- پیشگفتار 1
- بخش اول 2
- 1 - ظهور حضرت مهدیعلیه السلام از دیدگاه جامعه اسلامی 3
- 2 - اصالت مهدویّت و انکار ظهور حضرت مهدیعلیه السلام از سوی برخی از مغرضان و متعصّبان 9
- 3 - ظهور حضرت مهدیعلیه السلام از دیدگاه صحابه و تابعین 10
- 4 - عقیده به ظهور حضرت مهدیعلیه السلام از نظر اقوام و ادیان 15
- اصالت اعتقاد به ظهور مُنجی 16
- انتظار ظهور «منجی» در بین یهود و نصاری 17
- مسیح های دروغین 17
- 5 - عقاید اقوام مختلف جهان درباره مصلح موعود 18
- 6 - اسامی مقدّس حضرت مهدیعلیه السلام در کتب مذهبی اهل ادیان 21
- 7 - عقیده به ظهور حضرت مهدیعلیه السلام یک مسأله عقلی و منطقی است 25
- 8 - عقیده به ظهور حضرت مهدیعلیه السلام یک مسأله فطری است 27
- 9 - عقیده به ظهور حضرت مهدیعلیه السلام یک اعتقاد اصیل مذهبی است 29
- 10 - عقیده به ظهور حضرت مهدیعلیه السلام اختصاص به اسلام ندارد 31
- بخش دوّم 33
- 1 - مهدی موعودعلیه السلام از دیدگاه اسلام 33
- 2 - مهدی موعودعلیه السلام از دیدگاه شیعه 34
- 3 - مهدی موعودعلیه السلام از دیدگاه اهل سنّت 39
- 4 - ویژگیهای حضرت مهدی در روایات 47
- 5 - تعداد روایات وارده درباره حضرت مهدیعلیه السلام 51
- بخش سوّم 55
- 2 - مهدیعلیه السلام از اولاد «کنانه» است 56
- 1 - مهدی موعود اسلام از عرب است 56
- 3 - مهدیعلیه السلام از «قریش» است 57
- 4 - مهدیعلیه السلام از «بنی هاشم» است 58
- 6 - مهدیعلیه السلام از فرزندان ابو طالب است 59
- 5 - مهدیعلیه السلام از فرزندان عبدالمطلب است 59
- 7 - مهدیعلیه السلام از عترت پیامبر است 60
- 8 - مهدیعلیه السلام از اهل بیت پیامبر است 61
- 9 - مهدیعلیه السلام هم نام پیامبر است 64
- 10 - مهدیعلیه السلام از فرزندان پیامبر است 65
- 11 - مهدیعلیه السلام از فرزندان حضرت علیعلیه السلام است 67
- 12 - مهدیعلیه السلام از فرزندان حضرت فاطمهعلیها السلام است 68
- 13 - مهدیعلیه السلام از فرزندان حسنین علیهما السلام است 70
- 14 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام حسینعلیه السلام است 71
- 15 - مهدیعلیه السلام نهمین فرزند امام حسینعلیه السلام است 72
- 16 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام زین العابدینعلیه السلام است 73
- 17 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام باقرعلیه السلام است 75
- 18 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام صادقعلیه السلام است 75
- 19 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام کاظمعلیه السلام است 76
- 20 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام رضاعلیه السلام است 79
- 22 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام هادیعلیه السلام است 81
- 21 - مهدیعلیه السلام از فرزندان امام جوادعلیه السلام است 81
- 23 - مهدیعلیه السلام فرزند امام حسن عسکریعلیه السلام است 84
- 24 - مهدیعلیه السلام از ذوی القربی است 86
- 25 - مهدیعلیه السلام از ذرّیه پیامبر است 87
- بخش چهارم 88
- 1 - محمّد شبلنجی 89
- 2 - شیخ محمّد صبّان 89
- اعتراف دانشمندان اهل سنّت به صحّت احادیث مهدیعلیه السلام 89
- 3 - ابن حجر عسقلانی 90
- 4 - ابن حجر هیثمی مکّی 90
- 5 - ابو الطیّب سیّد محمّد صدّیق حسینی بخاری قنوجی هندی 90
- 6 - شیخ منصور علی ناصف 91
- 1 - یک سند تاریخی و مدرک زنده 92
- 8 - وهابیان 92
- 7 - احمد زینی دحلان 92
- متن کامل بیانیّه علمای حجاز 93
- 2 - توضیح مختصری پیرامون بیانیّه علمای حجاز 95
- 3 - مخالفان وجود حضرت مهدیعلیه السلام چه میگویند؟ 98
- 1 - ابن حزم اندلسی و گمراهی عجیب! 98
