- فصل اوّل: صحّت معرفت 1
- مقدمه 1
- اشاره 1
- ملاک صحّت معرفت 2
- علم صحیح فقط نزد اهل بیت علیهم السلام است 4
- استقامت در پرتو علم صحیح 6
- بشارت خداوند به خردمندان 8
- فصل دوم: تسلیم به امر الهی در مورد امام علیه السلام 12
- درس دوم: تسلیم در برابر امام علیه السلام، لازمه ایمان 12
- شرط تسلیم در معرفت 12
- شرک و کفر، نتیجه عدم تسلیم 14
- ناسازگاری استعجال با تسلیم 16
- مقدّم کردن خواست ائمّه علیهم السلام بر خواست خود 21
- درس سوم: راه تحقّق تسلیم نسبت به ائمّه علیهم السلام 21
- تسلیم نسبت به احادیث در زمان غیبت 24
- صعوبت تحمّل احادیث ائمّه علیهم السلام 26
- انکار حدیث به سبب عدم تحمّل آن 28
- فرض تعارض مدلول حدیث با حکم عقل 31
- اشاره 31
- درس چهارم: مواجهه صحیح با احادیث ائمّه علیهم السلام 31
- اقسام تعارض عقل و نقل 33
- وظیفه انسان نسبت به آیات و احادیث متشابه 35
- هفتاد معنا برای احادیث اهل بیت علیهم السلام 37
- روش فقیهانه در استفاده از احادیث 39
- لزوم عنایت ائمّه علیهم السلام برای تحمّل احادیث 42
- پرسش های مفهومی از درس های 1 تا 4 45
- فصل سوم: محبّت نسبت به اهل بیت علیهم السلام 47
- محبّت، نشانه ایمان کامل 47
- درس پنجم: محبّت نسبت به اهل بیت علیهم السلام 47
- جلب محبّت از طریق تسلیم 49
- گریه برای امام علیه السلام بر اثر شدّت محبّت 49
- دوستی با دوستان امام علیه السلام و دشمنی با دشمنان ایشان 53
- اهمّیّت ادای حقوق برادران ایمانی 56
- رفع گرفتاری از دوستانِ امام علیه السلام 58
- فراموش نکردن امام غایب 62
- درس ششم: یاد کردن پیوسته از امام علیه السلام 62
- فصل چهارم: یاد کردن پیوسته از امام علیه السلام 62
- مراتب ذکر امام علیه السلام 63
- شرکت در مجالس ذکر اهل بیت علیهم السلام 66
- ذکر مصائب اهل بیت علیهم السلام 69
- راه احیای امر اهل بیت علیهم السلام 72
- فصل پنجم: یاد گرفتن و یاد دادن علوم ائمه علیهم السلام 72
- درس هفتم: یاد گرفتن و یاد دادن علوم ائمّه علیهم السلام 72
- وظیفه عالمان در زمان غیبت 74
- انتظار فرج امام عصر عجل الله تعالی فرجه 76
- پرسش های مفهومی از درس های 5 تا 7 76
- فصل ششم: انتظار و دعا 76
- درس هشتم: انتظار و دعا 76
- نیّتِ منتظر بر یاری کردنِ امام علیه السلام 79
- عاقبت یک عمر انتظار 82
- دعای ائمّه علیهم السلام بر تعجیل فرج امام عصر علیه السلام 88
- دعا برای تعجیل فرج امام عصر علیه السلام 88
- فصل هفتم: احساس حضور امام عصر علیه السلام 92
- درس نهم: احساس حضور امام عصر علیه السلام 92
- توجّه امام عصر علیه السلام به مؤمنان 92
- احساس حضور امام علیه السلام در زمان غیبت 95
- فصل هشتم: ورع دوستان امام عصر علیه السلام 99
- رعایت سنن ائمّه علیهم السلام در زمان غیبت 99
- درس دهم: ورع دوستان امام عصر علیه السلام 99
- نقش ورع در دینداری 103
- کمک به اهل بیت علیهم السلام از طریق ورع 105
- فصل نهم: نصرت امام عصر علیه السلام 109
- یاری کردن خداوند 109
- درس یازدهم: نصرت امام عصر علیه السلام 109
- یاری کردن امام غایب 111
- یاری کردن امام علیه السلام با زبان 112
- پرسش های مفهومی از درس 8 تا 11 116
- درس دوازدهم: عهد بستن با پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و ائمّه علیهم السلام 117
- عهد الهی در قرآن 117
- فصل دهم: وفای به عهد الهی 117
- سابقه عدم وفا به عهد خداوند 119
- جزئیّات عهد الهی در مورد امامت 120
- ضرورت وفا به عهد امامت در همه زمانها 121
- آخرین و مهمترین اعلان عهد امامت 122
- چگونگی عهد بستن با پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و ائمّه علیهم السلام 123
- تجدید بیعت 125
- اشاره 127
- درس سیزدهم: پیمان بندگی (1) 127
- معانی مولی و عبد 128
- شؤون مولی و عبد 130
- تفاوت عبودیّت در برابر خدا و در برابر ائمّه علیهم السلام 132
- عبودیّت و سَروری 135
- پرسش های مفهومی از درس های 12 و 13 140
- مراتب عبودیّت در برابر مولی 141
- درس چهاردهم: پیمان بندگی (2) 141
