- سپاسگذاری 1
- چکیده 2
- کلیات تحقیق 4
- اشاره 9
- فصل اول : مفاهیم و کلیات 9
- 3-1-1- عوام زدگی 10
- 1-1-1- واژه خواص در لغت و اصطلاح 10
- 2-1-1 - واژه عوام در لغت و اصطلاح 10
- اشاره 11
- 1-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه حق 11
- 1-1-2-1- حواریون 11
- 2-1-2-1- صاحبان کتاب (عالمان اهل کتاب) 13
- 3-1-2-1- اولوالعلم (عالمان ربانی) 14
- 4-1-2-1- خواص مستضعف 17
- 1-2-2-1- مستکبران 18
- 2-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه باطل 18
- 2-2-2-1- مترفان (خوشگذرانان و مرفهای بی درد) 20
- الف) تقلید کورکورانه از آئین گذشتگان خود 21
- اشاره 21
- ویژگیهای مترفان 21
- ب) ملاک و معیار قرار دادن ثروت و امکانات مادّی 22
- ج) انکار توحید و معاد 23
- د) فسق 23
- 3-2-2-1- پیشوایان گمراهی 24
- ه) ظلم و جرم 24
- الف) ملاء جبهه حق که خوب عمل کردند مانند خواص حضرت سلیمان 25
- 1-3-2-1- ملاء 25
- 3-2-1- واژه ی مشترک 25
- اشاره 25
- ب) سران جبهه باطل که خوب عمل کردند مانند خواص بلقیس (ملکه سباء) 26
- اشاره 27
- 1-1-3-1- اراده الناس در معنای عموم 27
- 1-3-1- الناس 27
- 2-3-1- مستضعفان 28
- اشاره 28
- 2-1-3-1- اراده الناس در معنای گروه خاص 28
- 1-2-3-1- مستضعف عقیدتی (فکری) 29
- 2-2-3-1- مستضعف مادی 30
- اشاره 31
- 4-2-3-1- مستضعف سیاسی و اجتماعی 31
- الف) مستضعفان ظالم 31
- 3-2-3-1- مستضعف جسمی و عقلی 31
- ب) مستضعفان کافر 32
- ج) مستضعفان صالح 33
- نتیجه گیری 34
- اشاره 35
- فصل دوم : عوام و خواص از منظر قرآن 35
- اشاره 36
- اشاره 36
- 1-1-1-2- تقوا در لغت 36
- 1-1-2- تقوا 36
- 2-1-1-2- تقوا در اصطلاح 37
- 3-1-1-2-تقوا در قرآن 37
- الف) اصل تقوا در قرآن 37
- ب) مشتقات تقوا در قرآن 38
- ج) مضاف الیه تقوا در قرآن 38
- 4-1-1-2- عوامل تقوی 39
- اشاره 39
- الف)پیروی از صراط مستقیم و دوری از راههای دیگر 39
- د) یادآوری پیام های آسمان 40
- ه) پرستش خدا 40
- ب) مراعات و اجرای حدود الهی 40
- ج) روزه داری 40
- الف) به معنای بینائی دل 41
- 2-2-1-2- بصیرت در اصطلاح 41
- اشاره 41
- 3-2-1-2- بصیرت در قرآن 41
- ب) به معنای بینائی چشم 41
- اشاره 41
- 2-1-2- بصیرت 41
- 1-2-1-2- بصیرت در لغت 41
- اشاره 42
- الف) توحید 42
- 4-2-1-2- آثار بصیرت 42
- 3) به معنای بینائی با برهان و دلیل 42
- ب) درخواست بازگشت در آخرت 42
- ج) عبرت آموزی 43
- د) سود شخصی 43
- 3-1-2- ولایت پذیری 43
- اشاره 43
- 1-3-1-2- معنی و مفهوم ولایت پذیری 44
- 2-3-1-2- جایگاه ولایت در اسلام 45
- 3-3-1-2- ولایت غیر معصوم 46
- 4-1-2- تصمیم گیری بجا 46
- 5-1-2- اهل فهم و تجزیه و تحلیلند 46
