- آخر الزمان 1
- حرف «آ» 1
- آخر الزمان 1
- نشانه های آخر الزمان 8
- دین در آخر الزمان 10
- سیمای زندگی در آخر الزمان 10
- مردان آخر الزمان 11
- زنان آخر الزمان 12
- نجات یافتگان آخر الزمان 14
- آستانه سامرا 15
- ابدال 15
- حرف «أ» 15
- ابوالادیان 18
- ابو صالح 24
- اثنی عشری 25
- احمد بن اسحاق قمی 26
- احمد بن هلال عبرتائی 31
- اخیار 34
- اربع رسالات فی الغیبه 34
- اسماعیلیه 37
- فرقه های اسماعیلیه 38
- اشراط الساعه 40
- اصحاب کهف 57
- الزام الناصب فی اثبات الحجه الغائب 59
- امامت حضرت مهدی 60
- نبوت در کودکی 61
- امامت حضرت مهدی [در خردسالی] 61
- امامت در کودکی 63
- آخرین پیشوا 67
- امام حسن عسکری 71
- امام زمان 73
- امام مهدی از ولادت تا ظهور 75
- امامیه 79
- امدادهای غیبی در عصر ظهور 82
- انتظار 90
- انتظار 90
- صبر و انتظار 93
- انتظار ویرانگر 97
- انتظار سازنده 97
- انجمن حجتیه 98
- انطاکیه 100
- اوتاد 101
- ایام الله 102
- باب 104
- حرف «ب» 104
- بابیه 107
- بارانهای پیاپی 111
- باقریه 112
- برخاستن هنگام شنیدن لقب قائم 114
- بِشاره الاسلام فی علامات المهدی 115
- بقیه الله 116
- بلالیه 121
- بیت الحمد 122
- بیت المقدس 123
- بیعت با حضرت مهدی 125
- بیعت نامه حضرت مهدی 127
- البیعه لله 128
- پایان تاریخ 129
- حرف «پ» 129
- پرچم حضرت مهدی هنگام ظهور 138
- پرچم های سیاه از خراسان 141
- پیراهن حضرت مهدی 143
- تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم 146
- حرف «ت» 146
- تاریخ الغیبه الکبری 148
- تبیین المحجه الی تعیین الحجه 150
- التحفه المهدیه 151
- تناثر النجوم 152
- توقیع 153
- توقیعات ائمه 153
- توقیعات ائمه 153
- اعجاز در توقیعات 156
- توقیعات حضرت مهدی 156
- توقیع در دوران غیبت کبری 161
- موضوعات توقیعات 163
- چگونگی صدور توقیعات 163
- حرف «ث» 165
- ثاراللّه 165
- جبرئیل 167
- جارودیه 167
- حرف «ج» 167
- جده 170
- جزیره خضرا 172
- جزیره خضرا و مثلث برمودا 184
- جعفر کذاب 185
- جعفریه 199
- جمعه 200
- جنه المأوی 201
- حرف «ح» 202
- حجت 202
- حرز حضرت مهدی 206
- حسن شریعی 206
- حسین بن روح رحمه الله 208
- حسین بن منصور حلاج 210
- حکومت جهانی حضرت مهدی 211
- حکومت صالحان 218
- حکومت جهانی مهدی 218
- حکومت مستضعفان 219
- حکیمه خاتون 220
- حرف «خ» 223
- خاتم الاوصیاء 223
- خروج خراسانی 226
- خروج دجال 227
- خروج سفیانی 235
- خروج سید حسنی 237
- خروج شعیب بن صالح 241
- خروج شیصبانی 242
- خروج یمانی 243
- خروج عوف سلمی 243
- خسف به بیداء 245
- خسوف و کسوف غیرعادی 248
- خطبه قیام 250
- خمس رسائل فی اثبات الحجه 252
- خورشید پشت ابر 260
- خورشید مغرب 264
- خیمه 266
- دابه الارض 267
- حرف «د» 267
- دادگستر جهان 271
