- مقدمه 1
- فصل اول: مفاهیم و مقدمات 4
- اشاره 4
- گفتار اول: مفهوم تربیت 5
- الف) تعریف تربیت 5
- ب) اهداف و ابعاد تربیت در فرهنگ اسلامی 7
- ج) شیوههای تربیت در فرهنگ اسلامی 11
- گفتار دوم: مفهوم مهدویت 15
- الف) مهدویت و اعتقاد به آن 15
- ب) اعتقاد به مهدویت و آثار آن 18
- الف) مهدویت و برنامه کلان تربیتی الهی 19
- اشاره 19
- گفتار سوم: مهدویت و تربیت 19
- ب) مهدویت و مراد از آن در عرصه تربیتی 22
- گفتار چهارم: شاخصهای تربیتی اعتقاد به مهدویت 23
- اشاره 23
- الف) محور شناختی (انتظار، معرفت و نگرش امیدوارانه) 25
- ب) محور عاطفی (انتظار، محبت و شوق) 27
- ج) محور رفتاری (انتظار، آمادگی و خودسازی) 29
- د) محور جنبشی (انتظار، قیام و اصلاح) 31
- فصل دوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره پیش از غیبت 36
- اشاره 36
- گفتار اول: راهکار بیان شرایط و نشانه های ظهور و آثار آن 37
- گفتار دوم: زمینه سازی خدا و انبیا علیهم السلام در تربیت مهدوی و آثار آن 40
- گفتار سوم: اقدامات اساسی ائمه علیهم السلام در راستای تربیت مهدوی و آثار آن 44
- الف) سیره معصومان علیهم السلام در آمادهسازی جامعه برای عصر غیبت، انتظار و ظهور 44
- اشاره 44
- ب) شیوههای امامان علیهم السلام برای ترویج فرهنگ مهدویت و جامعه پذیرسازی آن 51
- گفتار چهارم: آثار تربیتی آموزه های مهدوی در این عصر به همراه نقل برخی شواهد تاریخی 54
- فصل سوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت صغری 62
- اشاره 62
- گفتار اول: آثار تربیتی سازمان رهبری و نهاد وکالت در تربیت افراد 64
- الف) سازمان رهبری 64
- اشاره 64
- ب) نهاد وکالت 67
- گفتار دوم: آثار تربیتی توقیع و مکاتبه 69
- گفتار سوم: آثار تربیتی حضور علما و پرورش شیعیان 72
- اشاره 77
- فصل چهارم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت کبری 77
- گفتار اول: فایده امام غائب و چگونگی بهره مندی از او 78
- گفتار دوم: آثار تربیتی توصیه برای تمسک به سیره و سنت اهلبیت علیهم السلام و سخنان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 81
- گفتار سوم: آثار تربیتی جایگزینی فقها، علما و نواب عام 84
- گفتار چهارم: آثار تربیتی ملاقات با برخی علما 86
- اشاره 87
- گفتار پنجم: مروری بر شواهد تاریخی آثار تربیتی عقیده به مهدویت 87
- الف) انتظار همراه با صبر و امید 88
- ب) نقش انتظار و امید، در شکلگیری جنبشهای مردمی 91
- ج) شواهد تاریخی تأثیر نواب عام و مرجعیت، در تربیت مهدوی 96
- اشاره 101
- د) شواهدی بر آثار راهکار تربیتی حضرت، مبنی بر ملاقات با خواص 101
- 1. علامه حلی 102
- 2. مقدس اردبیلی 102
- 3. سیدبنطاووس 103
- ه) شواهد اعتقاد شعرا به مهدویت 104
- و) آثار اعتقاد به مهدویت در فرقه نعمت اللّهی 106
- ز) آثار اعتقاد به مهدویت در انتخاب نام مهدی 107
- فصل پنجم: تربیت در عصر ظهور و آثار آن 109
- اشاره 109
- گفتار اول: آثار تربیتی حکومت دینی - سیاسی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 110
- گفتار دوم: آثار تربیتی بهره گیری از پرورش یافتگان مکتب انتظار 112
- گفتار سوم: آثار تربیتی برنامه های حضرت برای پرورش نیافتگان در مکتب انتظار 113
