- سپاسگذاری 1
- چکیده 2
- کلیات تحقیق 4
- اشاره 9
- فصل اول : مفاهیم و کلیات 9
- 3-1-1- عوام زدگی 10
- 2-1-1 - واژه عوام در لغت و اصطلاح 10
- 1-1-1- واژه خواص در لغت و اصطلاح 10
- 1-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه حق 11
- اشاره 11
- 1-1-2-1- حواریون 11
- 2-1-2-1- صاحبان کتاب (عالمان اهل کتاب) 13
- 3-1-2-1- اولوالعلم (عالمان ربانی) 14
- 4-1-2-1- خواص مستضعف 17
- 2-2-1- واژه های ویژه خواص در جبهه باطل 18
- 1-2-2-1- مستکبران 18
- 2-2-2-1- مترفان (خوشگذرانان و مرفهای بی درد) 20
- الف) تقلید کورکورانه از آئین گذشتگان خود 21
- اشاره 21
- ویژگیهای مترفان 21
- ب) ملاک و معیار قرار دادن ثروت و امکانات مادّی 22
- ج) انکار توحید و معاد 23
- د) فسق 23
- 3-2-2-1- پیشوایان گمراهی 24
- ه) ظلم و جرم 24
- 3-2-1- واژه ی مشترک 25
- 1-3-2-1- ملاء 25
- الف) ملاء جبهه حق که خوب عمل کردند مانند خواص حضرت سلیمان 25
- اشاره 25
- ب) سران جبهه باطل که خوب عمل کردند مانند خواص بلقیس (ملکه سباء) 26
- اشاره 27
- 1-1-3-1- اراده الناس در معنای عموم 27
- 1-3-1- الناس 27
- 2-3-1- مستضعفان 28
- اشاره 28
- 2-1-3-1- اراده الناس در معنای گروه خاص 28
- 1-2-3-1- مستضعف عقیدتی (فکری) 29
- 2-2-3-1- مستضعف مادی 30
- 4-2-3-1- مستضعف سیاسی و اجتماعی 31
- اشاره 31
- 3-2-3-1- مستضعف جسمی و عقلی 31
- الف) مستضعفان ظالم 31
- ب) مستضعفان کافر 32
- ج) مستضعفان صالح 33
- نتیجه گیری 34
- اشاره 35
- فصل دوم : عوام و خواص از منظر قرآن 35
- اشاره 36
- 1-1-1-2- تقوا در لغت 36
- اشاره 36
- 1-1-2- تقوا 36
- 2-1-1-2- تقوا در اصطلاح 37
- 3-1-1-2-تقوا در قرآن 37
- الف) اصل تقوا در قرآن 37
- ب) مشتقات تقوا در قرآن 38
- ج) مضاف الیه تقوا در قرآن 38
- 4-1-1-2- عوامل تقوی 39
- اشاره 39
- الف)پیروی از صراط مستقیم و دوری از راههای دیگر 39
- د) یادآوری پیام های آسمان 40
- ه) پرستش خدا 40
- ب) مراعات و اجرای حدود الهی 40
- ج) روزه داری 40
- الف) به معنای بینائی دل 41
- 2-2-1-2- بصیرت در اصطلاح 41
- اشاره 41
- 3-2-1-2- بصیرت در قرآن 41
- ب) به معنای بینائی چشم 41
- اشاره 41
- 2-1-2- بصیرت 41
- 1-2-1-2- بصیرت در لغت 41
- 3) به معنای بینائی با برهان و دلیل 42
- الف) توحید 42
- 4-2-1-2- آثار بصیرت 42
- اشاره 42
- ب) درخواست بازگشت در آخرت 42
- ج) عبرت آموزی 43
- د) سود شخصی 43
- 3-1-2- ولایت پذیری 43
- اشاره 43
- 1-3-1-2- معنی و مفهوم ولایت پذیری 44
- 2-3-1-2- جایگاه ولایت در اسلام 45
- 3-3-1-2- ولایت غیر معصوم 46
- 4-1-2- تصمیم گیری بجا 46
- 5-1-2- اهل فهم و تجزیه و تحلیلند 46