- دانشمندان عامه و مهدی موعود 272
- در انتظار ققنوس 273
- در فجر ساحل 275
- دعای افتتاح 276
- دعای عهد 277
- دعای فرج 278
- دعای ندبه 279
- دوران حیرت 280
- دین در عصر ظهور 284
- ذوالفقار 288
- حرف «ذ» 288
- ذی طوی 292
- حرف «ر» 294
- راه مهدی 294
- رجعت 295
- رجعت 295
- جایگاه رجعت در اعتقادات شیعه 297
- رجعت از نظر اهل سنت 298
- ادله نقلی بر وقوع رجعت 299
- اخبار از وقوع رجعت در گذشته 299
- آیات تأویل شده به رجعت در آخر الزمان 302
- نقش اعتقاد به رجعت در زندگی معتقدان 307
- رساله عملیه 307
- رکن و مقام 308
- رهبری بر فراز قرون 311
- زمینه سازان ظهور 312
- حرف «ز» 312
- زمینه سازان ظهور 312
- ویژگی های زمینه سازان 315
- زن و فرزند حضرت مهدی 324
- زیارت آل یس 327
- زیارت ناحیه مقدسه 329
- حرف «س» 331
- سامرا 331
- سربداران 332
- سرداب سامرا 333
- سردابیه 334
- سلاح حضرت مهدی 334
- سیره حکومتی حضرت مهدی 338
- سیصد و سیزده 343
- تعداد یاران خاصّ حضرت مهدی علیه السلام 343
- یاران حضرت طالوت 344
- سیمای حضرت مهدی در قرآن 347
- شاهدان ولادت مهدی 348
- حرف «ش» 348
- شرایط ظهور 354
- شرایط ظهور 354
- پاره ای از شرایط ظهور 356
- شرید 358
- شریعیه 358
- شعبان 359
- شلمغانی 360
- شلمغانیه 363
- شمایل حضرت مهدی 365
- شیعه 370
- صاحب الامر 373
- حرف «ص» 373
- صاحب الزمان 375
- صاحب الدار 375
- صاحب الزمانی 376
- صاحب السیف 377
- صاحب الغیبه 380
- طالقان 382
- حرف «ط» 382
- طرید 383
- طلوع خورشید از مغرب 384
- طول عمر 389
- طول عمر 389
- طول عمر از منظر قرآن کریم 390
- از نگاه عقل 393
- از نگاه روایات 393
- طی الارض 394
- طیبه 395
- ظهور 398
- حرف «ظ» 398
- ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب جهان 402
- ظهور نور 403
- حرف «ع» 404
- عاشورا 404
- عبداللّه یا عبیداللّه مهدی 407
- عثمان بن سعید عمری 411
- العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان 411
- عدل و قسط 413
- عصائب 417
- عقد الدرر فی اخبار المنتظر 418
- علی بن محمد سمری 419
- عقیقه 419
- حرف «غ» 421
- غریم 422
- غلام 424
- غیبت (پنهان زیستی) 426
- غیبت 426
- غلام احمد خان 426
- انواع غیبت 428
- فلسفه غیبت 429
- غیبت صغری 434
- غیبت صغری 434
- فلسفه غیبت صغری 436
- غیبت کبری (تامه) 437
- الغیبه 438
- فترت 439
- حرف «ف» 439
- فراگیر شدن ظلم و جور 443
- فرید 444
- قائم 445
- حرف «ق» 445
- قتل نفس زکیه 450
- قم 453
- قیام های قبل از ظهور 456
- کتاب الغیبه 462
- کمال الدین و تمام النعمه 465
- کوفه 468
- کوه رضوی 472
- کیسانیه 474
- لوح حضرت زهرا 478
- حرف «ل» 478
- مجموعه فرمایشات حضرت بقیه اللّه 482
- حرف «م» 482
- المحجه فیما نزل فی القائم الحجه 483
