- تبیین موضوع 1
- مقدمه 1
- الف) کارکردهای مثبت 2
- اشاره 2
- اهمیت، اهداف و فواید موضوع 2
- ب) کارکردهای منفی 5
- پیشینه تحقیق درباره موضوع 7
- سؤال ها، فرضیه و روش تحقیق 12
- بخش اول: کلیات 14
- اشاره 14
- فصل اول: مأخذ شناسی 15
- فصل دوم: واژه شناسی 20
- غیبت 20
- ظهور 21
- مشاهده 22
- ملاقات 25
- رؤیت 26
- فصل سوم: انواع ملاقات 27
- 1. زمان دیدار 27
- اشاره 27
- اشاره 27
- الف) دیدار در زمان پدر 28
- ب) دیدار در دوره غیبت صغرا 31
- ج) دیدار در دوره غیبت کبرا 32
- اشاره 34
- الف) خواب 34
- 2. حالت ملاقات 34
- ب) مکاشفه 40
- اشاره 44
- 3. شناخت 44
- ج) بیداری 44
- الف) امام را نمی شناسد 45
- ب) بعد از ملاقات امام را می شناسد 47
- ج) هنگام ملاقات امام را می شناسد 47
- بخش د و م: ا ثبا ت ملا قا ت 49
- اشاره 49
- فصل اول: دلیل امکان ملاقات 50
- جسم طبیعی امام عجل الله تعالی فرجه الشریف 50
- اشاره 50
- اشاره 50
- الف) دلیل کلامی 51
- ب) دلیل نقلی 56
- ج) دلیل عقلی - عرفانی 59
- نقد این دیدگاه 63
- اشاره 63
- دیدگاه فرقه شیخیّه 63
- دیدگاه شیخیه در مورد ملاقات 65
- اشاره 68
- فصل دوم: دلیل های وقوع ملاقات 68
- الف) تواتر 70
- 1. حکایت ها 70
- اشاره 70
- ب) اسناد معتبر 75
- ج) کرامات 77
- 2. اجماع تشرّفی 77
- 3. گواهی علما و اختلاف نداشتن در آن 83
- 4. اعمال و اذ کار نقل شده 95
- اشاره 95
- یک مؤید: تعلیم طلب دیدار 107
- بخش سو م: پاسخ ا شکا ل ها 115
- اشاره 115
- اشاره 116
- متن روایت 116
- اشاره 116
- فصل اول: روایات 116
- روایت اول. توقیع علی بن محمد سمری 116
- منابع 118
- سند 119
- دلالت 131
- احتمال های دیگر در «ادعای مشاهده» 144
- احتمال اول. ادعای سفارت 144
- احتمال دوم. ادعای حضور امام 153
- احتمال سوم. شناخت امام در حال دیدار 163
- احتمال پنجم. دیدار اختیاری امام 165
- احتمال چهارم. دانستن محل استقرار امام 165
- وجود استثنا 167
- نبود دلیل یقین آور 168
- راویان موثق 173
- روایت دوم. احادیث لا یرونه و لا یعرفونه 175
- روایت سوم. سخن محمد بن عثمان عمروی 191
- روایت چهارم. توقیع احمد بن خضر 195
- دو روایت دیگر 204
- اشاره 211
- الف) مخالف با فلسفه غیبت 211
- فصل دوم: تضادها 211
- ب) منافات با تقسیم غیبت به صغرا و کبرا 214
- ج) تضاد با نظر منکرین وقوع ملاقات 231
- اشاره 249
- فصل سوم: پیامد های منفی 249
- الف) بسترسازی برای مدعیان دروغین 249
- ب) رواج خرافات 252
- ج) بدبینی اهل اندیشه 254
- خاتمه 257
- اشاره 259
- ضمایم: حکا یت ها ی د ید ا ر 259
- دیدار در بیداری 260
- الف) شناخت امام هنگام ملاقات 260
- 1. دیدار آیت الله سید حسین حائری فشارکی 260
- 2. دیدار محمد بن عیسی بحرینی 265
- 3. دیدار مقدّس اردبیلی (فقیه محقق مولی احمد بن محمد اردبیلی نجفی، م993ق) 272
- 4. دیدار سیّد بحرالعلوم (علامه سیّد محمدمهدی بحرالعلوم طباطبایی بروجردی نجفی، م1212ق) 275
- 5. دیدار سید محمد باقر حسینی قزوینی (خواهرزاده سید بحرالعلوم و از یاران خاص ایشان) 281
- 6. دیدار استاد بزرگ، آیت الله شیخ مرتضی انصاری شوشتری 283
- 7. دیدار آیت الله شیخ محمود عراقی (شاگرد شیخ انصاری) 284
- 8. دیدار ملا ابوالقاسم قندهاری 285
- 9. دیدار آیت الله شیخ عبدالنبی اراکی (م 1387ق) 288
- 1. دیدار علامه حلّی (آیت الله فی العالمین جمال الدین حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلی) 294
- ب) شناخت امام بعد از ملاقات 294
- 2. دیدار آیت الله سید محمد مهدی عبدالصاحب لنگرودی 296
- 1. دیدار شیخ حرّ عاملی (محمد بن حسن) 298
- دیدار در مکاشفه 298
- الف) می داند مکاشفه است 298
- 2. دیدار مجلسی اول (محمد تقی) 299
- ب) متوجه مکاشفه بودن نیست 301
- 1. شیخ احمد عسکری کرمانشاهی 301
- 2. شیخ محمد کوفی 308
- دیدار در خواب 312
- 1. دیدار شیخ صدوق (محمد بن علی) 312
- 2. دیدار شیخ حرّ عاملی (محمد بن حسن) 313
- 3. دیدار شیخ مرتضی حائری 314
- 4. سید محمد تقی موسوی اصفهانی 317
- فهرست منابع 319
فصل اول: روایات
اشاره
از اشکال هایی که به دیدار با امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف در غیبت کبرا گرفته می شود، روایاتی است که ظاهر آن بر امکان نداشتن دیدار دلالت دارد. این روایات را یک یک مطرح کرده و پاسخ می دهیم.
روایت اول. توقیع علی بن محمد سمری
اشاره
مهم ترین، معتبرترین (1) و مشهورترین روایتی که برای نفی دیدار با امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف در غیبت کبرا به آن تمسک می شود، نامه ای است که حضرت ولیّ عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف به نایب چهارم خویش نوشته است و به توقیع علی بن محمد سمری معروف است. نخست متن این روایت را آورده و بعد منابع، سند و دلالت آن را بررسی می کنیم.
متن روایت
حَدَّثَنا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمُکَتِّبُ قَالَ: کُنْتُ بِمَدِینَهِ السَّلَامِ فِی السَّنَهِ الَّتِی تُوُفِّیَ فِیهَا الشَّیْخُ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ السَّمُرِیُّ
1- چشم به راه مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، «ارتباط با امام زمان در عصر غیبت»، ص45.