- مقدّمه چاپ سوم 1
- مقدّمه چاپ دوم 3
- مقدّمه چاپ اوّل 5
- بخش اوّل: ارزش و چگونگی بندگی خداوند 7
- اشاره 7
- هدف فاعل و هدف فعل 7
- معنای صحیح هدفداری خداوند 7
- فصل 1: عبادت با معرفت؛ هدف از خلقت بندگان 7
- غایت یا علّت غایی فعل 8
- داعی زائد بر ذات یا عین ذات 9
- حکیمانه بودن افعال خداوند 10
- اشاره 11
- هدف خالق یا هدف مخلوق 11
- بندگی اختیاری در پیشگاه الهی 11
- اراده تکوینی و تشریعی خداوند 12
- ابتلا و امتحان انسانها 14
- اختلاف در خلقت: زمینه ای برای امتحان 15
- مانع نشدن خداوند از انجام گناه 17
- پایه و اساس بندگی خداوند 18
- اشاره 18
- عبادت بر پایه معرفت 19
- اختیاری نبودن تحقّق معرفت 19
- نقش انسان در قبول یا ردّ معرفت 20
- واجب ترین معرفت برای انسان 21
- معرفت خداوند؛ روح عبادت 22
- رابطه عمل و معرفت 23
- معیار افضلیّت انسان 24
- هدف از خلقت انسان 25
- اشاره 27
- فصل 2: اقسامِ بندگان در عبادت خداوند 27
- معرفت و ایمان 27
- پخش شدن ایمان بر اعضا 28
- معرفت قلبی 28
- تفاوت اسلام و ایمان 29
- تعریف جامعی از ایمان 31
- اسلام شرط ایمان 31
- اظهار اسلام به زبان 32
- اسلام ظاهری و واقعی 32
- اشاره 32
- حقیقت اسلام 33
- اشاره 35
- حقیقت کفر 35
- تفاوت کفر با فسق 37
- شک اختیاری و غیر اختیاری 39
- شک در معرفت 39
- شک مرتبه ای از انکار 40
- اشاره 42
- مستضعف نه مؤمن است و نه کافر 42
- تعریف مستضعف 43
- عاقبت مستضعفان 44
- روشن نشدنِ سرانجام مستضعفان قبل از قیامت 46
- اشاره 48
- نقش پیامبران در ارائه طریق بندگی 48
- فصل 1: جایگاه رفیع امامان علیهم السّلام و معرفت ایشان 48
- بخش دوم: معرفت امام؛ تنها راه بندگی خدا 48
- شأن سفارت و معبّریت از جانب خداوند 50
- اشاره 51
- معرّفی راهنمایانِ الهی به وسیله خداوند 51
- معرفت خداوند به خودش و رسول به رسالت 53
- برگزیده بودن پیشوایان الهی 54
- اشاره 54
- مرتبه اخلاص در بندگی خدا 55
- اشاره 57
- لزوم معرفت رسول صلی الله علیه و آله و سلم 57
- عبادت خدا از طریق تسلیم به برگزیدگان الهی 57
- استکبار شیطان از سجده بر آدم علیه السّلام 58
- ایمان قلبی نداشتن شیطان به خداوند 60
- مقام خلیفه اللّهی برای حجّتهای خداوند 62
- اشاره 62
- عصمت خلیفه خدا 62
- موضوعیّت و طریقیّت داشتن شناخت خلفای الهی 64
- شک نسبت به مقام خلیفه خدا 65
- برگزیده های برگزیدگانِ خدا 67
- اشاره 67
- برتری چهارده معصوم علیهم السّلام بر انبیای الهی 68
- برتری چهارده معصوم علیهم السّلام بر فرشتگان الهی 69
- سرّ افضلیّت چهارده معصوم علیهم السّلام 72
- برتری چهارده معصوم علیهم السّلام بر همه خلایق 73
- قابل درک نبودن مقامات چهارده معصوم علیهم السّلام 74
- معرفت اهل بیت علیهم السّلام؛ اساس هر منزلت الهی 76
- «وجه الله» بودن امام علیه السّلام 78
- «عین الله» ، «لسان الله» و «ید الله» 81
- اشاره 82
- «باب الله» بودن ائمه علیهم السّلام 82
- معنای «بِنا عُبِدَالله» و «بِنا عُرِفَ الله» 83
- قطره ای از دریای معرفت امام علیه السّلام 84
- اشاره 84
- ولایت ائمه علیهم السّلام بر مؤمنان 87
- تفویض امر به ائمه علیهم السّلام 89
- معرّفی حضرت صادق علیه السّلام از امام علیه السّلام 93
- وظیفه معرفت امام علیه السّلام 95
- اشاره 95
- فصل 2: ارتباط ایمان با معرفت امام علیه السّلام 95
