3-3- ملاحظات خویشاوندی و دوستی 90
- ب) گرفتار شدن به لذت ها و شهوات94 90
- نتیجه گیری 92
- فصل چهارم : راهکار های جلوگیری از انحراف خواص 93
- اشاره 93
- 1-1-4- فوائد ایمان 94
- اشاره 94
- الف) پشتوانه اخلاق 94
- ج) انطباق با محیط 95
- ب) سلامت جسم و جان 95
- 2-1-4- راههای تقویت ایمان و باور 95
- د) تسلط بر نفس 95
- 1-2-1-4- فعالیّت علمی 95
- اشاره 95
- 3-2-1-4- انجام وظایف واجب شرعی 96
- 2-2-1-4- فعالیّت عملی 96
- 4-2-1-4- محاسبه نفس 96
- 5-2-1-4- یاد مرگ 97
- 6-2-1-4- پرهیز از لقمه حرام 97
- اشاره 100
- اشاره 101
- 1-1-3-4- رعایت ایمان و تقوای الهی 101
- 1-3-4- راههای عملی کسب بصیرت 101
- 2-1-3-4- ذکر و یاد الهی 101
- 3-1-3-4- شناخت ولی امر زمان 102
- 4-1-3-4- پیروی از عالمان وارسته 102
- 5-1-3-4- داشتن فکر و تحلیل مسائل 102
- 7-1-3-4- عبرت گرفتن از مسائل 103
- 6-1-3-4- دوراندیشی در امور 103
- 8-1-3-4- پیمودن مسیر اهل بصیرت 103
- نتیجه گیری 105
- فصل پنجم : نتیجه پژوهش 106
- منابع و مآخذ 109
از دیگر آثار بصیرت ، درخواست مجرمان در قیامت، برای رجوع به دنیا است.
وَلَوْ تَرَی إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاکِسُو رُءُوسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ(1)؛ واگر ببینی مجرمان را هنگامی که در پیشگاه پروردگارشان سر به زیر افکنده، می گویند: پروردگارا! آنچه وعده کرده بودی دیدیم و شنیدیم؛ ما را بازگردان تا کار شایسته ای انجام دهیم؛ ما (به قیامت) یقین داریم!.
ج) عبرت آموزی
عبرت آموزی نیز یکی دیگر از آثار بصیرت می باشد.
قَدْ کَانَ لَکُمْ آیهٌ فِی فِئَتَینِ الْتَقَتَا. . . یرَوْنَهُمْ مِثْلَیهِمْ رَأْی الْعَینِ وَاللَّهُ یؤَیدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یشَاءُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَعِبْرَهً لِأُولِی الْأَبْصَارِ(2)؛ در دو گروهی که (در میدان جنگ بدر) با هم رو به رو شدند، نشانه (و درس عبرتی) برای شما بود: یک گروه، در راه خدا نبرد می کرد و جمع دیگری که کافر بود (در راه شیطان و بت) در حالی که آن ها (گروه مؤمنان) را با چشم خود، دو برابر آنچه بودند، می دیدند. (و این خود عاملی برای وحشت و شکست آن ها شد) و خداوند هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) با یاری خود تأیید می کند. در این، عبرتی است برای بینایان!.
د) سود شخصی
حصول منفعت برای خود فرد، یکی دیگر از نتایج بصیرت و ژرف نگری می باشد.
قَدْ جَاءَکُمْ بَصَائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ(3). . . ؛ دلایل روشن از طرف پروردگارتان برای شما آمد؛ کسی که (به وسیله آن، حق را) ببیند، به سود خود اوست. . . .
3-1-2- ولایت پذیری
اشاره
1- سجده (32) ، آیه 12.
2- آل عمران (3) ، آیه 13.
3- انعام (6) ،آیه104.