فرهنگ الفبایی مهدویت پیرامون حضرت مهدی (عج) صفحه 495

«وَ الخَلَفُ محمد یَخرُجُ فی آخِرِ الزَّمانِ …»

(شیخ طوسی، الأمالی، ص 291.)

از آنجایی که روایات دسته نخست با دسته دوم هماهنگ هستند، در مجموع سه دیدگاه درباره حکم نام بردن حضرت مهدی علیه السلام به «محمد» وجود دارد:

1. حرمت ذکر نام شریف آن حضرت تا زمان ظهور.

2. حرمت ذکر نام شریف آن حضرت به جهت تقیّه و خوف.

3. حرمت ذکر نام آن حضرت تنها در دوران غیبت صغری.

البته بحث درباره این دیدگاه ها، مفصل است که به محل خود وا می گذاریم.

محمد بن تومرت

ابوعبداللّه محمد بن عبداللّه تومرت مغربی حسنی در عاشورای 485 ق. متولد شد و در 580 ق. در گذشت. او سلسله «الموحدین» را در آفریقا و اسپانیا بنیان نهاد.

ابوعبداللّه از قبیله مصامد مراکش به شمار می آمد و در آغاز کار، مردم را به نزدیک بودن ظهور مهدی علیه السلام بشارت می داد. در سال 514 ق خود را مهدی خواند و گروهی را پیرامون خویش گرد آورد. او را «مهدی هرغی» و نیز «صاحب دعوت عبدالمؤمن» می خوانند، ابوعبداللّه مدتی در عراق درس خواند و مدتی نیز مجنون شمرده شد. محمد بن تومرت در کتاب «الجفر» چنان خواند که: