انس با قرآن و سیر مطالعاتی در دانش های قرآنی (عمومی - نیمه تخصصی - تخصصی) صفحه 21

برخی از مفسران در توضیح حق تلاوت می نویسند: این تعبیر پر معنا خط روشنی برای ما در برابر قرآن مجید و کتاب آسمانی مشخص می سازد. چرا که مردم در برابر این آیات الهی چند گروهند: گروهی فقط ادای الفاظ می کنند. گروهی از الفاظ فراتر می روند و در معانی دقت می کنند.

گروهی قرآن را به عنوان یک کتاب عمل و یک برنامه کامل زندگی می پذیرند. یعنی خواندن الفاظ و درک مفاهیم را مقدمه ای برای عمل می دانند. و این است حق تلاوت(1).

در حدیثی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مورد آیه ای که می فرماید (حَقَّ تِلاوَتِهِ) آمده است که فرمودند: «تبعیت می کنند آن را حق تبعیت»(2).

7 - درس قرآن (مراجعه مکرر به قرآن)

یکی از مراحل استفاده از قرآن کریم، «درس» است. در قرآن به این مطلب در موارد متعددی اشاره شده است.

قرآن در مورد اهل کتاب می فرماید: «آیا از آنان پیمان محکم کتاب [الهی] گرفته نشده، که نسبت به خدا جز به حق سخن نگویند؟! و آنچه را که در آن [کتاب] است درس گرفته اند»(3).

(وَ دَرَسُوا ما فِیهِ) . از نظر لغوی چند عنصر در واژه «درس» و تحقیق مفهوم آن مؤثر است.

1- (1) تفسیر نمونه، ج 1، ص 431 با تلخیص.
2- (2) «عن النبی (صلی الله علیه و آله): فی قوله تعالی: حقّ تلاوته: یتّبعون حقّ اتباعه» ر. ک: میزان الحکمه، ج 8، ص 84.
3- (3) (أَ لَمْ یُؤْخَذْ عَلَیْهِمْ مِیثاقُ الْکِتابِ أَنْ لا یَقُولُوا عَلَی اللّهِ إِلاَّ الْحَقَّ وَ دَرَسُوا ما فِیهِ)، اعراف/ 169.