ادوار فقه صفحه 188

زکاه فطر

و هم در همان سال دوم، که هنوز، به گفتۀ بیشتر ارباب سیر، حکم زکاه در اموال تشریع نشده بوده است، «1» حکم وجوب زکاه فطر صادر گردیده است.

مجلسی، در ذیل حوادث سال دوم از هجرت، که از «المنتقی، نقل کرده، روایتی از ابو سعید خدری باین عبارت آورده است «قال: نزل فرض شهر رمضان بعد ما صرفت القبله إلی الکعبه بشهر فی شعبان علی رأس ثمانیه عشر شهرا من مهاجر رسول

اللّٰه (ص) فامر رسول اللّٰه فی هذه السنه بزکاه الفطر، قبل ان یفرض الزکاه فی الاموال».

آیۀ شریفۀ قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکّٰی وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلّٰی «2» را شیخ طوسی در کتاب «خلاف» بعنوان دلیل زکاه فطر یاد کرده است.

ابو الفتوح رازی، در ذیل این آیه چنین آورده است «.. بعضی دیگر گفتند: صدقۀ فطر است و تکبیرات روز عید و نماز عید و عبد اللّٰه عمر نافع را گفتی:

صدقه عید بدادی؟ اگر گفتی: «آری» گفت: به مصلّی رفتی؟ و اگر «نه» گفتی، گفتی:

صدقه بده تا به مصلّی رویم. آن گه این آیه بخواندی..»

______________________________
(1)- مقریزی در کتاب «امتاع الاسماع» پس از این که گفته است: «و نزل تمام الصلاه اربعا بعد شهر من مقدم رسول اللّٰه، المدینه» گفته است: «و فرضت الزکاه ایضا- رفقا بالمهاجرین فی هذا التاریخ کما ذکره محمد بن حزم، و قال بعضهم: انه اعیاه فرض الزکاه متی کان..» و همو در همان کتاب گفته است «و فی شعبان هذا (یعنی شعبان علی رأس سته عشر شهرا من مقدم رسول اللّٰه (ص) المدینه) فرض صوم رمضان و زکاه الفطر قبل العید بیومین و قال ابن سعد: «قبل فرض زکاه الاموال» و قیل: ان الزکاه فرض فیها و قیل: قبل الهجره..»
(2)- آیه 14 و 15 از سوره «الاعلی».