- مقدمه 1
- اشاره 7
- گفتار اول: واژه شناسی حفظ قرآن 7
- 1. حفظ 7
- 2. ذکر 9
- 3. حمل القرآن 11
- 4. جمع القرآن 12
- 5. وعی 13
- 6. استظهار 13
- گفتار دوم: تاریخچه حفظ قرآن 14
- 1. پیامبر، اولین حافظ قرآن 14
- اشاره 15
- 2. اهتمام صحابه به حفظ قرآن 15
- ب) حافظان انصار 17
- الف) حافظان مهاجر 17
- ج) حافظان زن 17
- 3. قدرت حافظه عرب 18
- اشاره 20
- 2. مضمون زندگی بخش آیات الاهی 20
- 1. بلاغت و فصاحت قرآن 20
- 3. اهتمام و سفارش پیامبر به «حفظ» قرآن 21
- 5. پاداش اخروی 22
- 4. جایگاه والای حافظان 22
- 2. حفظ قرآن و پاداش آن در کلام معصومان(علیهم السلام) 23
- گفتار چهارم: اهمیت حفظ قرآن 23
- 1. حفظ قرآن در قرآن 23
- اشاره 23
- الف) هم نشینی با فرشتگان 24
- ب) در شمار بزرگان امت جای گرفتن 24
- ج) ایمنی از عذاب الاهی 24
- ه-) مشمول آمرزش الاهی 25
- د) آبادی قلب 25
- ز) پذیرفته شدن شفاعت 26
- و) پاداش مضاعف 26
- 3. حفظ قرآن در سیره معصومان 27
- اشاره 27
- ط) دریافت پاداش انبیا 27
- ب) حفظ قرآن در جایگاه مهریه 28
- ج) تقدم حافظان در صحنه های اجتماعی 29
- د) اختصاص مستمری از بیت المال 30
- گفتار پنجم: اهمیت و ضرورت حفظ قرآن در زمان حال 31
- اشاره 31
- 1. انس با قرآن و عمل به آن 32
- 2. بهره مندی از عبادت 32
- 3. انس با تلاوت 33
- 5. نجات از تنهایی 34
- 8. غنا و بی نیازی 35
- 7. بهره مندی از پاداش و مقامات اخروی 35
- 9. آبادی و احیای قلب 36
- 10. دریافت پاداش پیامبران 36
- 11. محبوبیت و احترام در دنیا و آخرت 37
- 12. فراگیری عملی همه مهارت های تلاوت قرآن 37
- 14. ایجاد فضای قرآنی در میان جامعه و جوانان و دوری از مفاسد 38
- 13. تقویت حافظه 38
- 16. جایگزین کردن نغمه های زیبای قرآن به جای آهنگ های نامطلوب 39
- اشاره 39
- گفتار ششم: اهمیت حفظ قرآن برای طالبان علوم دینی و مبلغان 39
- ب) شهید اول(قدس سره) 41
- اشاره 41
- حفظ قرآن و سیره و کلام بزرگان 41
- الف) سید بن طاووس(قدس سره) 41
- ج) شهید ثانی(قدس سره) 41
- د) ملا فتح الله کاشانی(قدس سره) 42
- و) امام خمینی(قدس سره) 43
- ح) آیت الله بهجت(قدس سره) 46
- ط) آیت الله مکارم شیرازی دام ظله 46
- ی ) علامه حسن زاده آملی دام ظله 47
- ک) آیت الله خزعلی دام ظله 48
- گفتار هفتم: حافظان قرآن الگوهای عملی جامعه 49
- اشاره 49
- 2. جعفر بن ابی طالب 50
- 1. عبدالله بن مسعود 50
- اشاره 51
- 4. حبیب بن مظاهر 51
- اشاره 54
- گفتار اول: سن حفظ (بهترین دوران حفظ قرآن) 54
- 4. ابوالعیناء 55
- 3. رودکی 55
- 2. سید بن طاووس 55
- 1. ابن سینا 55
- 6. ناصرخسرو 56
- 5. حافظ شیرازی 56
- 7. ابن اثیر جزری 56
- 10. فرزدق 57
- 9. ملک المحدثین 57
- 11. فخرالدین عراقی 57
- 16. جبرتی 58
- 14. ابوالحسنات 58
- 15. ابن اللبان 58
- 13. شهاب الدین 58
- 1. حفظ ترتیبی 59
- اشاره 59
- گفتار دوم: انواع و اشکال حفظ قرآن 59
- 2. حفظ موضوعی 59
- الف) نیت و هدف 61
- گفتار سوم: مقدمات حفظ قرآن 61
- اشاره 61
- 1. مقدمات روحی - روانی 61
- ب) انگیزه و اشتیاق 62
- ج) تصمیم، عزم و پشتکار 63
- د) توکل 64
- 2. مقدمات علمی 64
- اشاره 64
- الف) مقدمات علمی ضروری 64
- ب) مقدمات علمی ترجیحی 65
- یکم) آشنایی با معانی و مفاهیم آیات 65
- دوم) آشنایی با قواعد زبان عربی (صرف و نحو) 66
- سوم) آشنایی با علم تجوید 67
- چهارم) آشنایی با نغمات و الحان و سبک های تلاوت در حد خواندن ترتیلی مناسب 67
- 3. مقدمات عملی 68
- اشاره 68
- الف) تعیین سرعت حفظ 69
- ب) انتخاب مصحف مناسب 70
- د) انتخاب جلسه و استاد حفظ 72
- 4. مقدمات آدابی و معنوی 72
- الف) دعا و توسل 72
- ج) پاکی و طهارت ظاهری 75
- ب) پاکیزگی و دوری از گناه 75
- د) طلب یاری از قرآن برای نجات از شیطان 76
- و) خواندن قرآن به صورت ترتیل 77
- ز) اندیشیدن و تفکر 77
- ح) خشوع در قرآن 78