- محدث 484
- محمد 487
- محمد بن تومرت 495
- محمد بن عثمان بن سعید عمری 497
- محمد بن علی بن بلال 499
- محمد بن نصیر نمیری 500
- عقاید انحرافی محمد بن نصیر نمیری 502
- مدت حکومت جهانی مهدی 505
- محمد یه 505
- مدعیان دروغین نیابت 508
- مدعیان دروغین نیابت 508
- آغاز فعالیت مدعیان دروغین 509
- مدعیان مهدویت 512
- مدعیان مهدویت 512
- سه گروه مدعی مهدویت 513
- مرجع تقلید 515
- مرگ جاهلی 516
- مرگ سرخ 520
- مرگ سفید 521
- مستضعف 521
- مستضعف فکری و عقیدتی 521
- مستضعف عملی 521
- مسجد سهله 523
- مسجد صاحب الزمان (مسجد جمکران) 529
- مسجد کوفه 530
- مضطر 533
- معجم احادیث الامام المهدی 534
- معمرین 536
- مغیریِه 540
- مقتدای مسیح 542
- مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم 543
- ملاقات با حضرت مهدی 544
- ملاقات با حضرت مهدی 545
- عدم امکان ارتباط 548
- امکان ارتباط 554
- روایات 555
- اجماع 555
- منتخب الاثر 556
- داستان ها 556
- منتخب الانوار المضیئه 559
- منتظِر 560
- منتَظَر 568
- منتقم 571
- منصور بِالرعب 573
- مواریث انبیا 574
- الموتور بِابیه 578
- موسویه یا موسائیه 579
- مهدی 582
- مهدی سودانی 586
- مهدی شخصی و مهدی نوعی 587
- مهدی موعود 588
- حرف «ن» 590
- مهدیه 590
- ناحیه مقدسه 590
- ناووسیه 591
- نجبا 593
- نجم الثاقب فی احوال الامام الغائب 593
- ندای آسمانی 595
- نرجس 600
- نزول حضرت عیسی 611
- نشانه های ظهور 613
- شمار نشانه ها 614
- نشانه های ظهور 614
- انواع نشانه های ظهور 615
- نماز امام زمان 619
- نمیریه 620
- نوائب الدهور فی علائم الظهور 622
- نواب اربعه (سفرای چهارگانه) 622
- نیابت خاص 626
- نیابت عام 629
- نیمه شعبان 632
- حرف «و» 634
- واقفه 634
- وقت ظهور 636
- وقت معلوم 646
- وکلای حضرت مهدی 649
- ولایت فقیه 652
- یأجوج و مأجوج 656
- حرف «ی» 656
- یاران حضرت مهدی (خاص) 658
- یاران حضرت مهدی (خاص) 658
- فرق بین یاران خاص و یاوران 660
- ویژگی های یاران خاص 661
- یا لثارات الحسین 662
سربداران
یکی از گروه هایی که اعتقاد به حضرت مهدی علیه السلام در شکل گیری و استمرار آن نقش بسیار مهمّی داشتند، سربداران بودند. سربداران نام جنبش مردمی پیشه وران و صوفیان شیعه دوازده امامی سبزوار بود که در سال 736 ه، به پیروی از آموزش های شیخ خلیفه و شیخ حسن جوری، علیه ظلم و جور حاکمان محلی شکل گرفت و در قالب حکومت مردمی، نیم قرن در منطقه مسلّط بود. درباره وجه تسمیه این جنبش نوشته اند که در پی غائله «باشتین» اعضای این گروه «داری» بیرون ده نصب کردند و دستارها بر دار نمودند و … نام خود را «سربدار» نهادند.
سربداران معتقد بودند:
اگر خداوند ما را توفیق دهد، رفع ظلم و دفع ظالمان کنیم؛ وگرنه سر خود را بر دار اختیار کرده ایم.
