- مقدمه 1
- فصل اول: مفاهیم و مقدمات 4
- اشاره 4
- گفتار اول: مفهوم تربیت 5
- الف) تعریف تربیت 5
- ب) اهداف و ابعاد تربیت در فرهنگ اسلامی 7
- ج) شیوههای تربیت در فرهنگ اسلامی 11
- گفتار دوم: مفهوم مهدویت 15
- الف) مهدویت و اعتقاد به آن 15
- ب) اعتقاد به مهدویت و آثار آن 18
- الف) مهدویت و برنامه کلان تربیتی الهی 19
- اشاره 19
- گفتار سوم: مهدویت و تربیت 19
- ب) مهدویت و مراد از آن در عرصه تربیتی 22
- اشاره 23
- گفتار چهارم: شاخصهای تربیتی اعتقاد به مهدویت 23
- الف) محور شناختی (انتظار، معرفت و نگرش امیدوارانه) 25
- ب) محور عاطفی (انتظار، محبت و شوق) 27
- ج) محور رفتاری (انتظار، آمادگی و خودسازی) 29
- د) محور جنبشی (انتظار، قیام و اصلاح) 31
- فصل دوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره پیش از غیبت 36
- اشاره 36
- گفتار اول: راهکار بیان شرایط و نشانه های ظهور و آثار آن 37
- گفتار دوم: زمینه سازی خدا و انبیا علیهم السلام در تربیت مهدوی و آثار آن 40
- الف) سیره معصومان علیهم السلام در آمادهسازی جامعه برای عصر غیبت، انتظار و ظهور 44
- گفتار سوم: اقدامات اساسی ائمه علیهم السلام در راستای تربیت مهدوی و آثار آن 44
- اشاره 44
- ب) شیوههای امامان علیهم السلام برای ترویج فرهنگ مهدویت و جامعه پذیرسازی آن 51
- گفتار چهارم: آثار تربیتی آموزه های مهدوی در این عصر به همراه نقل برخی شواهد تاریخی 54
- فصل سوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت صغری 62
- اشاره 62
- اشاره 64
- الف) سازمان رهبری 64
- گفتار اول: آثار تربیتی سازمان رهبری و نهاد وکالت در تربیت افراد 64
- ب) نهاد وکالت 67
- گفتار دوم: آثار تربیتی توقیع و مکاتبه 69
- گفتار سوم: آثار تربیتی حضور علما و پرورش شیعیان 72
- اشاره 77
- فصل چهارم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت کبری 77
- گفتار اول: فایده امام غائب و چگونگی بهره مندی از او 78
- گفتار دوم: آثار تربیتی توصیه برای تمسک به سیره و سنت اهلبیت علیهم السلام و سخنان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 81
- گفتار سوم: آثار تربیتی جایگزینی فقها، علما و نواب عام 84
- گفتار چهارم: آثار تربیتی ملاقات با برخی علما 86
- اشاره 87
- گفتار پنجم: مروری بر شواهد تاریخی آثار تربیتی عقیده به مهدویت 87
- الف) انتظار همراه با صبر و امید 88
- ب) نقش انتظار و امید، در شکلگیری جنبشهای مردمی 91
- ج) شواهد تاریخی تأثیر نواب عام و مرجعیت، در تربیت مهدوی 96
- اشاره 101
- د) شواهدی بر آثار راهکار تربیتی حضرت، مبنی بر ملاقات با خواص 101
- 1. علامه حلی 102
- 2. مقدس اردبیلی 102
- 3. سیدبنطاووس 103
- ه) شواهد اعتقاد شعرا به مهدویت 104
- و) آثار اعتقاد به مهدویت در فرقه نعمت اللّهی 106
- ز) آثار اعتقاد به مهدویت در انتخاب نام مهدی 107
- اشاره 109
- فصل پنجم: تربیت در عصر ظهور و آثار آن 109
- گفتار اول: آثار تربیتی حکومت دینی - سیاسی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 110
- گفتار دوم: آثار تربیتی بهره گیری از پرورش یافتگان مکتب انتظار 112
- گفتار سوم: آثار تربیتی برنامه های حضرت برای پرورش نیافتگان در مکتب انتظار 113
- گفتار چهارم: آثار تربیتی حاصل از بیان ویژگی ها و برنامه های عصر ظهور برای عصر حاضر 117
- فصل ششم: موانع بروز آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت و راههای مقابله با آن 124
- اشاره 124
- گفتار اول: آشنایی با موانع و آسیب ها 126
- الف) آسیب شناسی در مباحث کلان 126
- ب) آسیبشناسی در مفاهیم کلیدی 127
- ج) آسیبشناسی در سطح خواص و مربیان جامعه 128
- د) آسیب شناسی در حوزه اجتماعی 129
- گفتار دوم: مقابله با موانع و آسیب ها 132
- گفتار سوم: راهکارهایی برای الگوسازی صحیح در موضوع تربیت مهدوی 134
- نتیجه گیری 139
- فهرست کتب عربی 147
- منابع 147
- فهرست کتب فارسی 150
- پایان نامه ها 154
- کتابهای اینترنتی 154
- مقالات 155
- نرم افزار 156
- گزارش و اخبار مستند در سایت 156
آینده را به نمایش بگذارند. (1)
با عنایت به سخنان استاد کافی، رویکرد به شعر مهدوی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی بیشتر بوده است. این رویکرد، با توجه به آنکه انقلاب، حرکتی رهاییبخش و برگرفته از اصل مهدویت بوده است، منطقی به نظر میرسد و با توجه به رشد و گسترش اندیشه مهدوی و اضطرار و شوق مردم به حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، شاعران نسل سوم انقلاب، بیش از گذشتگان به مهدویت میپردازند که نشان از بارقه های امید و انتظار در شاعران ما دارد.
گفتنی است در سده های آغازین هجری از نام مهدی بیشتر به عنوان یک نماد تاریخی استفاده میشد؛ نمادی که یادآور «صلح و آرامش»، «قسط و عدل»، «پیروزی» و «جهانشمولی اسلام و نابودی کفر جهانی» بوده است. از همین پیشینه ادبی میتوان به آثار اعتقاد راسخ مسلمانان به ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از سده های آغازین هجری تا کنون پی برد. (2)
و) آثار اعتقاد به مهدویت در فرقه نعمت اللّهی
انتخاب این فرقه و پرداختن به مهدویت از نگاه آنان، به دلیل ادعای رویکرد معناگرایانه آنان به بحث مهدویت است. فرقه نعمت الله، همواره به آن حضرت متوسل میشوند و روزی چندین بار آن حضرت را صدا میزنند و صلوات کبیر میخوانند و هنگام خواب، به باطن او و پدر و اجداد بزرگوارش متوسل میشوند.
نظر آنها در مورد حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، به قیام و به اطاعت از حضرتش باز میگردد و قیام ظاهری را که به اصطلاح خودشان مخصوص ذکر تام است، هنگامی پسندیده می دانند که نماینده قیام باطن باشد و معتقدند اگر تنها به قیام ظاهر اکتفا کنند و در رفتار و گفتار و کردار، آن حضرت را در نظر نگیرند، قیام ظاهریشان تأثیری نخواهد داشت. (3)
1- غلامرضا کافی، «مهدویت و شعرا»، فرهنگ و هنر، آینده روشن، 1385، .www.bfnews.ir
2- محمدعلی مجاهدی، سیمای مهدی موعود در آینه شعر فارسی، ص .63
3- سلطان حسین تابنده، رساله رفع شبهات، 1386، www.njavan.ir.