- پنج وظیفه امّت در قبال امام علیه السّلام 96
- اشاره 98
- معرّفی اهل بیت علیهم السّلام در زیارت جامعه کبیره 98
- کمالات خدادادی ائمه علیه السّلام 98
- عملکرد ائمه علیهم السّلام در انجام مسؤولیت های الهی 100
- ائمه علیهم السّلام؛ میزان حق و رضای خداوند 101
- نفی تفویض باطل 104
- منزلت اهل بیت علیهم السّلام در همه عوالم هستی 105
- گوشه ای از برکات وجودیِ اهل بیت علیهم السّلام برای ما 105
- رضای امام علیه السّلام؛ شرط لازم آمرزش گناهان 107
- امام علیه السّلام راعی و سرپرست امّت 108
- رفع اشکال از تشبیه امام علیه السّلام به چوپان 113
- معرفت امام علیه السّلام؛ سرچشمه همه خیرات 114
- اشاره 114
- عقلی بودن لزوم تبعیّت از امام علیه السّلام 114
- باب خدا بودن ائمه علیهم السّلام 115
- نیاز انسان به امام علیه السّلام در اصول و فروع دین 118
- امام علیه السّلام؛ پدر دلسوز و مادر مهربان 119
- دو نوع هدایت امام علیه السّلام 121
- اشاره 122
- امام شناسی؛ تنها پایه خداشناسی 122
- تعریف خداشناسی صحیح 122
- معنای دقیق «هدایت» و «ضلالت» در قرآن 125
- شرک منکر ولایت 126
- مراتب انکار امامت 128
- منکر امام علیه السّلام مسلمانِ کافر است 130
- ولایت؛ شرط ضروری توحید 132
- معرفیّ امیرالمؤمنین علیه السّلام از زبان خودشان 133
- اشاره 135
- فصل 3: نقش تولّی و تبرّی در دینداری 135
- حقیقت ایمان: حبّ و بغض به خاطر اهل بیت علیهم السّلام 135
- روح عبادت: کوچکی در برابر خداوند 135
- اِعمال ولایت الهی در حقّ بنده مؤمن 138
- حبّ و بغض برای خداوند؛ معیار درجه ایمان 139
- دوستی با دوست خدا و دشمنی با دشمن او 141
- اهل بیت علیهم السّلام؛ محبوب بالذات خداوند 141
- مودّت فی القربی؛ روح بندگی خداوند 144
- عبادت بودن تبرّی از دشمنان خدا 146
- اشاره 147
- بدعت گذاشتن عمدی خلفا در دین 149
- پیروی از پیشوایان ضلالت 150
- ائمه کفر، ریشه هر شرّ 152
- تقصیر ائمه کفر در مورد همه جنایات 154
- اشاره 155
- اهمیّت قالب و ظاهر عبادت 158
- ایمان و عمل صالح؛ دو شرط لازم برای سعادت 159
- دلالت ولیّ خدا در همه اعمال 161
- مأجور نبودنِ مستضعفان نیکوکار 162
- ولایت اهل بیت علیهم السّلام وسیله امتحان خلایق در دنیا و قبل از آن 165
- معرفت امام علیه السّلام؛ ابتدا و انتهای هر عبادتی 166
- وجوب ولایت در هر حال 167
- معرفت و انکار امام علیه السّلام؛ معیار ایمان و کفر 168
- اشاره 168
- مستضعف یا ضالّ 169
- منکر امام علیه السّلام هم کافر است و هم مشرک 170
- بت بودن ائمه کفر برای پیروانشان 171
- معنای عبادت در برابر مخلوق 172
- شرک ناآگاهانه منکران ولایت 173
- اشاره 174
- آثار و لوازم «ولایت» و «برائت» 174
- لعن خداوند بر دشمنانش 175
- اهمیّت صلوات بر اهل بیت علیهم السّلام 175
- لعن بر دشمنان اهل بیت علیهم السّلام 176
- یاری اهل بیت علیهم السّلام از طریق لعن بر دشمنان ایشان 180
- رضا و سخط اهل بیت علیهم السّلام؛ معیار حقّ و باطل 181
- اشاره 181
- معنای رضا و سخط الهی 182
- خلقت تکوینی و تشریعی براساس محبّت اهل بیت علیهم السّلام 184
- درجات بهشت و جهنّم بر مبنای حبّ و بغض نسبت به اهل بیت علیهم السّلام 186
- فصل 4: سعادت اهل ایمان به سبب ولایت 188
- معرفت اهل بیت علیهم السّلام؛ معیار ارزش شخصیت انسان 188