- 6-1-2- حق گویی بدون هراس از دیگران 47
- 7-1-2- ثبات قدم 48
- اشاره 48
- الف) پایداری در برابر دشمن 49
- 1-7-1-2- معنی و مفهوم ثبات قدم 49
- 2-7-1-2- ثبات قدم در قرآن 49
- اشاره 49
- ب) امدادهای غیبی 50
- ب) یاری خواستن از خداوند و یادآوری نعمت های او 51
- الف)مژده پیروزی دادن در جنگ 51
- 3-7-1-2- عوامل ثبات قدم در قرآن 51
- د) دوری از وعده و وعیدهای مشرکان 52
- ج) داشتن قول ثابت 52
- اشاره 53
- 1-2-2- معیار قرار دادن دیگران برای تشخیص حق 54
- 2-2-2- ظاهر بین 54
- 3-2-2- مقلد و تابع 55
- اشاره 56
- 4-2-2- جو زده 56
- 1-3-2- عمل به علم 56
- 3-2 - وظایف خواص در قرآن 56
- 2-3-2- تعلیم عوام 58
- 3-3-2- بیان حقایق در مواقع لازم 58
- 4-3-2- امر به معروف و نهی از منکر 59
- 5-3-2-اعلام بیزاری از منحرفان 60
- 6-3-2-هجرت 61
- 7-3-2- تصمیم گیری به جا 61
- 8-3-2- جان فشانی و جان نثاری 62
- 11-3-2- تواضع و فروتنی 63
- 9-3-2- هراس نداشتن از ملامت دیگران 63
- 10-3-2- رشادت و جوانمردی 63
- 12-3-2- زهد و بی اعتنایی به دنیا 64
- 13-3-2- پیروی از رهبر آگاه و شجاع 65
- اشاره 66
- 1-4-2- تبعیت از حق و عالمان عامل 66
- 3-4-2- آموختن و کوشش برای خارج شدن از گروه عوام 67
- 2-4-2- خودداری از اظهار نظرهای جاهلانه 67
- نتیجه گیری 68
- اشاره 70
- فصل سوم : عوامل انحراف خواص از منظر قرآن 70
- 1-1-1-3- دنیا از منظر قرآن 72
- اشاره 72
- اشاره 72
- 1-1-3- گرایش به دنیا (دنیاگرایی) 72
- 2-1-1-3- تعبیرات دنیاگرایی در قرآن 73
- الف) شاخص توحید 74
- 3-1-1-3- شاخص های دنیا گرایی 74
- اشاره 74
- ب) شاخص نبوت 74
- د) شاخص اقتصاد 75
- ه) شاخص اجتماعی 75
- ج ) شاخص معاد 75
- و) شاخص سیاست 76
- اشاره 78
- 2-1-3- استفاده از مال حرام 78
- 1-2-1-3- حرام خواری در لغت 78
- 2-2-1-3- نکوهش حرام خواری در اسلام 79
- الف )استحقاق لعنت ، غضب الهی و جهنم 80
- اشاره 80
- 3-2-1-3- آثار دنیوی و اخروی حرام خواری 80
- ب) عدم قبولی اعمال 80
- و) عدم صرفه ی اقتصادی 81
- د) قساوت قلب و عدم پذیرش حق 81
- ه) دشواری انجام اعمال نیک 81
- ج) نابودی اعمال صالح 81
- اشاره 82
- ی) بی برکتی مال حرام 82
- 1-2-3- نداشتن ایمان واقعی 82
- اشاره 82
- 1-1-2-3- معنای ایمان 83
- 2-1-2-3- ایمان در قرآن 84
- 3-1-2-3- موانع ایمان 85
- ب) مرض قلب 85
- الف) ختم قلب 85
- 4-1-2-3- ویژگی های ایمان 86
- 2-2-3- ولایت ناپذیری 87
- اشاره 87
- 1-3-3- بی بصیرتی 88
- اشاره 88
- الف) دلبستگی به زیور آلات دنیوی93 89
- 1-1-3-3- موانع بصیرت93 89
- اشاره 89
- 2-3-3- ملاحظات خویشاوندی و دوستی 90