- 2 - خطیب بغدادی 99
- 3 - ابن کثیر شامی 99
- مهدی موعودعلیه السلام در گفتار دانشمندان بزرگ اهل سنّت 100
- بخش پنجم 100
- رسوائی تا کجا؟ 100
- محمّد امین سویدی میگوید 101
- ابن اثیر میگوید 101
- ابن ابی الحدید معتزلی میگوید 101
- ابن منظور، نویسنده کتاب «لسان العرب» میگوید 101
- ابن حجر مکّی میگوید 102
- زبیدی نویسنده کتاب «تاج العروس» میگوید 102
- شمس الدین قرطبی میگوید 103
- مقدّسی شافعی 103
- بخاری (معروف به خواجه پارسای) میگوید 103
- شمس الدین ذهبی میگوید 103
- نویسنده کتاب «ارشاد المستهدی» میگوید 104
- محیی الدین عربی میگوید 104
- 1 - ابن ابی ثلج بغدادی 105
- 1 - کسانی که مهدیعلیه السلام را پسر امام حسن عسکریعلیه السلام میدانند 105
- 2 - علی بن حسین مسعودی 106
- 3 - احمد بن حسین بیهقی شافعی 106
- 4 - شیخ احمد جامی 107
- 5 - فخر الدین رازی 109
- 6 - یاقوت حموی 109
- 7 - شیخ فرید الدین عطّار نیشابوری 110
- 8 - محی الدین عربی 112
- 10 - شیخ سعد الدین حموی 113
- 9 - شیخ عبدالرحمان صوفی 113
- 11 - کمال الدین محمّد بن طلحه شافعی 114
- 13 - مولانا جلال الدین رومی بلخی 115
- 12 - حافظ محمّد بن یوسف گنجی شافعی 115
- 15 - حمد اللّه مستوفی قزوینی 117
- 14 - ابن خلکان اشعری شافعی 117
- 16 - حافظ شمس الدین محمّد ذهبی 118
- 18 - ملاّ حسین کاشفی 120
- 17 - محمّد خواوند شاه، مشهور به میر خواند 120
- 19 - خواند میر 121
- 20 - شمس الدین محمّد بن طولون دمشقی 121
- 21 - شیخ عبداللّه شبراوی شافعی 122
- 22 - قاضی جواد ساباطی حنفی بصری 122
- 24 - سیّد مؤمن شبلنجی مصری 123
- 23 - شیخ سلیمان قندوزی حنفی بلخی 123
- 25 - خیرالدین زرکلی معاصر 124
- 2 - افسانه سرداب 127
- 1 - نظر مارگلی یوت اسلام شناس اروپایی در باره حضرت مهدیعلیه السلام 129
- بخش ششم 129
- ردّ نظریه مارگلی یوت 130
- نکتهای که بر همه پوشیده مانده است 131
- 2 - نظر سیّد امیر علی دانشمند اسلامی هندوستان 132
- آیا نا کامی و ستم، علّت عقیده به ظهور مهدیعلیه السلام است؟ 133
- 3 - محمّد احمد سودانی و ادّعای مهدویت 134
- 4 - اعتراف «جیمز دارمستتر» به اصالت مهدویت 135
- 5 - مدّعیان مهدویّت و سوء استفاده از عنوان مهدی موعود 135
- بخش هفتم 136
- 1 - علّت پی جویی مفاهیم اسلامی 137
- 3 - انتظار در نگاه مذهب 138
- 2 - انتظار از نظر لغت 138
- 4 - انتظار فرج در اسلام 139
- الف) انتظار فرج در قرآن 140
- ب) انتظار فرج در روایات اسلامی 144
- آیا انتظار عامل رکود است؟ 147
- 5 - انتظار فرج از دیدگاه نظام های سلطه گر 147
- 7 - انتظار مؤثّرترین عامل تحرّک 148
- 6 - مفهوم صحیح انتظار 148
- ارزش و اهمیّت انتظار در روایات اسلامی 149
- 8 - آثار سازنده انتظار و نقش آن در ساختن اجتماع 152
- 1 - خود سازی 154
- انتظار و مسئولیّت منتظران مؤمن 154
- 2 - دگر سازی 163
- 3 - زمینه سازی 165
- انتظار عامل مقاومت و پایداری 166
- اعتراف دشمنان اسلام به سازندگی انتظار 177
- انتظار عامل بقای جامعه تشیع 177
- بخش هشتم 180
- 1 - سوره بقره 181
- 2 - سوره آل عمران 185
- 3 - سوره نساء 186
- 4 - سوره انفال 188
- 5 - سوره توبه 189
- 6 - سوره هود 193
- 7 - سوره ابراهیم 194
- 8 - سوره حجر 195
- 9 - سوره اسراء 196
- 10 - سوره مریم 198
- 11 - سوره نور 199
- 13 - سوره سجده 200
- 12 - سوره قصص 200
- 14 - سوره فتح 201
- بخش نهم 201
- 1 - مهدی موعودعلیه السلام در کتب مقدسه هندیان 203
- 1 - مهدیعلیه السلام در آخر الزمان ظاهر میشود 203
- الف) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب اوپانیشاد 203