- اشاره 188
- مقایسه سیّئه دیندار با حسنه بیدین 189
- دینداری یعنی تسلیم نسبت به ولایت ائمه علیهم السّلام 189
- تفکیک شخصیت افراد از اعمال آنها 191
- تاریکی گناهان 192
- نجات اهل ایمان به برکت ولایت ائمه علیهم السّلام 192
- پاکی اهل بهشت 193
- پاک شدن با آتش جهنّم 195
- پاکی از گناهان با تحمّل شداید محشر 197
- پاک شدن در دنیا به وسیله بلایا 199
- تطهیر از گناهان به سختی جان دادن 201
- اشاره 201
- انواع جان دادن مؤمن و کافر 203
- پاک شدن در عالم برزخ (قبر) 204
- اشاره 204
- دو نمونه از عذابهای برزخی 205
- نگرانی ائمه علیهم السّلام از برزخ شیعیان 207
- شفاعت اهل بیت علیهم السّلام در برزخ 208
- فشار قبر مؤمنان 213
- عذاب آتش در برزخ 215
- وضعیت انسانها در عالم برزخ 219
- انواع تطهیر و اقسام شفاعت 220
- مرحله قطعی نجات مؤمنان 223
- ایمان در وقت مرگ 226
- ایمان مستقرّ و مستودع 226
- اشاره 226
- توفیق الهی در کسب ایمان مستقرّ 229
- نشانه ایمان مستقرّ و مستودع 230
- بهشتی بودن همه مؤمنان در دنیا 232
- سلب ایمان در یک روز 232
- دعا برای حفظ دین تا هنگام مرگ 233
- اشاره 237
- فصل 5: رابطه ایمان و عمل 237
- اشاره 237
- صیانت از ایمان به وسیله وَرَع 237
- اثر نارضایتی مادر در هنگام مرگ 241
- تأثیر ورع در تعمیق ایمان 242
- راه عاقبت به خیری 243
- تأکید شدید ائمه علیهم السّلام بر رعایت ورع 244
- پیام امام باقر علیه السّلام به دوستانش 245
- اشاره 247
- رابطه ولایت و محبت اهل بیت علیهم السّلام با طاعت و معصیت 247
- تلازم ایمان با عمل 248
- منبع خیرات بودن ولایت ائمه علیهم السّلام 250
- مغرور نشوید! 251
- بازدارندگی محبت اهل بیت علیهم السّلام از گناه 252
- حالات مختلف دوستدار اهل بیت علیهم السّلام 254
- بغض اهل بیت علیهم السّلام در اثر اصرار بر گناه 256
- تأثیر متقابل محبّت ائمه علیهم السّلام و طاعات در یکدیگر 256
- آثار مرگ با محبّت یا بغض اهل بیت علیهم السّلام 258
- بخش سوم: معرفت امام عصر علیه السّلام در زمان غیبت 260
- معرفت امام عصر عجّل الله تعالی فرجه؛ شرط لازم دینداری 260
- اشاره 260
- فصل 1: عصاره دین، معرفت امام عصر علیه السّلام 260
- موضوعیّت داشتن معرفت امام عصر علیه السّلام 262
- هدف از خلقت: معرفت امام عصر علیه السّلام 263
- اشاره 263
- حکمت جناب لقمان 264
- فصل 2: دینداری در زمان غیبت 266
- غضب الهی در غیبت امام علیه السّلام 266
- اشاره 266
- سنّت قطعی الهی در سلب نعمتها 267
- اشاره 269
- امتحان سختِ دینداری در زمان غیبت 269
- مردن یاد امام علیه السّلام در زمان غیبت 270
- بیدین شدنِ ناخودآگاه 271
- گریه امام صادق علیه السّلام به خاطر گرفتاریهای مؤمنان در زمان غیبت 272
- حفظ دین در زمان غیبت 273
- اشاره 273
- دقّت در غذای روح 274
- دینداری غریبانه 276
- اشاره 278
- فصل 3: معرفت امام تنها راه حفظ دین در زمان غیبت 278
- درخواست معرفت از خداوند در زمان غیبت 278
- نقش دعا در کسب معرفت 279
- اهمیّت دعای مأثور 281
- نگرانی از بیدینی در زمان غیبت 282
- محتوای دعاها در زمان غیبت 284
- اشاره 285
- فضیلت پایداری بر ولایت امام علیه السّلام در زمان غیبت 285
- برادران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در زمان غیبت 286
