- مقدمه 1
- تبیین موضوع 1
- اهمیت، اهداف و فواید موضوع 2
- الف) کارکردهای مثبت 2
- اشاره 2
- ب) کارکردهای منفی 5
- پیشینه تحقیق درباره موضوع 7
- سؤال ها، فرضیه و روش تحقیق 12
- بخش اول: کلیات 14
- اشاره 14
- فصل اول: مأخذ شناسی 15
- غیبت 20
- فصل دوم: واژه شناسی 20
- ظهور 21
- مشاهده 22
- ملاقات 25
- رؤیت 26
- 1. زمان دیدار 27
- اشاره 27
- فصل سوم: انواع ملاقات 27
- اشاره 27
- الف) دیدار در زمان پدر 28
- ب) دیدار در دوره غیبت صغرا 31
- ج) دیدار در دوره غیبت کبرا 32
- 2. حالت ملاقات 34
- اشاره 34
- الف) خواب 34
- ب) مکاشفه 40
- 3. شناخت 44
- اشاره 44
- ج) بیداری 44
- الف) امام را نمی شناسد 45
- ج) هنگام ملاقات امام را می شناسد 47
- ب) بعد از ملاقات امام را می شناسد 47
- بخش د و م: ا ثبا ت ملا قا ت 49
- اشاره 49
- اشاره 50
- جسم طبیعی امام عجل الله تعالی فرجه الشریف 50
- فصل اول: دلیل امکان ملاقات 50
- اشاره 50
- الف) دلیل کلامی 51
- ب) دلیل نقلی 56
- ج) دلیل عقلی - عرفانی 59
- اشاره 63
- دیدگاه فرقه شیخیّه 63
- نقد این دیدگاه 63
- دیدگاه شیخیه در مورد ملاقات 65
- اشاره 68
- فصل دوم: دلیل های وقوع ملاقات 68
- الف) تواتر 70
- اشاره 70
- 1. حکایت ها 70
- ب) اسناد معتبر 75
- 2. اجماع تشرّفی 77
- ج) کرامات 77
- 3. گواهی علما و اختلاف نداشتن در آن 83
- 4. اعمال و اذ کار نقل شده 95
- اشاره 95
- یک مؤید: تعلیم طلب دیدار 107
- بخش سو م: پاسخ ا شکا ل ها 115
- اشاره 115
- روایت اول. توقیع علی بن محمد سمری 116
- اشاره 116
- فصل اول: روایات 116
- متن روایت 116
- اشاره 116
- منابع 118
- سند 119
- دلالت 131
- احتمال های دیگر در «ادعای مشاهده» 144
- احتمال اول. ادعای سفارت 144
- احتمال دوم. ادعای حضور امام 153
- احتمال سوم. شناخت امام در حال دیدار 163
- احتمال چهارم. دانستن محل استقرار امام 165
- احتمال پنجم. دیدار اختیاری امام 165
- وجود استثنا 167
- نبود دلیل یقین آور 168
- راویان موثق 173
- روایت دوم. احادیث لا یرونه و لا یعرفونه 175
- روایت سوم. سخن محمد بن عثمان عمروی 191
- روایت چهارم. توقیع احمد بن خضر 195
- دو روایت دیگر 204
- الف) مخالف با فلسفه غیبت 211
- فصل دوم: تضادها 211
- اشاره 211
- ب) منافات با تقسیم غیبت به صغرا و کبرا 214
- ج) تضاد با نظر منکرین وقوع ملاقات 231
- الف) بسترسازی برای مدعیان دروغین 249
- اشاره 249
- فصل سوم: پیامد های منفی 249
- ب) رواج خرافات 252
- ج) بدبینی اهل اندیشه 254
- خاتمه 257
- ضمایم: حکا یت ها ی د ید ا ر 259
- اشاره 259
- الف) شناخت امام هنگام ملاقات 260
- 1. دیدار آیت الله سید حسین حائری فشارکی 260
- دیدار در بیداری 260