- گفتار چهارم: آثار تربیتی حاصل از بیان ویژگی ها و برنامه های عصر ظهور برای عصر حاضر 117
- فصل ششم: موانع بروز آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت و راههای مقابله با آن 124
- اشاره 124
- الف) آسیب شناسی در مباحث کلان 126
- گفتار اول: آشنایی با موانع و آسیب ها 126
- ب) آسیبشناسی در مفاهیم کلیدی 127
- ج) آسیبشناسی در سطح خواص و مربیان جامعه 128
- د) آسیب شناسی در حوزه اجتماعی 129
- گفتار دوم: مقابله با موانع و آسیب ها 132
- گفتار سوم: راهکارهایی برای الگوسازی صحیح در موضوع تربیت مهدوی 134
- نتیجه گیری 139
- منابع 147
- فهرست کتب عربی 147
- فهرست کتب فارسی 150
- کتابهای اینترنتی 154
- پایان نامه ها 154
- مقالات 155
- نرم افزار 156
- گزارش و اخبار مستند در سایت 156
کند و سپس به عدل و داد فرا میخواند. جامعه زنده، مشتاق عدل و داد است. برخی انسانها به حسب ظاهر، انسان و در باطن، مردهاند؛ صورت آنها مطابق سیرتشان نیست. امام عجل الله تعالی فرجه الشریف صورت آنها را مطابق سیرتشان میکند. بعد از آنکه سیرت را انسانی و واقعی کرد، جامعه ظاهراً و باطناً انسانی میشود. سپس به عدل و داد فرا میخواند و جامعه زنده، تشنه عدل و داد میشود. کار اصلی او احیاگری است. همانگونه که رسولخدا صلی الله علیه و آله و سلم ، جامعه مرده را زنده کرد، حضرت ولیعصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز جامعه مرده را زنده، و برای احیای آن، معارف و حقایق و طهارت حقیقی را اعطا میکند. ((یُزَکِّیهم وَ یُعَلّمهم)) جامعهای زنده است که کتاب الهی، حکمت الهی و طهارت باطنی را بداند. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بعد از اینکه تزکیه و تعلیم فردی را مطرح کرد، به تزکیه و تعلیم جمعی پرداخت و به درمان کینهجویی، حسادت و... روی آورد. آن که عداوت را تبدیل به صلح میکند، کیمیاگری است (ولایت تکوینی) و این امر تنها با نصیحت ممکن نیست. کار امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف تبدیل عداوت به صداقت و... است. بیشتر کارهای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف (تأمین عدالت، رفاه و...) فرعی است و مهم، کار اصلی است و این کار اصلی با کارهای فرعی برای تربیت افراد، کامل میشود... . (1)
گفتار چهارم: آثار تربیتی حاصل از بیان ویژگی ها و برنامه های عصر ظهور برای عصر حاضر
نکته در خور تأمل در این مباحث، آن است که ذکر و بررسی برنامه های تربیتی عصر ظهور که هنوز دوران آن فرا نرسیده است، چه ضرورت و فایدهای دارد؟ به نظر میرسد همچنانکه در برنامهریزی الهی، مباحث انتظار و منتظران، قبل از شروع غیبت صغری و کبری مطرح گردید و حتی از ابتدای خلقت ساماندهی شد و این برنامهریزی، حاصل تدابیر حکیمانه الهی برای تربیت بشر بوده است، بیان پیش از موعد اخبار و شرایط دوران ظهور نیز در راستای برنامه کلان تربیتی الهی و برای زمینهسازی و ارائه الگوست. بنابراین لازم است ما نیز پیش از فرا رسیدن ایام موعود، برای برنامهریزی و ساماندهی امور تربیتی و
1- عبدالله جوادی آملی، «مهدویت و عدل الهی»، (سخنرانی ایشان در دیدار با مسئولان فصلنامه انتظار)، فصلنامه انتظار، ش13، 1383، ص42.