- کمیِ مؤمنان حقیقی در زمان غیبت 287
- کسب ثواب یاریِ امام علیه السّلام در زمان ظهور با معرفت ایشان 288
- فصل 1: صحّت معرفت 292
- اشاره 292
- بخش چهارم: آثار و لوازم معرفت امام عصر علیه السّلام 292
- ملاک صحّت معرفت 293
- علم صحیح فقط نزد اهل بیت علیهم السّلام است 294
- اشاره 294
- استقامت در پرتو علم صحیح 296
- بشارت خداوند به خردمندان 297
- شرط تسلیم در معرفت 300
- اشاره 300
- فصل 2: تسلیم به امر الهی در مورد امام علیه السّلام 300
- شرک و کفر؛ نتیجه عدم تسلیم 302
- راه تحقّق تسلیم نسبت به ائمه علیهم السّلام 303
- تسلیم نسبت به احادیث در زمان غیبت 305
- اشاره 305
- صعوبت تحمّل احادیث ائمه علیهم السّلام 306
- انکار حدیث به سبب عدم تحمل آن 307
- فرض تعارض مدلول حدیث با حکم عقل 309
- اقسام تعارض عقل و نقل 310
- وظیفه انسان نسبت به آیات و احادیث متشابه 312
- هفتاد معنا برای احادیث اهل بیت علیهم السّلام 313
- روش فقیهانه در استفاده از احادیث 315
- لزوم عنایت ائمه علیهم السّلام برای تحمّل احادیث 317
- ناسازگاری استعجال با تسلیم 319
- سازگاری تسلیم با دعا برای تعجیل فرج 321
- اشاره 321
- محبوبیّت دعا نزد خداوند 322
- تأثیر دعا در تغییر قضا و قدر 323
- عدم منافات دعا با خشنودی از قضای الهی 323
- تأثیر دعا برای تعجیل فرج از جلو افتادن زمان ظهور 325
- فصل 3: محبّت نسبت به اهل بیت علیهم السّلام 327
- محبّت؛ نشانه ایمان کامل 327
- جلب محبّت از طریق تسلیم 328
- گریه برای امام علیه السّلام در اثر شدّت محبّت 329
- دوستی با دوستان امام علیه السّلام و دشمنی با دشمنان ایشان 332
- اهمیّت ادای حقوق برادران ایمانی 334
- رفع گرفتاری از دوستانِ امام علیه السّلام 336
- اشاره 339
- فصل 4: یاد کردن پیوسته از امام علیه السّلام 339
- مراتب ذکر امام علیه السّلام 340
- شرکت در مجالس ذکر اهل بیت علیهم السّلام 342
- فصل 5: یاد گرفتن و یاد دادن علوم ائمه علیه السّلام 347
- فصل 6: انتظار فرج امام عصر علیه السّلام 350
- اشاره 350
- نزدیک شمردن ظهور 352
- عدم وابستگی تشخیص ظهور به علائم آن 354
- نیّتِ منتظر بر یاری کردنِ امام علیه السّلام 357
- اظهار قصدِ یاری با تجدید بیعت 361
- عاقبت یک عمر انتظار 362
- دعای ائمه علیهم السّلام بر تعجیل فرج امام عصر علیه السّلام 367
- اشاره 367
- فصل 7: دعا برای تعجیل فرج امام عصر علیه السّلام 367
- دعا بر تعجیل فرج وسیله نجات از هلاکت 370
- ارتداد از امامت در زمان غیبت 371
- فصل 8: نصرت امام عصر علیه السّلام 373
- یاری کردن خداوند 373
- یاری کردن امام غایب 374
- اشاره 374
- یاری کردن امام علیه السّلام با زبان 375
- فصل 9: احساس حضور امام عصر علیه السّلام 379
- توجّه امام عصر علیه السّلام به مؤمنان 379
- احساس حضور امام علیه السّلام در زمان غیبت 381
- فصل 10: ورع دوستان امام عصر علیه السّلام 384
- رعایت سنن ائمه علیهم السّلام در زمان غیبت 384
- اشاره 386
- نقش ورع در دینداری 386
- کمک به اهل بیت علیهم السّلام از طریق ورع 388
- خلاصه مهمترین وظایف شیعیان در زمان غیبت 391
- دعای پایان 392
- فهرست منابع 394
مقدّمه چاپ سوم
بسم الله الرّحمن الرّحیم
اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا سَبیلَ اللهِ الَّذی مَن سَلَکَ غَیرَهُ هَلَکَ.
