حج و مهدویت صفحه 13

هیچ خانه‌ای که برای عبادت باشد بنا نشده است.(1)

در «تفسیر علی بن ابراهیم» آمده است:

سُمِّیَتْ مَکَّةُ أُمَّ الْقُرَی لِأَنَّهَا أَوَّلُ بُقْعَةٍ خَلَقَهَا اللَهُ مِنَ الْأَرْضِ لِقَوْلِهِ ( إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبارَکاً) . (2)

مکه ام‌القری نامیده شد، چون نخستین سرزمین از زمین بود که خداوند آن را آفرید، به دلیل کلام پروردگار که می‌فرماید: «نخستین خانه‌ای که برای مردم، [و نیایش خداوند] بنا نهاده شد، همان است که در سرزمین مکه است که پربرکت است.

در آیه دیگر، کعبه را خانه‌ای کهن نامیده است:

ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ (حج:٢٩)

سپس باید آلودگی‌هایشان را برطرف سازند و به نذرهای خود وفا کنند و بر گِرد خانه گرامی کعبه طواف کنند.

واژه عتیق میان مفسران به سه معناست:

١. قدیم؛

٢. خالص؛

٣. آزاد و رها.(3)

در صورتی‌که واژه عتیق را به معنای قدیم بگیریم، مقصود ما حاصل است. «عیاشی» در تفسیرش از «حلبی» ، از امام صادق (ع) نقل می‌کند که

1- احکام القرآن، احمد بن علی جصاص، ج٢، ص٣٠٢.
2- تفسیر قمی، علی بن ابراهیم قمی، ص۵٩۵.
3- احکام القرآن، محمد ابن‌عربی، ج٣، ص١٢٨۴.