- 6-1-2- حق گویی بدون هراس از دیگران 47
- 7-1-2- ثبات قدم 48
- اشاره 48
- الف) پایداری در برابر دشمن 49
- 1-7-1-2- معنی و مفهوم ثبات قدم 49
- 2-7-1-2- ثبات قدم در قرآن 49
- اشاره 49
- ب) امدادهای غیبی 50
- ب) یاری خواستن از خداوند و یادآوری نعمت های او 51
- الف)مژده پیروزی دادن در جنگ 51
- 3-7-1-2- عوامل ثبات قدم در قرآن 51
- د) دوری از وعده و وعیدهای مشرکان 52
- ج) داشتن قول ثابت 52
- اشاره 53
- 2-2-2- ظاهر بین 54
- 1-2-2- معیار قرار دادن دیگران برای تشخیص حق 54
- 3-2-2- مقلد و تابع 55
- 1-3-2- عمل به علم 56
- 4-2-2- جو زده 56
- اشاره 56
- 3-2 - وظایف خواص در قرآن 56
- 3-3-2- بیان حقایق در مواقع لازم 58
- 2-3-2- تعلیم عوام 58
- 4-3-2- امر به معروف و نهی از منکر 59
- 5-3-2-اعلام بیزاری از منحرفان 60
- 6-3-2-هجرت 61
- 7-3-2- تصمیم گیری به جا 61
- 8-3-2- جان فشانی و جان نثاری 62
- 10-3-2- رشادت و جوانمردی 63
- 9-3-2- هراس نداشتن از ملامت دیگران 63
- 11-3-2- تواضع و فروتنی 63
- 12-3-2- زهد و بی اعتنایی به دنیا 64
- 13-3-2- پیروی از رهبر آگاه و شجاع 65
- اشاره 66
- 1-4-2- تبعیت از حق و عالمان عامل 66
- 2-4-2- خودداری از اظهار نظرهای جاهلانه 67
- 3-4-2- آموختن و کوشش برای خارج شدن از گروه عوام 67
- نتیجه گیری 68
- اشاره 70
- فصل سوم : عوامل انحراف خواص از منظر قرآن 70
- 1-1-3- گرایش به دنیا (دنیاگرایی) 72
- اشاره 72
- 1-1-1-3- دنیا از منظر قرآن 72
- اشاره 72
- 2-1-1-3- تعبیرات دنیاگرایی در قرآن 73
- اشاره 74
- 3-1-1-3- شاخص های دنیا گرایی 74
- الف) شاخص توحید 74
- ب) شاخص نبوت 74
- د) شاخص اقتصاد 75
- ه) شاخص اجتماعی 75
- ج ) شاخص معاد 75
- و) شاخص سیاست 76
- اشاره 78
- 2-1-3- استفاده از مال حرام 78
- 1-2-1-3- حرام خواری در لغت 78
- 2-2-1-3- نکوهش حرام خواری در اسلام 79
- اشاره 80
- الف )استحقاق لعنت ، غضب الهی و جهنم 80
- ب) عدم قبولی اعمال 80
- 3-2-1-3- آثار دنیوی و اخروی حرام خواری 80
- د) قساوت قلب و عدم پذیرش حق 81
- ه) دشواری انجام اعمال نیک 81
- و) عدم صرفه ی اقتصادی 81
- ج) نابودی اعمال صالح 81
- ی) بی برکتی مال حرام 82
- اشاره 82
- 1-2-3- نداشتن ایمان واقعی 82
- اشاره 82
- 1-1-2-3- معنای ایمان 83
- 2-1-2-3- ایمان در قرآن 84
- 3-1-2-3- موانع ایمان 85
- ب) مرض قلب 85
- الف) ختم قلب 85
- 4-1-2-3- ویژگی های ایمان 86
- اشاره 87
- 2-2-3- ولایت ناپذیری 87
- 1-3-3- بی بصیرتی 88
- اشاره 88
- 1-1-3-3- موانع بصیرت93 89
- الف) دلبستگی به زیور آلات دنیوی93 89
- اشاره 89
- 2-3-3- ملاحظات خویشاوندی و دوستی 90
- ب) گرفتار شدن به لذت ها و شهوات94 90
