وظایف ما در عصر غیبت صفحه 80

1- 157. مجموعه آثار، ج 18، ص 173.

2- 158. سنن ابی داود، ج 2، ص 311، حدیث 4290.

پاسخ

اولاً: ابوداوود در این مورد یک حدیث نقل کرده است، در حالی که ده ها روایت دیگر دلالت دارد بر این که مهدی منتظر از اولاد و نسل امام حسین علیه السلام است، خصوصاً آن که در میان این دسته اخباری است که سندهای آن ها اصحّ است.

ثانیاً: همان گونه که قبلاً اشاره شد به یک معنا مهدی منتظر از ذریه امام حسن علیه السلام نیز هست؛ زیرا مادر امام باقرعلیه السلام، فاطمه، دختر امام حسن مجتبی علیه السلام، بوده است. لذا می توان هر دو دسته روایت را با یکدیگر جمع نمود.

ثالثاً: در متن حدیث فوق اختلاف اساسی وجود دارد؛ زیرا در «عقدالدرر» از ابوداوود همین حدیث نقل شده، ولی به جای «نظر الی ابنه الحسن»، «نظر الی ابنه الحسین» آمده است، یعنی به فرزندش حسین نظر کرد. همان گونه که جماعتی از حفّاظ همانند ترمذی، نسائی و بیهقی همین قضیه را نقل کرده اند، در حالی که در آن چنین آمده است: «انّ علیاً نظر الی ابنه الحسین».(1) خصوصاً آن که احتمال تغییر و تحریف در لفظ داده می شود؛ زیرا حسن و حسین شبیه به هم نوشته می شوند.

رابعاً: احتمال جعل و وضع در این حدیث و نظیر آن داده می شود همان گونه که قبلاً اشاره شد.

خامساً: حدیث منقطع است؛ زیرا ابواسحاق سبیعی ثابت نشده که حدیثی از امیرالمؤمنین علیه السلام شنیده باشد، همان گونه که منذری به این مطلب اشاره کرده است.(2)