- مقدمه 1
- فصل اول: مفاهیم و مقدمات 4
- اشاره 4
- گفتار اول: مفهوم تربیت 5
- الف) تعریف تربیت 5
- ب) اهداف و ابعاد تربیت در فرهنگ اسلامی 7
- ج) شیوههای تربیت در فرهنگ اسلامی 11
- گفتار دوم: مفهوم مهدویت 15
- الف) مهدویت و اعتقاد به آن 15
- ب) اعتقاد به مهدویت و آثار آن 18
- الف) مهدویت و برنامه کلان تربیتی الهی 19
- اشاره 19
- گفتار سوم: مهدویت و تربیت 19
- ب) مهدویت و مراد از آن در عرصه تربیتی 22
- اشاره 23
- گفتار چهارم: شاخصهای تربیتی اعتقاد به مهدویت 23
- الف) محور شناختی (انتظار، معرفت و نگرش امیدوارانه) 25
- ب) محور عاطفی (انتظار، محبت و شوق) 27
- ج) محور رفتاری (انتظار، آمادگی و خودسازی) 29
- د) محور جنبشی (انتظار، قیام و اصلاح) 31
- فصل دوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره پیش از غیبت 36
- اشاره 36
- گفتار اول: راهکار بیان شرایط و نشانه های ظهور و آثار آن 37
- گفتار دوم: زمینه سازی خدا و انبیا علیهم السلام در تربیت مهدوی و آثار آن 40
- گفتار سوم: اقدامات اساسی ائمه علیهم السلام در راستای تربیت مهدوی و آثار آن 44
- اشاره 44
- الف) سیره معصومان علیهم السلام در آمادهسازی جامعه برای عصر غیبت، انتظار و ظهور 44
- ب) شیوههای امامان علیهم السلام برای ترویج فرهنگ مهدویت و جامعه پذیرسازی آن 51
- گفتار چهارم: آثار تربیتی آموزه های مهدوی در این عصر به همراه نقل برخی شواهد تاریخی 54
- فصل سوم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت صغری 62
- اشاره 62
- اشاره 64
- الف) سازمان رهبری 64
- گفتار اول: آثار تربیتی سازمان رهبری و نهاد وکالت در تربیت افراد 64
- ب) نهاد وکالت 67
- گفتار دوم: آثار تربیتی توقیع و مکاتبه 69
- گفتار سوم: آثار تربیتی حضور علما و پرورش شیعیان 72
- اشاره 77
- فصل چهارم: آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت در دوره غیبت کبری 77
- گفتار اول: فایده امام غائب و چگونگی بهره مندی از او 78
- گفتار دوم: آثار تربیتی توصیه برای تمسک به سیره و سنت اهلبیت علیهم السلام و سخنان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 81
- گفتار سوم: آثار تربیتی جایگزینی فقها، علما و نواب عام 84
- گفتار چهارم: آثار تربیتی ملاقات با برخی علما 86
- اشاره 87
- گفتار پنجم: مروری بر شواهد تاریخی آثار تربیتی عقیده به مهدویت 87
- الف) انتظار همراه با صبر و امید 88
- ب) نقش انتظار و امید، در شکلگیری جنبشهای مردمی 91
- ج) شواهد تاریخی تأثیر نواب عام و مرجعیت، در تربیت مهدوی 96
- اشاره 101
- د) شواهدی بر آثار راهکار تربیتی حضرت، مبنی بر ملاقات با خواص 101
- 2. مقدس اردبیلی 102
- 1. علامه حلی 102
- 3. سیدبنطاووس 103
- ه) شواهد اعتقاد شعرا به مهدویت 104
- و) آثار اعتقاد به مهدویت در فرقه نعمت اللّهی 106
- ز) آثار اعتقاد به مهدویت در انتخاب نام مهدی 107
- فصل پنجم: تربیت در عصر ظهور و آثار آن 109
- اشاره 109
- گفتار اول: آثار تربیتی حکومت دینی - سیاسی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف 110
- گفتار دوم: آثار تربیتی بهره گیری از پرورش یافتگان مکتب انتظار 112
- گفتار سوم: آثار تربیتی برنامه های حضرت برای پرورش نیافتگان در مکتب انتظار 113
- گفتار چهارم: آثار تربیتی حاصل از بیان ویژگی ها و برنامه های عصر ظهور برای عصر حاضر 117
- فصل ششم: موانع بروز آثار تربیتی اعتقاد به مهدویت و راههای مقابله با آن 124
- اشاره 124
- گفتار اول: آشنایی با موانع و آسیب ها 126
- الف) آسیب شناسی در مباحث کلان 126
- ب) آسیبشناسی در مفاهیم کلیدی 127
- ج) آسیبشناسی در سطح خواص و مربیان جامعه 128
- د) آسیب شناسی در حوزه اجتماعی 129
- گفتار دوم: مقابله با موانع و آسیب ها 132
- گفتار سوم: راهکارهایی برای الگوسازی صحیح در موضوع تربیت مهدوی 134
- نتیجه گیری 139
- فهرست کتب عربی 147
- منابع 147
- فهرست کتب فارسی 150
- کتابهای اینترنتی 154
- پایان نامه ها 154
- مقالات 155
- نرم افزار 156
- گزارش و اخبار مستند در سایت 156
کشف انحرافات عقیدتی و افشای دروغگویان و لعن مدعیان دروغین: مدعیان دروغین و فرقه های انحرافی، نقش زیادی در گمراه کردن مردم داشتند که حضرت با اقدام به موقع و نظارت و کنترل بر همه امور مسلمین، آنان را از انحرافها رهایی میبخشیدند. آن حضرت در توقیعی، شیعیان را از همنشینی با گروه گمراه «ابوخطّاب اجدع» برحذر داشتند و در ضمن، توصیه فرمودند که مردم از مال حرام و باطل دوری کنند. (1)
در اقدامی دیگر، حضرت توقیعی در اعلان لعن مدعی دروغین، «احمدبنهلال کرخی عبرتائی» وکیل سابق امام هادی و امام عسکری8 که فردی صوفی مسلک بود، صادر فرمودند که به دلیل جایگاه ویژه او و استفاده وی از منصب پیشین خود، ناگزیر حضرت دو یا سه بار، ماهیت دروغین و گمراه شدن او را اعلام و وی را لعن کردند.
توقیع حضرت در مورد اعلان لعن شملغانی که از مدعیان دروغین مهدویت بود، (2) شاهدی دیگر در این زمینه است.
هر یک از این موارد، بیانگر توجه حضرت به هدایت مردم و شناساندن افراد گمراه، نظارت و کنترل بر امور و انجام اقدامات تربیتی - هدایتی برای آنان است که از جمله آثار آن، هدایت مردم به مسیر اصلی و سیره و سنت معصومان علیهم السلام و حفظ ارزشها و فرهنگ دینی است که ضمن آن، به پرسشهای علمی و فکری شیعیان پاسخ داده شده و آنان را منتظر حقیقی و امیدوار و آماده تربیت میکند.
گفتار سوم: آثار تربیتی حضور علما و پرورش شیعیان
از دیگر راهکارهای تربیتی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف برای تقویت عقیده به مهدویت و تربیت مردم، تثبیت و تأیید علما و فقهای بافضیلت شیعه برای مراجعات مردم بود؛ علمایی همچون شیخ صدوق، شیخ مفید و شریف مرتضی. (3) در این قسمت، به آثار و برکات حضور علما در میان مردم اشاره میکنیم.
1- کمال الدین و تمام النعمه، ج 2، ص 485؛ الاحتجاج، ج2، ص470 و 471.
2- الاحتجاج، ص .474
3- چهارده قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه، ص .122