آورده اند که سربداران سر خود بر دار دیدن را به هزار نامردمی کشته شدن، ترجیح می دادند. زمینه ظهور و خروج سربداران، در بستر اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران پس از هجوم مغولان فراهم آمد. با فروپاشی حکومت ایلخانان، حاکمان محلی در اطراف و اکناف ایران حکومت های مستقلی پایه گذاشتند و به جنگ قدرت با هم پرداختند. ظلم و جور این امیر نشینان مستقل و تجاوز و تعرّض آنان به حقوق مردم و خرده مالکان، موجی از نارضایتی را در منطقه برانگیخت. در این میان شرایط مغشوش سیاسی و اجتماعی خراسان، زمینه را برای بروز یک قیام مردمی فراهم آورد. ناهنجاری های اقتصادی و اجتماعی - که در پی استیلای مغولان در جامعه پدید آمد و با انحطاط حکومت آنها شدت یافت - انگیزه های لازم را در
مردم برای پیوستن به یک قیام مذهبی ایجاد کرد.
این در حالی بود که متعاقب حمله مغولان و حذف پایگاه های حکومتی تسنّن در شرق جهان اسلام، امکان رشد و گسترش تفکر شیعی دوازده امامی در ایران بیش از پیش فراهم شد تا جایی که در زمان ایلخانان مدّتی شیعه مذهب رسمی کشور شد. باورهای عرفانی متأثر از تفکرات شیعه امامیّه، در کنار ظلم ستیزی و دادگستری مبتنی بر اعتقادات مذهبی، مهم ترین انگیزه برای جذب مردم به این جنبش شد. حکومت سربداران نخستین دولت مستقل شیعی دوازده امامی و گسترده ترین نهضت شیعی، پیش از رسمیت یافتن این مذهب در ایران بود که زمینه ظهور بسیاری از نهضت های هم عصر و پس از خود را فراهم کرد.
جنبش سربداران با الهام از مکتب مهدوی، با هدف استقرار یک حکومت مشروع و به منظور براندازی تشکیلات غیر شرعی ملوک الطوائفی و حذف بقایای قوانین و رسوم یاسایی عهد مغول شکل گرفت. ایدئولوژی حاکم و دور نمایه این قیام، مذهب اثنی عشری بود. عده ای از رهبران و پیروان این جنبش، از تشیّع انقلابی متکی بر تصوّف و تشیّع علوی حمایت می کردند. عده ای دیگر نیز نوعی تشیّع فقاهتی را ترجیح می دادند و علمای دینی را به شراکت در امور دینی ترغیب می کردند. با این همه تعالیم شیخ حسن و شیخ خلیفه، با تکیه بر جهان بینی مهدویّت، بر عدم جدایی دین و دولت تصریح می کرد. اعتقاد به مهدویّت در تعابیر و ادبیات جنبش سربداران آشکار بود؛ آن چنان که شیخ حسن، مریدان را به «اختفاء» فرا می خواند و از آنان می خواست به هنگام «ظهور» آماده نبرد باشند. نوشته اند:
در زمان حکومت علی مؤید،
پیروان شیخ حسن، اسبی مجهز را هر روز دوبار در شهر می گرداندند و ظهور امام غایب را انتظار می کشیدند. ظلم گریزی، بیگانه ستیزی، حس مساوات طلبی و برقراری عدل و داد از دیگر ارزش های این قیام بود. سربداران توانستند قسمتی از خاک ایران را از اشغال مغولان و فئودال های محلی برهانند. برابری و مساوات که در رفتار و حتّی پوشش سران سربدار، مشهود بود، توزیع عادلانه غنایم، تقلیل مالیات و خراج محصول برای عوام، از ویژگی های دیگر این قیام به شمار می آمد. حکومت در میان سربداران موروثی نبود و گاهی از آن شیخیان و گاه از آن سربداران بود. با وجود این ویژگی ها، دولت سربداران به واسطه اتخاذ سیاست های نادرست داخلی و خارجی از هم فرو پاشید. با این همه سنت سربداری در ایران زنده ماند تا جایی که در پی قیام مردم سبزوار، اصطلاح سربدار صفت عام قیام هایی از این دست شد.