- اظهار عبودیّت سیّدبن طاووس در پیشگاه امام عصر علیه السلام 142
- عبدالمهدی علیه السلام شدنِ فرزند سیّدبن طاووس 144
- آقاییِ مولا در حقّ بنده خود 145
- اظهار بندگی نسبت به امام عصر علیه السلام در کلام صدرالاسلام همدانی 147
- ضرورت معاهده بنده با مولای غایب خود 149
- درس پانزدهم: نقض پیمان و راه جبران آن 151
- نقض پیمان بندگی با ارتکاب گناه 151
- چگونگی محاسبه و تطهیر نفس از گناهان 153
- مناقشه خداوند نسبت به گناهان 155
- عدم مناقشه در مورد گناهان به سبب تجدید عهد با ائمّه علیهم السلام 157
- طلب مغفرت از مولا برای پاکی از گناهان 159
- توبه از گناه در هنگام عرض اعمال 161
- درس شانزدهم: وظیفه بندگی 165
- خشوع بنده در برابر مولا 165
- اولویّت مولا نسبت به بنده در همه امور 169
- پرسش های مفهومی از درس های 14 تا 16 173
- آرزوی خدمت به حضرت ولی عصر علیه السلام از زبان امام صادق علیه السلام 174
- فصل یازدهم: خدمتگزاری به امام عصر علیه السلام 174
- درس هفدهم: وظیفه خدمتگزاری 174
- سبب لزوم خدمت به امام عصر علیه السلام 175
- تفاوت بین نصرت و خدمت 176
- مباشرت در خدمت به امام زمان علیه السلام 177
- اظهار فروتنی در خدمت به حضرت مهدی علیه السلام 178
- مراتب خدمتگزاری به مولا 180
- درس هجدهم: چگونگی خدمت مقبول به مولا 184
- اشاره 184
- مصادیق خدمتگزاری به امام غایب علیه السلام 184
- گستره خدمت به حضرت ولی عصر علیه السلام 187
- اهمّیّت صداقت و ادای امانت در خدمت به امام عصر علیه السلام 189
- تعهّدآور بودن انتساب به ائمّه علیهم السلام 193
- شکر نعمت انتساب به ائمّه علیهم السلام 194
- درس نوزدهم: دعوت مردم به سوی امام علیه السلام 196
- راه های مختلف دعوت به امام زمان علیه السلام 196
- فضیلت رسیدگی علمی به ایتام آل محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم 197
- ارزش دستگیری علمی از ایتام امام عصر علیه السلام در زمان غیبت 200
- همدل شدن شیعیان بر وفای به عهد امامت 201
- محفوظ ماندن خدمتِ خالصانه و صحیح 203
- تلاش برای تداوم توفیق در خدمتگزاری 205
- جدّیّت و اخلاص: دو عامل اساسی برای تداوم خدمتگزاری 208
- درس بیستم: خدمت خالصانه 208
- اشاره 208
- تعریف اخلاص و اهمّیّت آن 211
- ضرورت حُسن فعلی و فاعلی برای اصابه عمل 212
- شرط سوم اصابه عمل: خشیت از خداوند 214
- مراقبت از عمل تا هنگام مرگ 216
- سه شرط لازم برای خدمتگزاری صحیح 218
- یادی از شب عاشورای امام حسین علیه السلام 222
- ذکری از مصائب کودک شیرخوار اباعبدالله علیه السلام 226
- زیارت عبدالله بن الحسین علیه السلام 227
- پرسش های مفهومی از درس های 17 تا 20 229
- اشاره 229
- فهرست منابع 230
مقدمه
در بخش دوم از حلقه سوم مباحثی در زمینه فضیلت و اهمّیّت معرفت امام عصر علیه السلام در زمان غیبت ایشان مطرح گردید. اکنون لازم است ویژگی های این معرفت تا اندازه ای مورد بررسی قرار گیرد تا معلوم شود چه معرفتی دارای آن آثاری است که در احادیث، ذکر شده و لوازم و نشانه های آن چیست.
اصل معرفت، یک امر قلبی است، امّا آثار و لوازم آن هم می تواند امور قلبی باشد و هم امور خارجی. در این حلقه برای تکمیل مباحث گذشته به اهمّ این موارد اشاره می شود تا نتیجه عملی آن مباحث، روشن گردد.
فصل اوّل: صحّت معرفت
درس اوّل: صحّت معرفت
اشاره
اوّلین ویژگی معرفتی که می تواند انسان را در زمان غیبت امام علیه السلام از انحراف و بی دینی نجات بخشد، صحّت و درستیِ آن است. اگر چنین نباشد، امیدی به اینکه دارنده آن در ولایت و امامت ائمّه علیهم السلام ثابت قدم بماند، وجود ندارد.
امام زین العابدین علیه السلام می فرمایند:
اِنَّ لِلقائِمِ مِنّا غَیبَتَینِ اِحداهُما اَطوَلُ مِنَ الاُخری... . وَ اَمَّا الاُخری فَیَطُولُ اَمَدُها حَتّی یَرجِعَ عَن هذَا الاَمرِ اَکثَرُ مَن یَقُولُ بِهِ. فَلایَثبُتُ عَلَیهِ اِلّا مَن قَوِیَ یَقینُهُ وَ صَحَّت مَعرِفَتَهُ وَ لَم یَجِد فی نفسِهِ حَرَجاً مِمّا قَضَینا وَ سَلَّمَ لَنا اَهلَ البَیتِ.(1)
1- 1- کمال الدّین، باب 31، ح8.