- ب) گرفتار شدن به لذت ها و شهوات94 90
- نتیجه گیری 92
- فصل چهارم : راهکار های جلوگیری از انحراف خواص 93
- اشاره 93
- 1-1-4- فوائد ایمان 94
- اشاره 94
- الف) پشتوانه اخلاق 94
- ج) انطباق با محیط 95
- 2-1-4- راههای تقویت ایمان و باور 95
- ب) سلامت جسم و جان 95
- 1-2-1-4- فعالیّت علمی 95
- د) تسلط بر نفس 95
- اشاره 95
- 2-2-1-4- فعالیّت عملی 96
- 3-2-1-4- انجام وظایف واجب شرعی 96
- 4-2-1-4- محاسبه نفس 96
- 5-2-1-4- یاد مرگ 97
- 6-2-1-4- پرهیز از لقمه حرام 97
- اشاره 100
- 1-1-3-4- رعایت ایمان و تقوای الهی 101
- 1-3-4- راههای عملی کسب بصیرت 101
- اشاره 101
- 2-1-3-4- ذکر و یاد الهی 101
- 3-1-3-4- شناخت ولی امر زمان 102
- 4-1-3-4- پیروی از عالمان وارسته 102
- 5-1-3-4- داشتن فکر و تحلیل مسائل 102
- 7-1-3-4- عبرت گرفتن از مسائل 103
- 8-1-3-4- پیمودن مسیر اهل بصیرت 103
- 6-1-3-4- دوراندیشی در امور 103
- نتیجه گیری 105
- فصل پنجم : نتیجه پژوهش 106
- منابع و مآخذ 109
در سطح جامعه افراد دنیا گرا هیچ نوع توجهی به یتیمان و بینوایان ندارند(1) و همیشه در حال فخر فروشی در دنیا(2) و پیمان شکن بوده(3) و مومنان واقعی را به تمسخر می گیرند(4).
و) شاخص سیاست
بیان نمودیم که دنیا گرایی یکی ار رذائل اخلاقی بوده و مهمترین عامل ایجاد انحراف در میان خواص است ، افرادی که دارای صفت دنیا گرایی هستند در بحران های ایجاد شده اقدام به ترک جهاد و یا سستی در مراجعه به جعاد وحتی در برخی مواقع اقدام به فرار از جهاد می کنند.
مسلمانان در سال دوّم هجری ، در جنگ بدر پیروز شدند و خداوند وعده داده بود که در جنگ های آینده نیز پیروز می شوند. در سال بعد که جنگ اُحد واقع شد، پیامبر(ص) پنجاه نفر مسلح را برای حفاظت از درّه ها و کوهها نصب کرد. چون جنگ شروع شد، در آغاز مسلمانان حمله کرده و نفس دشمن را گرفته و آنها را شکست دادند، اما متأسّفانه در بین آن پنجاه نفر که مسئول حفاظت از کوه بودند، اختلاف شد، عدّه ای گفتند: پیروزی ما قطعی است ، پس به سراغ جمع غنائم برویم و عدّه ی کمی همچنان سنگرها را حفظ کردند ، دشمنِ شکست خورده، از همان منطقه ای که بدون محافظ مانده بود حمله کرد و این بار مسلمان ها ضربه ی سنگینی خوردند و شهدای بسیاری دادند، تا آنجا که جان پیامبر در معرض خطر قرار گرفت و بسیاری از مسلمانان پا به فرار گذاشتند ، پس از پایان جنگ، مسلمانان از پیامبر(ص) انتقاد می کردند که مگر خدا به ما وعده ی پیروزی نداده بود، پس چرا شکست خوردیم ؟(5)
1- کهف (18) ، آیه 28.
2- همان ، آیه 34.
3- آل عمران (3) ، آیه 77.
4- بقره (2) ، آیه 212.
5- محسن قرائتی , همان ، ذیل آیه مورد بحث.