- دیباچه 1
- مقدمه 3
- بخشاول: کلیات 8
- اشاره 8
- واژه حج 9
- فصل اول: مفهومشناسی حج و مهدویت 9
- واژه مهدویت 11
- دیرینگی کعبه و حج 12
- فصل دوم: دیرینگی حج و مهدویت 12
- حج، مأموریت همه انبیا 14
- دیرینگی مهدویت 15
- اشاره 19
- فصل سوم: رابطه حج و مهدویت 19
- رابطه کارکردگرایی 20
- ١. اتحاد و همگرایی 20
- رابطه تعاملی 25
- بخش دوم: حج و امامت 27
- اشاره 27
- فصل اول: جایگاه و نقش امام معصوم در حج 28
- اشاره 28
- تفصیل سهگانه ولایت 30
- نقش امام معصوم در حج 30
- جایگاه تکوینی امام در حج 31
- خلاصه بحث 37
- جایگاه تشریعی امام در تعالی حج 38
- تطهیر کعبه از پلیدیها 44
- اعلام برائت از مشرکان 49
- امام و حفاظت از بیتالله 51
- اشاره 56
- حج تجلیگاه علم امام 56
- فصل دوم: نقش تأثیرگذار حج در امامت 56
- حج تجلیگاه عظمت امام 57
- حج تجلیگاه معرفت به امام 60
- اشاره 66
- بخش سوم: حج دردورانغیبت 66
- فصل اول: شرایط صحت حج در دوران غیبت کبری 67
- اشاره 67
- معرفت به امام زمان (عج) ، شرط قبولی اعمال 69
- غفران در پرتو شناخت کعبه و امام 75
- پایبندی به ولایت امام زمان (عج) 80
- حج و اعلام پایبندی به ولایت 82
- پیروی از نایبان عام امام زمان (عج) 88
- نکتهها 90
- فصل دوم: شرایط کمال حج در دوران غیبت کبری 92
- احساس حضور امام زمان (عج) در موسم 92
- حکایات دیدار با امام زمان (عج) در موسم حج 98
- ملاقات شیخ صدوق با امام زمان (عج) در خواب 109
- عنایت ویژه امام زمان (عج) به شیعیان در موسم حج 109
- اشاره 109
- ملاقات سید بحرالعلوم با امام زمان (عج) در مکه 110
- همدمی حضرت خضر با امام زمان (عج) در حج 111
- بخش چهارم: نقش مکه در رخداد ظهور 113
- اشاره 113
- فصل اول: مکه محل ظهور و قیام حضرت مهدی (عج) 114
- اشاره 114
- شبهه 117
- پاسخ 118
- فرق ظهور با قیام 121
- مکه محل اجرای نخستین سخنرانی امام مهدی (عج) 125
- حجرالأسود، حجت و شاهد صدق امام (ع) 127
- اشاره 127
- گواهی حجرالأسود بر امامت امام سجاد (ع) 128
- حجرالأسود، حجت و شاهد امام زمان (عج) 130
- فصل دوم: مکه محل تجمع و بیعت یاران امام مهدی (عج) 132
- اشاره 132
- نتیجه سخن 143
- کتابنامه 145
صفا و مروه از شعائر الهی است. بنابراین هرکس که حج خانه خدا یا عُمره انجام دهد. . . .
در روایت از امام باقر (ع) درباره علت نامگذاری حج سؤال شد. ایشان، رستگاری را علت نامگذاری دانستند:
قَالَ قُلْتُ لَهُ لِمَ سُمِّیَ الحَجُّ حَجّاً قَالَ حَجَّ فُلَانٌ أَیْ أَفْلَحَ فُلَان.(1)
راوی میگوید محضر مبارک امام (ع) عرض کردم: «برای چه حج را حج نامیدهاند؟» حضرت فرمود: «برای آنکه وقتی میگویند فلانی حج بهجا آورد، یعنی فلانی رستگار شد» .
حج در اصطلاح به حج اکبر و حج اصغر تقسیم شده است. حج اکبر به روز عرفه (روز نهم ذی حجه) و روز عید قربان (روز دهم ذی حجه) تعریف شده است؛ زیرا در این دو روز، بیشترین اعمال حج انجام میشود؛ چنانکه امام صادق (ع) در دو روایت میفرماید:
« الحَجُّ الْأَکْبَرُ یَوْمُ النَّحْر»(2)و
« الحَجُّ الْأَکْبَرُ یَوْمُ الْأَضْحَی» . (3)اما حج اصغر در روایات به عمره تفسیر شده است. در روایت امام صادق (ع) چنین آمده است:
مُعَاوِیَةَ بنعَمَّارٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللهِ عَنْ یَوْمِ الحَجِّ الْأَکْبَرِ فَقَالَ هُوَ یَوْمُ النَّحْرِ وَ الْأَصْغَرُ الْعُمْرَة.(4)
معاویۀ بنعمار میگوید: از امام صادق (ع) پرسیدم: «حج اکبر چه روزی است؟» حضرت فرمود: «حج اکبر، روز عید نحر (عید قربان) و حج اصغر، عمره [مفرده] است» .
1- علل الشرایع، ج٢، ص۴١١.
2- کافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج۴، ص٢٩٠.
3- معانی الاخبار، ابنبابویه شیخ صدوق ، ص٢٩۵.
4- همان.