حلقه دوم : سلسله درس‌های مهدویت : منزلت امام (ع) صفحه 17

و فعل اختیاری ساو پس از معرفی رسول از طرف خدای متعال می باشد.

معرفت امام علیه السلام هم که جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله است، پس از معرفت رسول صلی الله علیه و آله واجب دانسته شده که در مباحث آینده خواهد آمد.

خلاصه این که: خداوند متعال راه بندگی خود را معین فرموه که منحصر است در شناخت برگزیدگان سخدا و تسلیم به مقام و منصبی که از جانب پروردگار به ایشان عطا شده است. عبادت هیچ کس جز از این طریق، مقبول درگاه الهی واقع نمی شود. پس اگر کسی به گمان خود به معرفت خدا و ربوبیت او گردن نهد و سر تسلیم در پیشگاه مقدس او فرود آورد، اما نسبت به پذیرفتن تنها راهی که خداوند برای بندگی خود قرار داده، حالت انکار و یا حتی تردید و شک داشته باشد، در حقیقت بنده خدا نبوده، پیروی از هوای نفس و میل و تشخیص خود می کند.

چنین کسی اگر واقعاً تسلیم پروردگار است، چه انگیزه ای او را از پذیرفتن باب بندگی خدا باز می دارد؟! حق این است که او خدا را هم حقیقتاً به عنوان رب و مالک و صاحب اختیار خویش نپذیرفته است.

استکبار شیطان از سجده بر آدم علیه السلام

نمونه ای که در جریان خلقت حضرت آدم علیه السلام پیش آمد، درس عبرتی است برای همه کسانی که خیال می کنند با میل و سلیقه خود می توان خدا را بندگی کرد. امام صادق علیه السلام می فرمایند:

... قال الله تبارک و تعالی للملائکة : اسجدوا لادم فسجدوا

ص: 29

له. فاخرج ابلیس ما کان فی قلبه من الحسد فاب ان یسجد.

فقال الله عزوجل: «ما منعک الا تسجد اذ امرتک؟! فقال: «انا خیر منه خلقتنی من نار و خلقته من طین».(1) فاول من قاس ابلیس. و استکبر و الاستکبار هو اول معصیة عصی الله بها.

فقال ابلیس: یا رب اعفنی من السجود لدم و انا اعبک عبادة لم یعبدکها ملک مقرب سو لا نبی مرسل. فقال الله: لا حاجة لی الی عبادتک. انما ارید ان اعبد من حیث ارید لامن حیث ترید. فابی ان یسجد. فقال الله تبارک و تعالی: «اخرج منها فانک رجیم. و ان علیک لعنتی الی یوم الدین»(2). (3)

1- 1.اعراف 12
2- 2. ص، 77 و 78.
3- 3. بحار الانوار، جلد 11، صفحه 141، حدیث 7، از تفسیر قمی.