- نتیجه گیری 92
- فصل چهارم : راهکار های جلوگیری از انحراف خواص 93
- اشاره 93
- 1-1-4- فوائد ایمان 94
- اشاره 94
- الف) پشتوانه اخلاق 94
- ج) انطباق با محیط 95
- 2-1-4- راههای تقویت ایمان و باور 95
- ب) سلامت جسم و جان 95
- 1-2-1-4- فعالیّت علمی 95
- د) تسلط بر نفس 95
- اشاره 95
- 2-2-1-4- فعالیّت عملی 96
- 3-2-1-4- انجام وظایف واجب شرعی 96
- 4-2-1-4- محاسبه نفس 96
- 5-2-1-4- یاد مرگ 97
- 6-2-1-4- پرهیز از لقمه حرام 97
- اشاره 100
- 1-1-3-4- رعایت ایمان و تقوای الهی 101
- 1-3-4- راههای عملی کسب بصیرت 101
- اشاره 101
- 2-1-3-4- ذکر و یاد الهی 101
- 3-1-3-4- شناخت ولی امر زمان 102
- 4-1-3-4- پیروی از عالمان وارسته 102
- 5-1-3-4- داشتن فکر و تحلیل مسائل 102
- 7-1-3-4- عبرت گرفتن از مسائل 103
- 8-1-3-4- پیمودن مسیر اهل بصیرت 103
- 6-1-3-4- دوراندیشی در امور 103
- نتیجه گیری 105
- فصل پنجم : نتیجه پژوهش 106
- منابع و مآخذ 109
پ«تثبیت اقدام» ، کنایه است از اینکه ایشان را در جهاد ، ثابت قدم کند تا فرار نکنند. (1)ثَبِّت اقدامَنا ، یعنی چه گام ها در ید قدرت خدای سبحان است آنها را به گونه ای ثابت می دارد که از جای تکان نمی خورند و نمی جنبند و نمی لرزند ، در ادامه ی آیه ، مشخص می شود که یکی از نتایج ثبات قدم ، پیروزی آنها بر کفار است و این پیروزی ، در پرتو حمایت خداوند حاصل می شود؛ پس ، ثبات قدم داشتن ، باعث پایداری در برابر دشمن می شود.
ب) امدادهای غیبی
در سوره ی انفال ، خداوند به استواری و پایداری در کارزار ، حرکت و پیشروی در پیکار ، آمادگی پیدا کردن و تهیه تدارکات برای رزم و نبرد و اطمینان داشتن به پشتیبانی یزدان در جنگ ، فرمان می دهد. در این راستا یادآور می شود که چگونه مؤمنان را با یاری فرشتگان ، پایدار کرد و با بارش باران به کمکشان شتافت؛ بارانی که از آب آن می نوشیدند و با آن ، خود را می شستند. آن گروه مسلمان را بس بود که احساس کنند که لشکر یزدان با ایشان است تا دل هایشان آرام گیرد و در کارزار استوار و پایدار بمانند. بعد از آن ، پیروزی به کمک خداوند یگانه حاصل می شود.
اِذ یُغَشِّیکُم النُّعاسَ امَنَهً وَ یُنَزِّلُ عَلَیکُم مِنَ السَّماءِ ماءً لِیُطَهِّرَکُم بِهِ وَ یُذهِبَ عَنکُم رِجزَ الشَّیطانِ وَ لَیربِطَ عَلَی قُلُوبِکُم وَ یُثَبِّت بِهِ الاقدامَ(2)؛ به یاد آورید زمانی که خداوند از سوی خود برای آرامش شما، خوابی سبک بر شما مسلّط ساخت واز آسمان بارانی بر شما فرستاد تا شما را با آن پاک کند وپلیدی (وسوسه ی) شیطان را از شما بزداید و دلهای شما را محکم و گام هایتان را با آن استوار سازد.
1- محمد حسین طباطبایی، همان ، ج 2 ، ص 293.
2- انفال (8) ، آیه 11.