- اشاره 79
- ط) دعای ختم قرآن 79
- گفتار چهارم: تمرکز در حفظ قرآن 79
- اشاره 81
- یکم) عامل زمان 81
- الف) عوامل بیرونی تمرکز 81
- عوامل تمرکز 81
- دوم) مکان حفظ 85
- ب) عوامل درونی تمرکز 87
- پرسش های پایان فصل 92
- اشاره 93
- اشاره 94
- نکات آغازین 94
- گفتار اول: روش های کلی حفظ قرآن 95
- 1. حفظ قرآن با شنیدن نوارهای ترتیل 95
- 2. حفظ قرآن به وسیله کتابت 96
- 1. خواندن آیات از روی مصحف 97
- گفتار دوم: مراحل حفظ آیات جدید 97
- 3. حفظ قرآن با روش تکرار آیات توسط شخص 97
- اشاره 98
- 4. تکرار آیات 98
- 3. استماع ترتیل 98
- حفظ آیات طولانی 100
- 5. نوشتن آیات 101
- چند تذکر کلی 102
- گفتار سوم: حفظ شماره آیات 103
- گفتار چهارم: حفظ آیات مشابه 104
- اشاره 104
- ب) آیات تا حدودی مشابه 105
- الف) آیات و عبارات کاملاً شبیه 105
- ج) جملات و اجزای متشابه 106
- د) فصل ها و مجموعه های مشابه 106
- اشاره 107
- 2. روش ها و تکنیک های حفظ آیات مشابه 107
- ب) یادداشت برداری 107
- الف) تکرار زیاد 107
- ج) کشف علت ها و نسبت ها 108
- د) ایجاد رموز قراردادی (رمزگردانی) 111
- 1. برنامه مرور محفوظات 113
- اشاره 113
- گفتار پنجم: نگهداری و مرور محفوظات 113
- الف) برنامه کوتاه مدت تکرار 114
- ب) برنامه بلندمدت تکرار 114
- الف) مباحثه و پرسش 115
- ب) استفاده از ترتیل برای مرور 115
- 2. روش های نگهداری و مرور محفوظات 115
- 3. نقش استاد حفظ و جلسات قرآن در تثبیت محفوظات 116
- الف) شرکت در جلسات حفظ قرآن 116
- اشاره 116
- ب) استفاده از تجربه استاد و حضور در محضر او 116
- اشاره 117
- 2. عمل به قرآن 117
- گفتار ششم: وظایف حافظ قرآن 117
- 1. فروتنی 117
- 3. نگهداری محفوظات 118
- 4. پرهیز از اشتغال مفرط به کارهای دنیوی 119
- نکاتی چند درباره نونهالان 122
- 1. نقطه شروع 122
- اشاره 122
- 2. سرعت نبخشیدن به «حفظ» 122
- گفتار اول: نونهالان و حفظ قرآن 122
- 3. پرداختن به بازی و تفریح 123
- 4. ایجاد علاقه در نونهالان 123
- اشاره 123
- گفتار دوم: راه های تقویت حافظه 127
- اشاره 127
- 1. خوراکی های توصیه شده برای تقویت حافظه 127
- 4. آفات حافظه 133
- گفتار سوم: ضرورت سامان دهی حافظان و اعطای امتیازات اجتماعی به آنان 133
- 3. عوامل معنوی 133
- گفتار چهارم : بررسی برخی آیات مشابه 136
فزونی می بخشد. از علل سفارش امامان(علیهم السلام) به قرائت قرآن در خانه ها این است که همسر و فرزندان را نیز به خواندن قرآن و حفظ آن تشویق می کند.
4. حضور در محافل قرآنی
حضور در محافل قرآنی نیز از راه های ایجاد علاقه در نونهالان است. اگر پدرومادر خود حافظ قرآن نیستند یا برای ایجاد محیطی قرآنی در خانه فرصت و دانش کافی ندارند، دست کم باید فرزندان خود را به محافل قرآنی ببرند تا کم کم نور قرآن، دل هاشان را روشن و شیفته سازد.
5. گوش دادن به نوارهای ترتیل
گوش سپردن به نوارهای ترتیل نیز نونهالان را به سوی قرآن می کشاند. مطالعه زندگی حافظان قرآن، به ویژه نونهالان، نشان می دهد آنان تنها با شنیدن یک نوار قرآن در مسیر قرائت و حفظ کتاب خدا گام نهادند و هرگز کسی درباره فضیلت و آثار حفظ قرآن با آنان سخن نگفته است.
گفتار دوم: راه های تقویت حافظه
اشاره
ازدست رفتن حافظه و بالارفتن سن، رابطه ای مستقیم دارند. در اوایل بیست سالگی، مغز شروع به ازدست دادن بعضی سلول های عصبی می کند و بدن، کمتر مواد شیمیایی مورد نیاز مغز برای درست کارکردن را تولید می کند. خوشبختانه، شما کارهای زیادی می توانید انجام دهید تا این فرایند را کندتر پیش رود. در اینجا به چند نکته اشاره می کنیم تا با رعایت آن بتوانید حافظه تان را تقویت کنید. منبع مطالبی که در ادامه آورده می شود، تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی فارس است.
1. خوراکی های توصیه شده برای تقویت حافظه
1. استفاده از غذاهای پرکالری به اندازه کافی