سلام بر تو ای راه خداوند که هر کس به آن نرود، تباه می شود.
عبارتی از اذن دخول سرداب مطهّر
بحارالانوار ج 102ص 117
***
امیرالمؤمنین علیه السّلام:
إِنَّ قیمهَ کُلِّ امرِیٍ وَ قَدرَهُ مَعرِفَتُهُ.
ارزش و منزلت هر کس (به اندازه) معرفت اوست.
(بحارالانوار ج 2 ص 184)
***
امام باقر علیه السّلام:
فَاّنَّ المَعرِفَهَ هِیَ الدِّرایَهُ لِلرِّوایَهِ. وَ بِالدِّرایاتِ لِلرِّوایاتِ یَعلُو المُؤمِنُ اِلی اَقصی دَرَجاتِ الایمانِ.
همانا معرفت عبارت است از فهم روایت. و از طریق فهم روایات، فرد با ایمان تا بلندترین پلّه های ایمان بالا می رود.
(بحارالانوار ج 2 ص 184)
***
این اثر را به نیابت از پدر و مادر عزیزم به ساحت مقدّس علمدار کربلا و قمر منیر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس علیه السّلام تقدیم می نمایم.
«معرفت امام عصر علیه السّلام» نام کتابی است که موضوع اصلی آن نه خود امام عصر علیه السّلام بلکه معرفت ایشان است. هر چند به تناسب بحث، روزنه هایی به سوی شناخت بعضی از صفات و کمالات آن امام عزیز گشوده شده، امّا مقصود اصلی شناخت جایگاه منحصر به فرد «معرفت امام زمان علیه السّلا» در دین و بیان آثار و لوازم عملی این معرفت می باشد. پس خواننده کتاب نباید انتظار داشته باشد که با مطالعه آن، معرفتی شایسته و در خورِ امام زمان علیه السّلام پیدا کند. این موضوع کتابی مستقل با چند برابر حجم این کتاب می طلبد که باید بیش از پیش مورد عنایت و توجّه خبرگان قرار گیرد.
در اینجا به خوانندگان محترم کتاب توصیه می کنیم که برای استفاده بردنِ بهتر و کاملتر از آن، فصل اوّل و دوم از بخش دوم کتاب «آفتاب در غربت» را حتماً مطالعه فرمایند. نکاتی که در آنجا تبیین شده برای روشنتر شدنِ مقصودِ اصلی «معرفت امام عصر علیه السّلام» ضروری است؛ امّا به خاطر پرهیز از تکرار، در این کتاب از نقل آنها خودداری شده است.
پس از گذشت هشت سال از عمر «معرفت امام عصر علیه السّلام» اکنون چاپ سوم آن با این امتیازات به دوستداران آن امام همام عرضه می گردد:
1. عبارات و مطالب کتاب به طور کامل ویرایش شده و اصطلاحات لازم در هر قسمت اعمال گردیده است.
2. اضافاتی در همه بخشهای کتاب - به ویژه بخش دوم - صورت گرفته که ضروری به نظر می رسید.