- 2 - مهدیعلیه السلام بر اسب دست و پا سفیدی سوار است 205
- 3 - مهدیعلیه السلام با شمشیر قیام میکند 206
- 4 - مهدیعلیه السلام پاکی را به جهان بر میگرداند 210
- ب) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «باسک» 213
- منظور از پادشاه عادل مهدی موعودعلیه السلام است 214
- 1 - مهدیعلیه السلام زمین را پر از عدل و داد مینماید 215
- 2 - مهدیعلیه السلام در پایان همه دولتها میآید 215
- 3 - حق و راستی با مهدیعلیه السلام و او با حق همراه است 216
- 4 - تمامی گنجهای عالم در اختیار مهدیعلیه السلام است 217
- 5 - مهدیعلیه السلام از آسمان و زمین خبر میدهد 219
- 6 - در همه عالم کسی بزرگتر از مهدیعلیه السلام به دنیا نیاید 224
- ج) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «پاتیکل» 224
- د) بشارت ظهور حضرت بقیة اللَّهعلیه السلام در کتاب «وشن جوک» 225
- ه) بشارت ظهور حضرت ولی عصرعلیه السلام در کتاب «دید» 226
- ز) بشارت ظهور حضرت حجة اللَّهعلیه السلام در کتاب «ریگ ودا» 227
- و) بشارت ظهور حضرت قائمعلیه السلام در کتاب «دادتگ» 227
- ح) بشارت ظهور آخرین حجّت خداعلیه السلام در کتاب «شاکمونی»: 230
- 2 - بشارات ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «تورات» 232
- الف) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در «زبور داوود» 232
- ب) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «اشعیای نبی» 235
- چند بشارت دیگر از کتاب اشعیا 239
- 1 - تأمین عدالت اجتماعی و امنیّت عمومی 240
- 2 - تأمین رفاه همگانی و آباد ساختن جهان 242
- ج) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب بوئیل نبی 246
- د) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «زکریای نبی» 247
- 1 - سرنوشت یهودیان مغرور 248
- 2 - اخراج یهود از سرزمینهای اسلامی 249
- 3 - صهیونیسم و تشکیل دولتی به نام اسرائیل 250
- ه) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «حزقیال نبی» 251
- و) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب حجّی نبی 252
- ز) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «صفینای نبی» 253
- ح) بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «دانیال نبی» 254
- الف) انجیل متّی 255
- 3 - بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در کتاب «انجیل» 255
- ب) انجیل مَرْقُس 256
- ج) انجیل لوقا 257
- مکاشفه یوحنا 258
- ه) انجیل یوحنا 258
- و) رساله پولس به رومیان 260
- فرود آمدن حضرت عیسیعلیه السلام از آسمان 261
- ز) اعمال رسولان 261
- 4 - بشارت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام در منابع «زرتشتیان» 265
- بخش دهم 269
- 1 - قرآن و دین آینده جهان 270
- 2 - روایات اسلامی و دین آینده جهان 271
- 3 - اسلام، دین همیشگی خدا 273
- 4 - دعوت پیامبر اسلام، عمومی و جهانی است 277
- 5 - رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم خاتم پیامبران است 278
- دلایل خاتمیّت پیامبر اسلام در روایات 281
- 6 - قرآن کریم، خاتم کتب آسمانی است 285
- خاتمیّت قرآن در روایات 288
- 7 - دین اسلام، خاتم ادیان است 290
- بخش یازدهم 294
- 1 - عوارض شوم تمدّن صنعتی 295
- 1 - یأس و نا امیدی 296
- 2 - گسترش فساد اخلاقی و ازدیاد بزهکاری 299
- 3 - مسابقه تسلیحاتی و رقابت خطرناک قدرتهای جهانی 301
- 2 - انتقاد دانشمندان غربی از تمدّن کنونی 303
- 3 - اختراع سلاحهای مرگبار و هزینههای سنگین 306
- 4 - جنگ جهانی سوّم، ارمغان تمدّن صنعتی 307
- 5 - ضرورت تشکیل حکومت جهانی 310
- 1 - اینشتین 311
- 2 - برتراند راسل 311
