دیدار در عصر غیبت؛ از نفی تا اثبات صفحه 51

الف) دلیل کلامی

علمای امامیه برای اثبات وجود امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف دلایل عقلی بسیاری آورده اند. (1) معروف ترین این دلیل ها، برهان لطف است. بیان تفصیلی برهان و نحوه دلالت آن، مجال دیگری می طلبد، از این رو، آن را به عنوان اصل موضوعی پذیرفته و تنها عبارت های علما را که در این باب ذکر کرده اند، می آوریم:

1. شیخ مفید (م413ق):

فإن قیل من إمام هذا الزمان فالجواب القائم المنتظر المهدی محمد بن الحسن العسکری صلوات الله علیه و علی آبائه الطاهرین. فإن قیل هو موجود أم سیوجد فالجواب هو موجود من زمان أبیه الحسن العسکری علیه السلام لکنه مستتر إلی أن یأذن الله تعالی له بالخروج فیملأ الأرض قسطاً و عدلاً کما ملئت ظلماً و جوراً. فإن قیل ما الدلیل علی وجوده فالجواب الدلیل علی ذلک أن کل زمان لا بد فیه من إمام معصوم و إلا لخلأ الزمان من إمام معصوم مع أنه لطف و اللطف واجب علی الله تعالی فی کل زمان. فإن قیل ما وجه استتاره فالجواب وجه استتاره لکثره العدو و قله الناصر و جاز أن یکون لمصلحه خفیه استأثر الله تعالی بعلمها. فإن قیل قد تقدم أن الإمام لطف و اللطف واجب علی الله تعالی فإذا کان الإمام مستتراً کان الله تعالی مخلاً بالواجب، تعالی الله عن ذلک علواً کبیراً. فالجواب اللطف الواجب علی الله تعالی فی الإمام هو نصبه و تکلیفه بالإمامه و الله تعالی قد فعل ذلک فلم یکن مخلاً بالواجب و إنما الإخلال بالواجب من قبل الرعیه فإنهم یجب علیهم أن یتابعوه و یمتثلوا أوامره و نواهیه و یمکنوه من أنفسهم فحیث لم یفعلوا ذلک کانوا مخلین بالواجب فهلاکهم من قبل أنفسهم؛ (2)