- 2. دیدار محمد بن عیسی بحرینی 265
- 3. دیدار مقدّس اردبیلی (فقیه محقق مولی احمد بن محمد اردبیلی نجفی، م993ق) 272
- 4. دیدار سیّد بحرالعلوم (علامه سیّد محمدمهدی بحرالعلوم طباطبایی بروجردی نجفی، م1212ق) 275
- 5. دیدار سید محمد باقر حسینی قزوینی (خواهرزاده سید بحرالعلوم و از یاران خاص ایشان) 281
- 6. دیدار استاد بزرگ، آیت الله شیخ مرتضی انصاری شوشتری 283
- 7. دیدار آیت الله شیخ محمود عراقی (شاگرد شیخ انصاری) 284
- 8. دیدار ملا ابوالقاسم قندهاری 285
- 9. دیدار آیت الله شیخ عبدالنبی اراکی (م 1387ق) 288
- 1. دیدار علامه حلّی (آیت الله فی العالمین جمال الدین حسن بن یوسف بن علی بن مطهر حلی) 294
- ب) شناخت امام بعد از ملاقات 294
- 2. دیدار آیت الله سید محمد مهدی عبدالصاحب لنگرودی 296
- الف) می داند مکاشفه است 298
- 1. دیدار شیخ حرّ عاملی (محمد بن حسن) 298
- دیدار در مکاشفه 298
- 2. دیدار مجلسی اول (محمد تقی) 299
- 1. شیخ احمد عسکری کرمانشاهی 301
- ب) متوجه مکاشفه بودن نیست 301
- 2. شیخ محمد کوفی 308
- دیدار در خواب 312
- 1. دیدار شیخ صدوق (محمد بن علی) 312
- 2. دیدار شیخ حرّ عاملی (محمد بن حسن) 313
- 3. دیدار شیخ مرتضی حائری 314
- 4. سید محمد تقی موسوی اصفهانی 317
- فهرست منابع 319
رد اصل دیدار به معنا دروغ گو دانستن مدعی دیدار است. چنین دروغی افترا به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف محسوب می شود و هرگز هیچ فقیهی به فقیه دیگر چنین نسبتی نمی دهد؛ زیرا این سخن به معنای فاسد و فاسق دانستن آن فقیه است.
3. گواهی علما و اختلاف نداشتن در آن
از دیگر دلایل وقوع ملاقات، گواهی گروهی از علما به وقوع آن و اختلاف نداشتن هیچ کدام از آنها در این امر است. در طول نزدیک به دوازده قرن که وقوع ملاقات امکان پذیر بوده است، با آن که عده ای به نقل آن پرداخته اند، هیچ یک از دانش مندان شیعه در پذیرش اصل آن تردیدی به خود راه نداده و آن را از اصل، باطل و دروغ نخوانده اند. البته بعضی از آنان در برخی حکایت ها اشکال کرده اند، اما هیچ کس همه را مردود ندانسته است. از آن جا که نمی توان تصور کرد چنین رخداد مهم و بزرگی اصلاً واقع نشده باشد و با این حال در طول تاریخ، هیچ عالمی لب به افشا و اعتراض نگشاید، مخالفت نکردن مدافعان حریم دین، خود نشان حقانیت این مطلب است.
گروهی از علما که به وقوع ملاقات گواهی داده اند، چنین گفته اند:
1. شیخ صدوق (م 381ق):
أن الإمام لم یستتر عن مسترشده إنما استتر خوفاً علی نفسه من الظالمین ... إن الإمام لیس فی تقیه من إرشاد من یرید الإرشاد و کیف یکون فی تقیه و قد بین لهم الحق و حثهم علیه و دعاهم إلیه و علمهم الحلال و الحرام حتی شهروا بذلک و عرفوا به؛ (1)
1- کمال الدین، ج1، ص111.