- مقدمه 1
- فصل اول: مفاهیم و مقدمات 4
- اشاره 4
- الف) تعریف تربیت 5
- گفتار اول: مفهوم تربیت 5
- ب) اهداف و ابعاد تربیت در فرهنگ اسلامی 7
- ج) شیوههای تربیت در فرهنگ اسلامی 11
- الف) مهدویت و اعتقاد به آن 15
- گفتار دوم: مفهوم مهدویت 15
- ب) اعتقاد به مهدویت و آثار آن 18
- الف) مهدویت و برنامه کلان تربیتی الهی 19
- اشاره 19
- گفتار سوم: مهدویت و تربیت 19
- ب) مهدویت و مراد از آن در عرصه تربیتی 22
- اشاره 23
- گفتار چهارم: شاخصهای تربیتی اعتقاد به مهدویت 23
- الف) محور شناختی (انتظار، معرفت و نگرش امیدوارانه) 25
- ب) محور عاطفی (انتظار، محبت و شوق) 27
- ج) محور رفتاری (انتظار، آمادگی و خودسازی) 29
- د) محور جنبشی (انتظار، قیام و اصلاح) 31
- فصل دوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره پیش از غیبت 36
- اشاره 36
- گفتار اول: راهکار بیان شرایط و نشانه های ظهور و آثار آن 37
- گفتار دوم: زمینه سازی خدا و انبیا علیهم السلام در تربیت مهدوی و آثار آن 40
- گفتار سوم: اقدامات اساسی ائمه علیهم السلام در راستای تربیت مهدوی و آثار آن 44
- اشاره 44
- الف) سیره معصومان علیهم السلام در آمادهسازی جامعه برای عصر غیبت، انتظار و ظهور 44
- ب) شیوههای امامان علیهم السلام برای ترویج فرهنگ مهدویت و جامعه پذیرسازی آن 51
- گفتار چهارم: آثار تربیتی آموزه های مهدوی در این عصر به همراه نقل برخی شواهد تاریخی 54
- فصل سوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت صغری 62
- اشاره 62
- اشاره 64
- الف) سازمان رهبری 64
- گفتار اول: آثار تربیتی سازمان رهبری و نهاد وکالت در تربیت افراد 64
- ب) نهاد وکالت 67
- گفتار دوم: آثار تربیتی توقیع و مکاتبه 69
- گفتار سوم: آثار تربیتی حضور علما و پرورش شیعیان 72
- اشاره 77
- فصل چهارم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت کبری 77
- گفتار اول: فایده امام غائب و چگونگی بهره مندی از او 78
- گفتار دوم: آثار تربیتی توصیه برای تمسک به سیره و سنت اهلبیت علیهم السلام و سخنان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 81
- گفتار سوم: آثار تربیتی جایگزینی فقها، علما و نواب عام 84
- گفتار چهارم: آثار تربیتی ملاقات با برخی علما 86
- اشاره 87
- گفتار پنجم: مروری بر شواهد تاریخی آثار تربیتی عقیده به مهدویت 87
- الف) انتظار همراه با صبر و امید 88
- ب) نقش انتظار و امید، در شکلگیری جنبشهای مردمی 91
- ج) شواهد تاریخی تأثیر نواب عام و مرجعیت، در تربیت مهدوی 96
- اشاره 101
- د) شواهدی بر آثار راهکار تربیتی حضرت، مبنی بر ملاقات با خواص 101
- 1. علامه حلی 102
- 2. مقدس اردبیلی 102
- 3. سیدبنطاووس 103
- ه) شواهد اعتقاد شعرا به مهدویت 104
- و) آثار اعتقاد به مهدویت در فرقه نعمت اللّهی 106
- ز) آثار اعتقاد به مهدویت در انتخاب نام مهدی 107
- فصل پنجم: تربیت در عصر ظهور و آثار آن 109
- اشاره 109
- گفتار اول: آثار تربیتی حکومت دینی - سیاسی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 110
- گفتار دوم: آثار تربیتی بهره گیری از پرورش یافتگان مکتب انتظار 112
- گفتار سوم: آثار تربیتی برنامه های حضرت برای پرورش نیافتگان در مکتب انتظار 113
- گفتار چهارم: آثار تربیتی حاصل از بیان ویژگی ها و برنامه های عصر ظهور برای عصر حاضر 117
- فصل ششم: موانع بروز آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت و راههای مقابله با آن 124
- اشاره 124
- گفتار اول: آشنایی با موانع و آسیب ها 126
- الف) آسیب شناسی در مباحث کلان 126
- ب) آسیبشناسی در مفاهیم کلیدی 127
- ج) آسیبشناسی در سطح خواص و مربیان جامعه 128
- د) آسیب شناسی در حوزه اجتماعی 129
- گفتار دوم: مقابله با موانع و آسیب ها 132
- گفتار سوم: راهکارهایی برای الگوسازی صحیح در موضوع تربیت مهدوی 134
- نتیجه گیری 139
- فهرست کتب عربی 147
- منابع 147
- فهرست کتب فارسی 150
- پایان نامه ها 154
- کتابهای اینترنتی 154
- مقالات 155
- نرم افزار 156
- گزارش و اخبار مستند در سایت 156
مسلم است کسانی همچون شیخ مفید که شایستگی لازم را داشتهاند، تحت تربیت ویژه حضرت قرار گرفتهاند. (1)
از دیگر آثار تربیتی سازمان رهبری حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در میان مردم، حفظ سیره و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهلبیت علیهم السلام است. این امر با اقدامات عملی و توصیه های کلامی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، رفع نیازهای مؤمنان و اصلاح مشکلات آنان، کشف انحرافات عقیدتی و افشای به موقع کذابان، امیدبخشی و ایجاد آمادگی و همدلی در شیعیان، حل مشکلات علمی و فکری آنان و... صورت میگیرد که هر یک به مقتضای بحث خود، در مبحث نهاد وکالت، توقیعات و ملاقات بررسی خواهد شد.
ب) نهاد وکالت
یکی از مهمترین ارکان سازمان رهبری حضرت در دوره غیبت صغری، انتخاب نواب خاص از سوی حضرت و استفاده از آنان برای پیشبرد اهداف تربیتی بوده است. از کارکردهای نهاد وکالت و آثار تربیتی آن در میان مردم، میتوان به این موارد اشاره کرد:
هدایت شیعیان به مسیر اصلی امامت و رهایی بخشیدن از سردرگمیها و انحرافها: ارشاد شیعیان و تلاش برای راهیابی درست آنان و رهایی از سردرگمیها، در غوغای شیطنتهای فرمانروایان عباسی و ادعای مدعیان دروغین نیابت و خیانت برخی نایبان امامان پیشین، از جمله کارکردهای نهاد وکالت بود. مانند ابوجعفر عمری و نقش هدایتی او در اقرار گرفتن از ابوطاهر محمدبنعلیبنبلال درباره ادعای دروغش، که در گذشته مطرح شد. همچنین نواب خاص برای جلوگیری از انحرافها، بر روایات و احادیث و تألیف کتب دینی و اموری از این قبیل نظارت داشتند. (2)
جلب اعتماد مردم از طریق خرق عادت، با عنایت حضرت: برای مثال، ابوجعفر عمری
1- الاحتجاج، ج2، ص497.
2- «سازمان رهبری شیعه در عصر غیبت صغری»، مجله انتظار، ش1، ص7؛ «غیبت صغری و وضعیت فرهنگی شیعه (3)»، مجله موعود، ش 30، سال ششم، اسفند 1380، ص81.