- 6 - اعتراف دانشمندان به لزوم حکومت جهانی 311
- 3 - فولیتر فرانسوی 312
- 4 - پروفسور آرنولدتوین پی 312
- 5 - ویلیام لوکا اریسون، فیلسوف آمریکایی 312
- 7 - کانت، فیلسوف مشهور آلمانی 313
- 6 - دانته، ادیب شهیر ایتالیایی 313
- 7 - خبر سطیح کاهن در باره مصلح موعود 314
- بخش دوازدهم 316
- حضرت مهدیعلیه السلام با میراثهای گرانبهای پیامبران میآید 317
- 1 - برخی از ویژگیهای حضرت مهدیعلیه السلام 317
- حضرت مهدیعلیه السلام با ملائکه یاری میشود 320
- قرآن و یاران حضرت مهدیعلیه السلام 323
- 2 - یاران حضرت مهدیعلیه السلام 323
- روایات و یاران حضرت مهدیعلیه السلام 327
- 3 - وقت ظهور حضرت مهدیعلیه السلام 331
- الف) تورات 337
- 4 - مدّت حکومت حقه 338
- ب) انجیل 338
- کتابهایی که تا کنون انتشارات مسجد مقدّس جمکران منتشر نموده ا ست: 341
- * نمایندگیهای انتشارات مسجد مقدّس جمکران * 349
- پی نوشت ها 351
این عقیده، یکی از آرزوهای مهم و دیرین بشر است. و عجبی نخواهد بود اگر میبینیم در هر زمان، انسان امیدوار به آینده بهتری بوده است … عامل عمده این عقیده ایمان است».(291)
آری خواننده گرامی! عامل اصلی عقیده به ظهور حضرت مهدیعلیه السلام و انتظار فرج آخرین حجّت خدا، ایمان است. ایمان عامل بسیار قوی و نیرومندی است که با وجود آن، پیوسته آدمی خود را خوشبخت و کامروا میبیند و هرگز با فشار روزگار و تراکم ناملایمات و گرفتاریهای زندگی، روحیّه خود را نمیبازد و امید نجات و رستگاری را از دست نمیدهد. پیوسته میکوشد و میجوشد و میخروشد و از خدای خود امید پاداش دارد، و از او درخواست میکند که:
«خدایا! بر امام ما «مهدیعلیه السلام» درود فرست و دوریش را نزدیک گردان … و به وسیله ظهور او دلها را پایدار ساز و پیکار سرنوشت ساز را برپا دار».(292)
اینک برای اینکه این موضوع کاملاً روشن شود به بحث و بررسی انتظار فرج و دلایل آن در قرآن و حدیث، میپردازیم.
4 - انتظار فرج در اسلام
4 - انتظار فرج در اسلام
انتظار فرج در اسلام و به ویژه در مذهب حقّه تشیّع، عبارت از ایمان استوار به امامت و ولایت حضرت ولیّ عصرعلیه السلام و امید به ظهور مبارک آن واپسین حجّت خداوند، و آرزوی فرا رسیدن روزگار رهایی مستضعفان از چنگال مستکبران، و تمام شدن دوران داعیه «لمن الملکی» طاغوتیان، و فتح و پیروزی نهایی مؤمنان، و آغاز حکومت صالحان، تا پایان جهان است که همه اعتقادهای اساسی اسلام را - از یکتایی خدا و رسالت پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم و امامت امامان معصومعلیهم السلام و تحقّق وعده تخلّفناپذیر خداوند - در بر دارد.
انتظار فرج در اسلام، در واقع نوعی آمادگی است. آمادگی برای پاک شدن، پاک زیستن، و دور ماندن از زشتیها و وصول به تزکیه نفس. آمادگی برای حرکتی مستمرّ و دائم، با تلاش و کوشش پی گیر و خستگیناپذیر توأم با خودسازی و دگرسازی و زمینه سازی. و سرانجام آمادگی برای تهیّه قوا برای شرکت در نهضت عظیم آسمانی حضرت مهدیعلیه السلام که آغاز آن، ظهور مبارک حضرت ولی عصرعلیه السلام و فرجام آن، شکست تاریکیها، ظلمها، فسادها، جهل ها، جنایتها، قدرت طاغوتها، و نتیجه آن، برپایی حکومت عدل «اللّه» و تحقّق قول و پیمان خداوند به عزّت بخشی مؤمنان است.
پس از روشن شدن اهمیّت انتظار در زندگی بشر، به بررسی انتظار فرج در اسلام میپردازیم تا مفهوم صحیح آن را دریابیم.
اینک برای روشن شدن مطلب به سراغ متون اصیل اسلامی و روایات پیشوایان معصومعلیهم السلام میرویم، و لحن گوناگون آیات و روایاتی که از ائمّه معصومینعلیهم السلام در باره مسأله انتظار و ارزش و اهمیّت این عقیده اصیل رسیده است، مورد بررسی قرار میدهیم.