دیدار در عصر غیبت؛ از نفی تا اثبات صفحه 47

از روایات بسیار برمی آید ... که دیدن حضرت امکان دارد، بلکه بسیار تحقق می یابد.

ب) بعد از ملاقات امام را می شناسد

برابر حکایات نقل شده، اکثر کسانی که امام را ملاقات کرده اند، بعد از ملاقات و پایان یافتن دیدار، متوجه دیدار با امام شده اند؛ مانند علامه حلّی، (1) حاج علی بغدادی، (2) سید محمدمهدی عبدالصاحب لنگرودی (3) و بسیاری دیگر.

هرچند در این نوع دیدار، امام بعد از اتمام ملاقات شناخته می شود، ولی چون امام شناخته شده است، حرف و حرکت ایشان حجت است و باید اطاعت شود. به همین دلیل، بحث درباره این نوع ملاقات، مهم و دارای ثمره عملی است، لذا بعد از بیان انواع دیدار، در ادامه به این بحث پرداخته می شود.

ج) هنگام ملاقات امام را می شناسد

از حکایات نقل شده درمی یابیم تعداد اندکی توفیق می یابند هنگام ملاقات با امام، ایشان را بشناسند یا این نوع دیدارها کمتر برای دیگران نقل می شود. از جمله کسانی که این سعادت را یافته اند عبارتند از اسماعیل بن حسن هرقلی، عطوه علوی حسینی، (4) محمد

بن عیسی بحرینی، (5) مقدس اردبیلی، (6) سید بحر العلوم، (7) سید باقر

1- قصص العلماء، ص359.
2- نجم الثاقب، حکایت سی و یکم.
3- پادشه خوبان، ص50، تشرف ششم.
4- کشف الغمه فی معرفه الأئمه علیهم السلام، ص493 و 497.
5- بحار الأنوار، ج52، ص178.
6- بحار الأنوار، ج52، ص174.
7- جنه المأوی، حکایت نهم.